Van komiek tot oorlogspresident van Oekraïne: wie is Volodimir Zelenski?
De Oekraïense president speelt deze dagen 'de rol van zijn leven'. Voormalig acteur en komiek Volodimir Zelenski sprak gisteravond in camouflageshirt zijn volk moed in, en smeekte het Westen om hulp. De tijd dringt, want de Russen staan aan de poorten van Kiev en Zelenski is een van de belangrijkste doelwitten van de Russen.
Tot hij in 2019 echt president werd, kenden de meeste Oekraïners Zelenski vooral uit 'Dienaar van het volk', een sitcom op de Oekraïense televisie. Daarin speelde hij een geschiedenisleraar die president wordt om de corruptie in Oekraïne te vuur en te zwaard te bestrijden.
Voor Zelenski was zijn presidentsrol op de planken niet genoeg, hij wilde echt aan het roer staan. En daar kreeg hij massaal steun voor: hij won de verkiezingen drie jaar terug met grote overmacht. "Dit hier is een nieuw gezicht. Ik heb nooit in de politiek gezeten", bekende hij lachend.
Outsider Zelenski had grootse plannen met zijn land. Net als in de serie beloofde hij als corruptiebestrijder de machtige oligarchen aan te pakken. Oekraïne moest bovendien niet te veel aan het Westen hangen, maar ook niet aan Rusland, was zijn boodschap.
Held in oorlogstijd
Onervaren betrok hij het presidentiële paleis. De vertrouwelingen die hij om zich verzamelde, hadden zo mogelijk nog minder kaas gegeten van politiek bestuur. Sommigen kwamen rechtstreeks uit een comedy club waar hij bij hoorde.
Het contrast met de beeldvorming rond zijn persoon nu hij zijn land leidt in de oorlog met Rusland, kan haast niet groter. "Wij zijn nergens bang voor. Wij zijn niet bang om ons land te verdedigen. We zijn niet bang voor Rusland.", zei hij gisteravond. Vrijdag riep hij in het Russisch president Poetin op te onderhandelen.
Hubert Smeets, historicus en oprichter van kennisplatform Raam op Rusland: "Hij is nu een held omdat hij het staatshoofd is van een onafhankelijk land dat wordt aangevallen door een kernmacht. Retorisch is hij bovendien heel sterk: als Poetin vijf kwartier speecht over de geschiedenis, zegt Zelenski vervolgens: ik zal u niet vervelen met het verleden, maar u liever vertellen wat er nu aan de hand is."
Falend beleid
De Oekraïners lijken nu als een man achter Zelenski te staan, maar dat was kortgeleden nog wel anders. Zijn populariteit begon te dalen toen Rusland vorig jaar begon met de opbouw van troepen. Begin dit jaar waren de peilingen over zijn populariteit ronduit dramatisch.
"Zijn binnenlandse beleid was geen succes. Zijn verkiezingsbelofte om een einde te maken aan corruptie en betere betrekkingen met Rusland te onderhouden werden niet ingelost. Zijn regering was een puinhoop.”, zegt Smeets.
teaser Dienaar van het volk'
Zelenski doelwit
Hoewel de Oekraïners zich nu massaal achter Zelenski lijken te scharen, is zijn positie benard. De aanvallen op Kiev en andere delen van het land gaan onverminderd door.
Russische troepen zouden al gesignaleerd zijn in de buitenwijken van Kiev, en Zelenski zou vrijdag naar een schuilkelder zijn gebracht. Hij verklaarde eerder al dat hij en zijn familie de belangrijkste doelen waren van de Russen.
Maar mocht het doek vallen voor Zelenski, dan betekent dit volgens Smeets niet het einde van het verzet tegen de inval van de Russen. "Hij is natuurlijk een belangrijk symbool en misschien is er niet direct een opvolger. Maar heel anders dan de Russen die voor Poetin vechten, vechten de Oekraïners voor veel meer dan alleen Zelenski."