Straatarm Moldavië ontfermt zich over 400.000 vluchtelingen: 'Ze geven alles'
Het is een van de minst bekende landen van Europa. Maar het kleine Moldavië speelt een grote rol in het opvangen van Oekraïense vluchtelingen. Het straatarme land kan de toestroom van de honderdduizenden Oekraïners nauwelijks aan, maar de inwoners doen wat ze kunnen. Dat vertelt de in Moldavië woonachtige Nederlandse Stefanie Cozaru: ''Ze geven alles, ook als ze dan zelf niets over houden''
Moldavië is een buurland van Oekraïne. Beide landen maakten deel uit van de voormalige Sovjet-Unie. Moldavië heeft 'slechts' 2,6 miljoen inwoners, maar afgelopen weekend kwam de 400.000ste vluchtelingen uit Oekraïne het land binnen.
'Sterk burengevoel'
Dat brengt het land in een lastig parket. Moldavië is namelijk het armste land van Europa. Tien procent van de bevolking leeft onder de armoedegrens en heeft moeite om eten of onderdak voor zichzelf te betalen. Desondanks is de bereidheid om de vluchtelingen te helpen enorm, vertelt de Nederlandse hulpverlener Stefanie Cozaru.
Stefanie, die zelf in Moldavië woont, vertelt: ''Mensen geven hier alles, ook als ze daardoor zelf niets meer overhebben''. Volgens haar heeft dat te maken met de 'gastvrije cultuur' van het land en het 'sterke burengevoel' richting het Oekraïense volk.
Europese steun
Om het straatarme Moldavië te helpen met de toestroom aan vluchtelingen, heeft de Europese Unie al meer dan 200 miljoen euro aan steun toezegd aan het land. Nederland trok eerder zelf een half miljoen euro uit om te helpen bij de eerste opvang van vluchtelingen in het land.
Stefanie vertelt dat er 'gelukkig' sinds een paar weken humaitaire hulp voor Moldavië op gang komt. ''Zo hebben we vorige week nog vier vrachtwagens vol uit Nederland verwelkomd. Wij verdelen de spullen hier dan over alle plekken waar vluchtelingen worden opgevangen."
Russische invloed
Toch is er naast de gastvrije cultuur, volgens Stefanie ook een andere reden aan te wijzen waarom juist Moldavië de Oekraïense vluchtelingen zo goed probeert te helpen.
Moldavië en Oekraïne hebben als buren namelijk gemeen dat ze allebei deel uitmaakten van de Sovjet-Unie. En net als Oekraïne vindt Rusland dat ook Moldavië eigenlijk onderdeel zou moet uitmaken van 'groot-Rusland.' Er in het land zelf één regio waar Rusland al angstvallig veel invloed heeft: Transnistrië.
Na de val van de Sovjet-Unie riep Transnistrië de onafhankelijkheid uit. Nog altijd is Moldavië de grip op de regio volledig kwijt, mede dankzij de Russische militairen die massaal in het gebied aanwezig zijn.
'Hadden wij net zo goed kunnen zijn'
"De regio bestaat eigenlijk alleen dankzij steun vanuit Rusland'', vertelt Oost-Europa deskundige Michael Kemper. Kemper: ''De Moldavische regering heeft lang geprobeerd om de regio in te lijven, maar sinds Rusland Oekraïne is binnengevallen zijn ze toch angstiger. Ze willen Rusland niet provoceren, want het land heeft een leger van niks.''
Stefanie vertelt dat aan het begin van de oorlog de spanning onder de inwoners van Moldavië steeg. Mede omdat Moldavië in Russische ogen eigenlijk onderdeel van hun land moet zijn. Dat gaf ook een extra gevoel van steun richting de Oekraïense vluchtelingen, vertelt de Nederlandse. ''Mensen hier hadden het gevoel: dat hadden wij net zo goed kunnen zijn.''
'Geen tijd voor angst'
En stel, Rusland zou Moldavie binnenvallen. Dan lijkt het land weinig kans te hebben. Moldavië is geen lid van de NAVO en kan dus niet op militaire steun rekenen. Toch verwacht Kemper dat het niet tot een Russische invasie hier zal komen.
''Er zijn op dit moment geen signalen dat Rusland dit van plan is. Ze lijken zich meer op het gebied ten Oosten van Oekraïne te concentreren."
En ook onder het Moldavische volk leeft de angst voor een Russische inval inmiddels een stuk minder dan een paar weken geleden, vertelt Stefanie. ''Je merkt dat Moldaviërs hoop putten uit het feit dat Rusland het in Oekraïne zo moeilijk heeft."
Daarnaast kan het werk in het straatarme land ook niet stil komen te liggen. Stefanie: ''Nu de lente is aangebroken, moet er weer op het land worden gewerkt. Anders is hier in de winter gewoon geen eten.'' Stefanie heeft zelf altijd doorgewerkt. Waar ze eerst voedsel uitdeelde aan oudere mensen, helpt ze nu de vele vluchtelingen die in Moldavië zijn aangekomen.
Het toont aan dat Stefanie zelf in ieder geval nog niet bezig is met wat ze zou doen als de Russen haar land binnenvallen. "Dat kun je nu toch nog niet zeggen. En wat moet ik ook? Mijn man is Moldavisch, misschien moet die wel blijven. Moet ik hem en onze pleegkinderen dan achterlaten?"