Britse conservatieven stemmen over politieke toekomst premier Boris Johnson
De Britse conservatieve partij houdt maandag om 19.00 uur Nederlandse tijd een vertrouwensstemming over partijleider en premier Boris Johnson. Steeds meer partijgenoten willen dat hij vertrekt vanwege 'partygate', het schandaal rondom feestjes van overheidspersoneel tijdens lockdowns.
Om de premier weg te krijgen moeten minimaal 180 parlementariërs voor de motie van wantrouwen stemmen. Volgens Britse media wordt de uitslag rond 22.00 uur Nederlandse tijd bekendgemaakt.
'Einde aan speculaties'
Minstens 15 procent van conservatieve parlementsleden in het Lagerhuis heeft om deze stemming gevraagd. Daarmee moet het partijbestuur de motie van wantrouwen voorleggen aan de hele fractie. Premier Johnson meent dat hij genoeg parlementsleden achter zich heeft om de stemming te overleven en aan te blijven.
Een woordvoerder van de premier zei blij te zijn met de stemming, omdat die 'een einde kan maken aan de maandenlange speculaties' over de positie van premier Johnson. Dit wordt een kans voor hem 'er een streep onder te zetten en door te gaan'.
Maar als blijkt dat een meerderheid van de fractie niet achter Johnson staat, wordt hij afgezet. Dan begint de partij direct met de zoektocht naar een nieuwe partijleider die automatisch ook minister-president wordt.
Het aantal stemrondes bij een eventuele conservatieve leiderschapsverkiezing is afhankelijk van het aantal kandidaten dat zich meldt. Bij elke ronde vallen kandidaten af totdat er maar twee zijn overgebleven. De eerste stemmingen worden gehouden onder leden van de Lagerhuisfractie, bij de laatste ronde stemmen alle leden van de conservatieve partij.
Brexit
De laatste keer dat een conservatieve premier te maken kreeg met zo'n motie van wantrouwen uit de eigen gelederen was eind 2018 tijdens de moeizame onderhandelingen over de brexit. Toen steunde een meerderheid van de fractie premier Theresa May, de voorganger van Boris Johnson.
Er kan volgens de partijstatuten maar één zo'n vertrouwensstemming in een jaar tijd plaatsvinden. Maar May ruimde na enkele maanden toch het veld als gevolg van de brexitproblemen. Johnson volgde haar in 2019 op en loodste het land begin 2020 uit de EU.
Kort erna diende de coronapandemie zich aan. Johnsons trage beleid leverde hem veel kritiek op. Na aarzelingen voerde hij alsnog zware lockdowns in en zette hij een vaccinatiecampagne op. Maar zijn positie is gaan wankelen toen bekend werd dat hij en tal van topfiguren in regeringscentra zelf de coronabeperkingen niet zo nauw namen. Johnson heeft ook er ook een boete voor gehad.