2023: het jaar van de waarheid voor de 80-jarige president Joe Biden

Tachtig is hij inmiddels, de oudste president uit de geschiedenis van de Verenigde Staten. Hij loopt stram, hij mompelt af en toe, of kijkt licht verschrikt in de camera. Maar het laatste dat je moet doen, is Joe Biden wegzetten als een seniele oude baas.

Want de president heeft verbazingwekkend veel van zijn politieke agenda voor elkaar weten te krijgen in het afgelopen jaar. En in 2023 wil hij niet alleen de VS nog meer naar links trekken, hij is ook van plan zich opnieuw te kandideren voor het presidentschap. 

Onverwachte winnaar

Eerlijk gezegd dacht ik in 2020 - net als velen - dat hij zijn beste tijd wel had gehad. Al had Biden acht jaar lang trouw gediend als vicepresident. Toen het erop aankwam een troonopvolger aan te wijzen, koos Barack Obama voor Hillary Clinton. We weten allemaal hoe dat afliep. 

Vier jaar later leek Biden een figuur uit het verleden, een 'middle of the road'-democraat in een partij die steeds progressiever wordt. Maar Biden won onverwacht de voorverkiezingen omdat gematigde kiezers dachten: dit is de enige kandidaat die Trump kan verslaan. En dat deed hij ook. 

En al had zijn partij minieme meerderheden in beide kamers van het parlement, Biden is volgens vriend en vijand een van de meest productieve presidenten tot nog toe. 

Verlanglijst vervuld

Een ingrijpende investering in groene energie die ertoe kan leiden dat de VS in 2050 klimaatneutraal is. De eerste aanpassing van wapenbezit in 35 jaar tijd. De grootste investering in infrastructuur ooit. Verlaging van de eigen bijdrage voor medicijnen. Een aanpassing van de stemwet, zodat presidenten niet meer de uitslag van het kiescollege naast zich neer kunnen leggen. Het vastleggen van het homohuwelijk in de wet. 

In de meeste gevallen liet Biden het onderhandelen over deze wetten over aan de volksvertegenwoordigers, en fractievoorzitters Nancy Pelosi in het Huis van Afgevaardigden en Chuck Schumer in de Senaat. Maar op cruciale momenten mengde hij zich in het debat, en wist republikeinen aan boord te krijgen. 

Niet geliefd

Toch vindt een meerderheid van de Amerikanen dat Biden zijn werk niet goed doet. Alle republikeinse kiezers  zijn sowieso tegen hem, maar veel anderen zijn met name teleurgesteld door de hoge inflatie. 

Laatst was er een peiling, waarin 57 procent van democratische kiezers liet weten dat Joe Biden het bijltje er maar bij neer moet leggen. Mensen vinden dat een andere democraat maar in 2024 de kandidaat van de partij moet worden. Dat is opmerkelijk, zeker aangezien Biden zoveel van zijn beloftes waar wist te maken. 

Maar dan komt toch die leeftijd weer om de hoek kijken.

Want als Biden voor nog een termijn zou worden verkozen, zou hij aan het eind van zijn presidentschap 86 zijn. Zelfs de grootste Biden-fan schrikt ervan als hij dat hoort, 86! 

Aftakeling

Op die leeftijd is de kans aanzienlijk toegenomen dat je gewoon een keer dood neervalt. Of feiten door elkaar begint te halen. Of plots erg ziek wordt. Aan de andere kant: ik was met kerst op bezoek bij een 98-jarige vriendin, die enorm bij de pinken is. Aftakeling gebeurt niet automatisch.

Biden drinkt niet, rookt niet, sport vijf keer per week, fietst elke zondag. De man leidt een gezonder leven dan de gemiddelde 30-jarige. Zijn arts meldt dat hij steeds vaker zijn keel schraapt, waarschijnlijk door brandend maagzuur. En dat 'zijn tred is verstijfd', dat is dat schuifelen dat je ziet als hij door het Witte Huis loopt. Dat komt door ouderdom.

De president gebruikt zijn kerstvakantie om met zijn gezin te praten over een nieuwe termijn, heeft hij laten weten. Maar mensen om hem heen laten al doorschemeren dat hij aan het begin van het nieuwe jaar zal laten weten weer beschikbaar te zijn. De vraag is of andere prominente democraten het aan zullen durven om hem uit te dagen in de voorverkiezingen. Dat is ongebruikelijk, maar goed, veel politieke tradities zijn al verdwenen in de afgelopen jaren.

Regelmatig krijg ik de vraag over Biden: 'Maar die man is toch dement?'. Ik denk dat mensen dat idee krijgen van selectief gemonteerde mini-video's op social media. En deze mensen willen hem haten, net zoals sommige mensen Donald Trump geen enkele kans gaven.

In orde

Zeker, er zijn versprekingen en gekke momenten, waarbij je ook moet onthouden dat de president een stotteraar is. Maar ik zie elke speech, elk interview dat hij doet. En zelfs als hij een onverwachte vraag krijgt toegeworpen terwijl hij naar een helikopter loopt, geeft hij een coherent antwoord.

Dus: hij oogt mentaal in orde. Maar dat kan natuurlijk veranderen, en de vraag is of de kiezer dat risico aan wil.