Uit het raam gevallen? Deze hooggeplaatste Russen gingen op mysterieuze wijze dood

December

Pavel Antov

De 65-jarige Pavel Antov was met een vriend op bezoek in een hotel in de oostelijke staat Odisha in India. Hij vierde daar zijn verjaardag. Volgens Russische media viel hij uit een raam. Hoe dat precies kon gebeuren, is niet bekend.

Antov was een bekend figuur in de stad Vladimir, ten oosten van Moskou. Hij richtte de vleesverwerkingsfabriek Vladimir Standard op en vervulde een belangrijke rol als lokale politicus. In 2019 schatte het tijdschrift Forbes zijn fortuin op ongeveer 140 miljoen dollar.

Antov had eind juni kritiek geuit na een Russische raketaanval op een woonwijk in Kiev. Hierbij kwam een man om het leven en raakten diens dochtertje en moeder gewond. "Het is buitengewoon moeilijk om dit allesbehalve terreur te noemen", schreef hij in een WhatsAppbericht. Vervolgens werd het bericht verwijderd en liet Antov op sociale media weten dat hij een aanhanger was van president Poetin.

Zijn vriend, Vladimir Boedanov, stierf afgelopen vrijdag in het hotel. Hij zou een beroerte hebben gehad.

Oktober

Pavel Psjelnikov

Een topman van de Russische spoorwegen, de 52-jarige Pavel Psjelnikov, werd begin oktober dood aangetroffen op het balkon van zijn flat in Moskou. Volgens Russische media wezen zijn verwondingen op zelfmoord.

Hij zou er kortgeleden van zijn beschuldigd het Russische spoorwegnet onvoldoende te hebben beschermd tegen aanvallen van hackers. Daarna zou het Kremlin hem onder druk hebben gezet.

September

Anatoli Gerasjenko

De 72-jarige Anatoli Gerasjenko, die jarenlang aan het hoofd stond van het Moskouse Instituut voor de Luchtvaart, overleed op 24 september. Hij zou zijn overleden na een val van de trap. Het instituut heeft nauwe banden met het Russische ministerie van Defensie.

Het gerucht ging dat Gerasjenko onenigheid had met de 'inner circle' van Poetin, waardoor hij zeven jaar geleden gedwongen werd zijn functie neer te leggen.

Ivan Pesjorin

De 39-jarige Russische luchtvaartdirecteur Ivan Pesjorin overleed begin september, officieel door een val uit zijn boot. Zijn lichaam werd na een zoektocht van twee dagen gevonden.

Ravil Maganov

In september van dit jaar overleed de 67-jarige Ravil Maganov, de voorzitter van de Russische oliegigant Lukoil. Volgens Russische media was hij overleden na een val uit een ziekenhuisraam in Moskou. Het zou om zelfmoord gaan.

Het bedrijf Lukoil ontkende dit en schreef dat hij was overleden door een ernstige ziekte. Kort na het begin van de Russische invasie in Oekraïne riep het bestuur van Lukoil op het conflict zo snel mogelijk te beëindigen. Het bedrijf betuigde zijn medeleven met de slachtoffers van 'deze tragedie'.

Mei

Alexander Subbotin

Miljardair en voormalig topman van Lukoil  Alexander Subbotin (43) stierf in mei van dit jaar. Hij zou zijn overleden aan hartfalen, nadat hij een alternatieve behandeling had gezocht bij een sjamaan voor het genezen van een kater.

Subbotin zou op hoog niveau banden hebben met de Russische financiële instelling Gazprombank.

April

Vladislav Avajev

Een voormalige topman van Gazprombank, de 55-jarige Vladislav Avajev, werd in april dood aangetroffen met zijn vrouw en dochter in hun flat in Moskou. In zijn flat op de veertiende verdieping werden dertien wapens gevonden.

De drie zouden zijn doodgeschoten. Het zou gaan om een gezinsdrama, waarbij Avajev eerst zijn vrouw en dochter doodde en daarna zichzelf.

Maart

Vasili Melnikov

De 43-jarige Russische miljardair Vasili Melnikov werd, samen met zijn vrouw en zonen, in maart van dit jaar levenloos teruggevonden in zijn luxeappartement in de stad Nizjni Novgorod. Alle familieleden hadden steekwonden.

Melnikov was mede-eigenaar van oliebedrijf Neftechimic Prekarpatja. Ook was hij leidinggevende geweest bij medisch bedrijf MedStorm, dat zwaar had geleden onder de economische sancties tegen Rusland als gevolg van de invasie in Oekraïne.

Volgens de politie had Melnikov eerst zijn gezin vermoord voordat hij zelfmoord pleegde. Buren en familieleden spraken dit tegen. Ze konden moeilijk geloven dat Melnikov zoiets gruwelijks kon doen.

Februari

Alexander Tjoelakov

De 61-jarige Alexander Tyulakov, topman bij staatsgasbedrijf Gazprom, werd in februari van dit jaar opgehangen teruggevonden in de garage van zijn huis in St. Petersburg.

Ook miljonairs Leonid Sjoelman (60) en Michail Watford (66) kwamen dit jaar om het leven. Sjoelman was een topman bij Gazprom. Hij zou door zelfmoord om het leven zijn gekomen. Watford, die rijk werd door olie en gas, werd dood aangetroffen in zijn huis in Surrey in Engeland. De doodsoorzaak was niet bekend, maar volgens de politie waren er geen verdachte omstandigheden.

Pavel Antov is de laatste in de lijst van Russische zakenmannen die dit jaar onder mysterieuze omstandigheden om het leven zijn gekomen. Twee jaar eerder, rondom het begin van de coronacrisis, riep ook de dood van drie Russische artsen vragen op.

Zo raakte de Russische ambulance-arts Aleksandr Sjoelepov in mei 2020 ernstig gewond door een val uit het raam van een ziekenhuis. Een maand eerder gebeurde hetzelfde bij arts Elena Nepomnjastsjaja. Zij overleed aan haar verwondingen. Ook arts Natalja Lebedeva overleed diezelfde maand na een val uit het raam.

Alle drie hadden ze zich kritisch uitgelaten over de aanpak van de coronacrisis.

'Kremlin kent lange geschiedenis van politieke moorden'

Volgens correspondent Olaf Koens is de dood van de Russische zakenmannen op zijn minst opmerkelijk. "In het verleden hebben we weleens gezien dat hooggeplaatste Russische functionarissen zelfmoord pleegden door uit een raam te springen, maar het aantal begint op te vallen. Of ze allemaal vermoord zijn is natuurlijk speculeren, maar het Kremlin heeft een lange geschiedenis van politieke moorden."

Zo wijzen critici erop dat er allerlei politieke afrekeningen zijn, waardoor functionarissen, miljardairs en soms zelfs artsen die kritiek uiten op het beleid zomaar uit een raam kunnen vallen. "Wat er daadwerkelijk speelt zullen we wel nooit weten", zegt Koens. "Maar het is wel zo dat het Kremlin een heel arsenaal aan mogelijkheden heeft om af te rekenen met critici in binnen- en buitenland. Kijk bijvoorbeeld naar de moord op Litvinenko of de vergiftiging van Navalny."

Niet voor niets zijn de meeste critici van het regime in Rusland gevlucht. "Denk dan aan lokale politici, zakenlieden, mensenrechtenadvocaten en journalisten. Slechts een handjevol is achtergebleven in Rusland en die mensen maken zich enorm veel zorgen."