Gezondheidszorg stort in: hulp kwam te laat voor Teresa, zoals bij zoveel Britten
De druk op gezondheidszorg in Groot-Brittannië is onhoudbaar geworden. Er kan vaak geen adequate zorg meer geleverd worden en mensen sterven onnodig. Het zijn bittere conclusies van artsen. Zij geven aan dat de spoedeisende hulp in een crisis verkeert met volgens de beroepsvereniging wekelijks 300 tot 500 doden tot gevolg.
Wie acuut hulp nodig heeft in Groot-Brittannië moet op dit moment rekening houden dat zorg te laat komt. Patiënten moeten uren wachten op een ambulance. Eenmaal aangekomen in het ziekenhuis duurt het vaak opnieuw uren voordat een arts tijd heeft.
16 uur wachten
Het zijn schrijnende situaties waar doden bij vallen. Zo kwam ook de hulp te laat voor de vrouw van Matthew Simpson, die een hartstilstand kreeg. Hij belde het noodnummer 999 maar moest naar eigen zeggen zestien uur en 45 minuten wachten tot ze kwamen.
Boos vertelt hij zijn verhaal: "Ik weet 100 procent zeker dat mijn vrouw er nog was geweest als ze eerder waren gekomen."
Teresa overleed afgelopen november door een gebrek aan zuurstof in de hersenen. "Ze was mijn beste vriendin, mijn zielsverwant. Ze zat in een rolstoel, ja, maar ze klaagde nooit," zegt Simpson tegen Sky News.
Zijn vrouw had een zeldzame spierziekte. Toen Teresa thuis niet goed werd, trok Matthew aan een speciaal koord voor noodgevallen. Hij kreeg iemand van het noodnummer aan de lijn, maar pas toen hij voor een tweede keer belde en vertelde dat zijn vrouw niet meer reageerde, kwamen ze in actie. Simpson: "We wisten allebei dat ze niet oud zou worden door haar ziekte, maar zo had ze niet mogen sterven."
300 tot 500 doden per week
Het verhaal is geen incident. De beroepsvereniging van artsen luidt de noodklok. "Het is absoluut waar, er sterven wekelijks honderden patiënten onnodig door wat er gebeurt bij de spoedeisende hulp."
Volgens cijfers van deze Royal College of Emergency Medicine overlijden er elke week 300 tot 500 patiënten door de lange wachtrijen. De NHS, de Britse gezondheidsdienst, ontkent de hoge cijfers.
"De crisis bij de NHS bestaat al jaren, maar komt nu tot een kookpunt", vertelt correspondent Anne Saenen. De meest recente aanleiding is de combinatie van corona en griep die de kop opsteekt, maar het Britse zorgstelsel kent fundamentele problemen.
Het systeem piept en kraakt door onderbezetting, er gaat te weinig geld naartoe en het is bureaucratisch, legt Saenen uit.
Onderbezet en onderbetaald
Er zijn te weinig artsen en verplegers om al het werk te doen, zegt Saenen. Er worden lange dagen gemaakt, onder hoge druk, maar daar staat geen aantrekkelijk salaris tegenover. Vanwege bezuinigingen zijn salarisverhogingen bevroren en als verhogingen dan wel werden aangekondigd, dan waren ze aan de magere kant. Saenen: "Het is de reden dat verpleegkundigen en ambulancepersoneel de afgelopen tijd massaal zijn gaan staken."
Het Britse zorgsysteem is anders ingericht dan hier in Nederland, waar hulpbehoevenden in eerste instantie naar hun huisarts gaan. Britten belanden - ook met minder spoedeisende zaken - sneller op de eerste hulp.
Wachten, wachten wachten
Correspondent Saenen woont zelf in Londen. "Ik ben in de afgelopen jaren twee keer op de spoedeisende hulp geweest met een kind. Eenmaal heb ik vier uur moeten wachten, de andere keer zeven uur. Het systeem is vastgelopen."
Dat systeem, de NHS, is gratis en wordt betaald uit belastinggeld. "Het is een heilig huisje, waar de Britten trots op zijn. Iedereen is gelijk en krijgt dezelfde zorg, arm of rijk. Daar iets aan doen ligt politiek heel gevoelig," aldus Saenen.
Maar er moet iets gebeuren, dat is duidelijk. Premier Rishi Sunak erkent de problemen en wil actie ondernemen. "We verhogen de capaciteit met 7000 ziekenhuisbedden en meer mensen worden thuis verzorgd." Ook wil hij de NHS hervormen.
Dat is volgens Saenen makkelijker gezegd dan gedaan. "De problemen stapelen zich op. Dit is niet zomaar een crisis. Dit kan het premierschap van Sunak gaan bepalen."