Historisch bezoek van Biden aan Kiev: 'Dit is een signaal naar Poetin'
Het bezoek van president Joe Biden aan Oekraïne vandaag is maandenlang geheim gehouden, om de veiligheid van de president te garanderen. Het feit dat hij Kiev aandeed wordt gezien als een signaal naar de Russische leider Poetin. Correspondent Erik Mouthaan beantwoordt vijf vragen over Bidens historische trip naar oorlogsgebied.
1. Hoe bijzonder is dit?
Het is sinds mensenheugenis niet gebeurd dat een Amerikaanse president een oorlogsgebied bezoekt waar Amerikanen geen partij zijn in de oorlog. Natuurlijk bezochten Bush jr, Obama en Trump Afghanistan en Irak, maar daar waren op dat moment Amerikaanse soldaten aan het vechten. En het Amerikaanse leger kon garant staan voor de veiligheid van wat 'de leider van de vrije wereld' wordt genoemd.
Dat Biden nu een oorlogszone bezoekt in een land waar Amerika geen controle heeft over de veiligheidssituatie moet tot grote bezorgdheid hebben geleid in het Pentagon.
"De Amerikanen staan achter jullie", zei Biden vandaag in een toespraak tijdens het bezoek aan Kiev:
2. Was het een gevaarlijk bezoek?
Hoewel we regelmatig westerse leiders zien rondlopen in Oekraïne, laatst Rutte nog, is het wel degelijk gevaarlijk. Rusland bestookt regelmatig steden ver van het front. Zelfs tijdens het bezoek van Biden ging een luchtalarm af.
Een paar uur voor Biden aankwam, had het Witte Huis het Kremlin in Moskou op de hoogte gebracht. Met als onderliggende boodschap: haal het niet in je hoofd om tijdens zijn bezoek iets uit te halen in Kiev. Toch steeg er een Russisch luchtverdedigingstoestel op in Belarus, wat leidde tot het alarm. Biden had een klein team bij zich en bleef maar een paar uur. Het Witte Huis wil niet zeggen hoe de president naar Kiev afreisde, andere leiders kwamen per trein.
3. Waarom ging Biden juist op dit moment langs?
Aanstaande vrijdag is het een jaar geleden dat Rusland Oekraïne binnenviel. Morgen houdt Poetin een grote toespraak in Rusland, en het is PR-technisch gunstig voor het Witte Huis om aan de vooravond van die speech te laten zien dat Amerika aan de kant van Oekraïne staat.
Ook is het vandaag in de Verenigde Staten Presidents Day, een nationale feestdag die in het teken staat van de rol van de president in de Amerikaanse geschiedenis. Ambtenaren en sommige andere werknemers zijn vrij. Het is natuurlijk symbolisch om op Presidents Day als president een risicovol bezoek af te leggen aan een land in nood.
Biden is de komende dagen in Polen voor overleg met NAVO-landen die grenzen aan Rusland, hij zal de boodschap brengen dat de VS en NAVO aan hun kant staan, mochten zij Russische agressie ervaren.
4. Roept dit geen negatieve reactie op bij Poetin?
Waarschijnlijk wel. Maar Biden lijkt daar minder bekommerd om te zijn dan aan het begin van de oorlog. De president gaat akkoord met levering van steeds zwaardere wapens aan de Oekrainers, al was er eerder in Washington angst dat dit zou leiden tot een tegenreactie van het Kremlin.
Biden ziet dit als een strijd tussen goed en kwaad. Afgelopen weekend maakte vicepresident Kamala Harris al bekend dat de VS Rusland beschuldigt van het plegen van 'misdaden tegen de menselijkheid', dat is één stap verwijderd van het land aanklagen wegens oorlogsmisdaden.
5. En hoe zit dat in de VS? Staan de burgers daar nog achter de steun aan Kiev?
Voor het eerst is minder dan de helft van de Amerikanen overtuigd van de noodzaak om militaire hulp te bieden aan Oekraïne, eerder was dat zo'n 57 procent, deze week daalde dat naar 48 procent. Met name republikeinen maken zich zorgen; hun leiders vinden dat er niet eeuwig maar geld kan worden gestuurd naar Kiev. En er zijn ook sommige republikeinen die sympathie hebben voor Rusland.
Als de oorlog voortduurt kan de militaire steun kan wel eens inzet worden van de strijd om het Witte Huis in 2024.
