Wat is de betrokkenheid van Nederland? En drie andere vragen over bombardement Houthi's
Groot-Brittannië en Amerika hebben vannacht met Nederlandse ondersteuning luchtaanvallen uitgevoerd op doelen van de Houthi-rebellen in Jemen. In antwoord daarop hebben de Houthi's wraak aangekondigd. Maar wat was precies de bijdrage van Nederland en moeten we rekening houden met een verdere escalatie?
1. Waarom zijn de Houthi's doelwit van bombardementen?
Dat Groot-Brittannië en Amerika luchtaanvallen hebben uitgevoerd op doelen in Jemen, zat er volgens Midden-Oostenverslaggever Pepijn Nagtzaam al aan te komen. Er werden doelen aangevallen op deze plekken in Jemen:
De Houthi-rebellen vallen al weken schepen aan op de Rode Zee uit solidariteit met de Palestijnen vanwege de oorlog tussen Israël en Hamas. Volgens Nagtzaam zaten westerse landen al weken met de aanvallen in hun maag.
In eerste instantie waren de aanvallen alleen gericht op schepen met een Israëlische link, maar inmiddels worden ook andere commerciële schepen aangevallen. Waarom de Houthi-rebellen schepen aanvallen in de Rode Zee, leggen we uit in deze video:
Amerika-correspondent Erik Mouthaan stelt dat de luchtaanvallen niet als verrassing komen: "President Joe Biden en de coalitie van landen waar ook Nederland aan deelneemt, zeggen al weken dat zij piratenacties en aanvallen met raketten niet zullen accepteren. Volgens het Witte Huis is dit een logisch gevolg."
Demissionair minister-president Mark Rutte stelt dat de Houthi-rebellen vaak genoeg zijn gewaarschuwd. Een vrije doorvaart voor schepen is van belang voor Nederland als handelsnatie, maar ook 'een principiële kwestie', benadrukt Rutte.
2. Hoe reageren de Houthi's hierop?
Mart de Kruif, voormalig commandant Landstrijdkrachten, benadrukt dat de Houthi's niet moeten worden onderschat. De groepering – die in de jaren '90 is ontstaan – heeft moderne middelen zoals kruisvluchtwapens en ballistische raketten. Een kruisvluchtwapen is een soort van vliegende, bestuurbare bom. Ballistische raketten vliegen enorm hoog en ver, en verlaten de atmosfeer tijdens de vlucht, waardoor ze met hoge snelheid terugkeren naar het vooraf bepaalde doel op aarde.
Het is even afwachten wat voor effect de luchtaanvallen van vannacht hebben gehad. "Groot-Brittannië en Amerika wilden hiermee vooral de voorraden van kruisvluchtwapens en raketten van Houthi's raken", zegt De Kruif. "De vraag is in hoeverre dat is gelukt."
3. Wat is de betrokkenheid van Nederland bij het conflict?
Namens Nederland is een stafofficier betrokken bij de operatie. "Normaal gesproken zit een stafofficier in de planning van een operatie", legt De Kruif uit. Dat kan op het gebied van inlichtingen, dus wat er allemaal op de grond gebeurt en wat de doelen voor de Houthi's zijn, maar ook het op elkaar afstemmen en coördineren van de aanvallen.
De stafofficier zorgt ervoor dat wij 'een goede informatiepositie' hebben, zegt Rutte. Wat de precieze werkzaamheden zijn van deze stafofficier, wil demissionair defensieminister Kajsa Ollongren niet verder toelichten. De betrokkenheid van de officier 'betekent dat Nederland onderdeel is van de coalitie'.
Dat Nederland slechts één persoon stuurt, is volgens De Kruif heel normaal. "Het gaat om de politieke betrokkenheid van Nederland. Met de aanwezigheid van een stafofficier laat je weten dat ook Nederland achter deze actie staat, betrokken is en Groot-Brittannië en Amerika hierin steunt."
4. Dreigt hierdoor een verdere escalatie?
De Houthi's worden voor een groot deel aangestuurd door Iran, zegt De Kruif. Dat land is erop uit om zoveel mogelijk onrust te creëren in het Midden-Oosten om zo Amerika te ontwrichten.
Arabist Leo Kwarten zegt dat de Houthi's hun doel in feite al hebben bereikt door een belangrijke vaarroute te ontwrichten. "Het is niet meer veilig om door de Rode zee te varen", zegt hij. "Veel schepen varen voorlopig duizenden kilometers om, langs Kaap de Goede Hoop in Zuid-Afrika dus, de lange route."
Desalniettemin zullen de Houthi's voorlopig niet stoppen met de aanvallen in de Rode Zee, denkt Kwarten. "Ze zullen waarschijnlijk een paar dagen wachten en dan begint het kat-en-muisspel weer met kleine aanvallen hier en daar."