Kinderen ingezet tegen georganiseerde misdaad Mexico
In een klein bergdorpje in Mexico heeft de gemeenschapspolitie twintig minderjarigen gerekruteerd om het hoofd te bieden aan het geweld in de regio. "Het laat zien dat de staat de veiligheid niet kan garanderen en dat Mexicanen het eigen heft in handen nemen," vertellen drie experts aan RTL Nieuws.
Sommigen van hen zijn amper langer dan het geweer dat ze bij zich dragen, maar toch hebben ze zich aangesloten bij de politie van hun gemeenschap in het dorpje Ayahualtempa. De vijftien jongens en vijf meiden zijn tussen de 12 en 17 jaar en zitten normaal gesproken op de middelbare school.
Hun dorpje met slechts zo'n 700 inwoners wordt geteisterd door geweld. Onlangs verdwenen vier leden van een gezin en het dorp doet er nu alles aan om de ontvoerde buurtbewoners te vinden.
Hun schooluniform en schriften hebben de tieners daarom voorlopig ingeruild voor geweren en gezichtsbedekking. Voor één van de tieners was dat geen lastige keuze. "We kunnen niet studeren vanwege de wetteloosheid", vertelde hij aan de televisiezender Milenio. Ook legde hij uit hoe hij na een aantal lessen had leren schieten.
Het dorp bewaken
Volgens de gemeenschapspolitie zullen de kinderen het dorp bewaken, terwijl de volwassenen naar de ontvoerde dorpsleden zoeken. Daar kan antropoloog Teun Voeten, die al ruim tien jaar onderzoek doet naar drugsgeweld in Mexico, zich iets bij voorstellen. "Verkenner zijn, is de minst gevaarlijke taak, zowel voor criminelen als voor soldaten."
Dat er kinderen nodig zijn om de ontvoeringscrisis op te lossen, komt voort uit een gezamenlijke vergadering van deze inheemse gemeenschap, legt Mexico-kenner Wil Pansters uit, die is verbonden aan de Universiteit Utrecht. "Aan de steun van de staat ontbreekt het, dus ziet het arme en kleine dorpje geen andere optie dan het heft in eigen handen nemen."
Niks nieuws
Het is niet de eerste keer dat Mexicaanse kinderen het slachtoffer worden van georganiseerde misdaad in het land. "Dat gebeurt aan beide kanten", legt Voeten uit. Zowel criminele groeperingen als dit soort gemeenschapspolitie werven minderjarigen. "En ook tussen die twee groepen kan soms de scheidslijn vaag zijn."
Het werven van kinderen is daarom 'niks nieuws', zegt Edgardo Buscaglia van de Columbia Universiteit in New York, die al sinds 2001 veldonderzoek doet naar de georganiseerde misdaad in Mexico. "Ze zetten kinderen al decennialang in, niet alleen om te doden, maar bijvoorbeeld ook om op eigendommen te letten."
En dat probleem neemt al sinds 2006 toe, stelt de Amerikaanse professor. "Omdat de Mexicaanse staat veel slechter is geworden op het gebied van bestraffing en preventie." Hij spreekt over een zekere mate wetteloosheid. "Daarom nemen verschillende groeperingen, zoals dit dorpje, het heft in eigen handen om zo de veiligheid van hun bevolking te garanderen."
Inheemse bevolking
Om de bewapening van de kinderen uit dit dorpje beter te begrijpen, is de context van groot belang, legt Pansters uit. "Het dorpje bevindt zich namelijk in Guerrero, één van de armste staten van Mexico met een historische traditie van geweld en repressie."
En het gaat hier om een inheemse bevolkingsgroep, een etnische minderheid die het niet breed heeft. "Omdat zij zich tientallen jaren geleden ook al onveilig voelden vanwege georganiseerde misdaad, hebben ze die gemeenschapspolitie opgericht om zo hun volk te beschermen."
Ondertussen bleven ze de staat oproepen om de veiligheid te verbeteren. Ook deze actie zou een boodschap aan de autoriteiten kunnen zijn, vertelt Pansters. "Zo maken ze duidelijk dat ze serieus zijn en dat ze geen andere optie hebben, omdat ze zich in de steek gelaten voelen door de staat."
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Toch zetten de beelden van de gewapende kinderen kwaad bloed in binnen- en buitenland. In Mexico komt dat mede doordat de verkiezingen voor de deur staan, benadrukt Pansters. "Over 3,5 maand is het zover en daardoor zie je nu dat alles wordt gepolitiseerd."
Volgens Buscaglia speelt verder mee dat er foto's en video's van de tieners rondgaan, terwijl kartels altijd zo discreet mogelijk zijn over hun inzet van kinderen. "Het komt pas echt binnen als mensen het met eigen ogen zien."
De verontwaardiging vanuit het buitenland komt onder andere doordat er anders wordt gekeken naar tieners, stellen Voeten en Pansters. "In de context van het arme bergdorpje moeten de kinderen al veel eerder volwassen zijn en als tiener meehelpen in het huishouden en op het land", zegt Pansters. "De gemeenschap beschouwt ze dus praktisch gezien als volwassenen", vult Voeten aan.
"Dat maakt het er niet minder erg op dat kinderen nu het slachtoffer worden", benadrukt Pansters. "Maar het laat vooral zien dat men in onveiligheid leeft en dat de overheid vaak onvoldoende aanwezig is om er iets aan te doen."