Noord-Amerika in de ban van totale zonsverduistering
Maandag is er een totale zonsverduistering in een deel van Mexico, de Verenigde Staten en Canada. Het natuurverschijnsel is redelijk zeldzaam en het gebied waar de zonneschijf echt helemaal bedekt wordt door de maan is maar klein. Vaak valt zo’n zogenoemde totaliteitszone in een oceaan. Maar nu ligt die dus in een dichtbevolkt gebied, waar je ook makkelijk naartoe kunt reizen. Dus is de belangstelling enorm.
Wie zeker naar de zonsverduistering gaat kijken is de 105-jarige Laverne Biser. Hij is al sinds 1963 helemaal gek van het natuurverschijnsel, dat ook wel eclips wordt genoemd. Op CNN is er een reportage over hem te zien. Laverne heeft heel wat afgereisd om zonsverduisteringen te observeren. Maar nu heeft hij een buitenkansje: hij hoeft op 8 april alleen maar z’n huis uit te stappen. Want Laverne Biser woont in Fort Worth, Texas. En door toeval gaat de totaliteitszone daar precies doorheen.
Kosmisch toeval
Wat ook een toeval is, is dat er überhaupt totale zonsverduisteringen bestaan. Een eclips ontstaat wanneer de maan precies tussen de aarde en zon schuift. De zonnestralen worden dan volledig geblokkeerd. Maar dat kan natuurlijk alleen als de zon en maan vanaf de aarde gezien even groot zijn. En dat is zo, door een kosmisch toeval. De diameter van de zon is 400 keer zo groot als die van de maan. Maar de afstand is ook 400 keer zo groot. En daardoor lijkt het of zon en maan aan de hemel even groot zijn.
Een totale zonsverduistering duurt maar een paar minuten. Dat verschilt per zonsverduistering en per plaats op aarde. Op 8 april zal de eclips in Texas 4 minuten en 22 seconden duren. Best kort dus. Waarom zou je voor zo’n korte tijd zoveel moeite doen om die te gaan zien? Omdat het heel indrukwekkend is. Om je heen wordt het donker en de vogels stoppen met kwetteren. En je ziet iets wat je normaal niet kunt zien: de corona van de zon.
De corona heeft niks te maken met de ziekte. Het is de naam van de superhete atmosfeer rondom de zon die zich over miljoenen kilometers uitstrekt. Bij een volledige eclips kun je de corona als een lichtkrans zien. Die corona kun je normaal niet zien, omdat de zon dan oogverblindend licht geeft. Dat is ook de reden dat je nooit rechtstreeks in de zon mag kijken. Zolang de zon niet helemaal verduisterd is, moet je een eclipsbril dragen. Pas tijdens de totaliteit mag die een paar minuten af. Anders is er een grote kans op schade aan de ogen!
3,7 miljoen mensen reizen af
De 105-jarige Laverne Biser kan dus gewoon thuisblijven. Maar miljoenen andere Amerikanen geven duizenden dollars uit om maandag het natuurverschijnsel te gaan zien. Alleen al een miljoen mensen gaan naar Texas. Hotels en airbnb’s zitten al weken vol en prijzen gaan wel zes keer over de kop.
Texas is ook de bestemming van Sophie van der Meer, die voor RTL Nieuws verslag gaat doen van de zonsverduistering. Op welke plek precies is nu nog niet duidelijk, want bewolking dreigt roet in het eten te gooien.
"De cameraman en ik hebben een hotel in Waco", zegt Sophie van der Meer. "Een belangrijke reden om naar Texas te gaan is dat Waco 228 zonnige dagen per jaar heeft, dus statistisch gezien hebben we de meeste kans op een heldere lucht. Maar helaas is er volgens de huidige weerberichten 45 procent kans op bewolking in Waco. Dus op maandag moeten we beslissen waar de omstandigheden het beste zijn."
Verslag RTL Nieuws op tv en online
Het kan dus tegenvallen voor mensen dit al jaren gepland hebben en ook veel geld hebben uitgegeven. Maar ook dat kan maandag een verhaal zijn. Verslaggever Sophie van der Meer gaat in ieder geval op die dag video’s maken voor tv en online.
In het RTL Nieuws van 19.30 uur gaat ze live, de gedeeltelijke zonsverduistering is dan net begonnen, het duurt dan nog bijna anderhalf uur voordat die totaal is. "We maken voor half acht een reportage over de gekte", blikt Van der Meer vooruit: "In Waco begint in het weekend een festival, dat maandag doorgaat. Al die stadjes die op de lijn liggen waar de verduistering overheen trekt staan op hun kop." Voor het late nieuws en online maakt Van der Meer daarna een verslag van de totale zonsverduistering, die dan net voorbij is.
In Nederland meer dan 100 jaar wachten
De laatste totale zonsverduistering in West-Europa was op 11 augustus 1999, onder meer in Noord-Frankrijk. Duizenden Nederlanders reisden toen af naar de omgeving van Verdun, waar het helaas bewolkt was. De eerstvolgende totale eclips in Nederland is in oktober 2135. Zo lang kan natuurlijk niemand wachten.
Er zijn redelijke alternatieven: op 12 augustus 2026 is er een totale zonsverduistering in Noord-Spanje, vlak voor zonsondergang. Een jaar later zijn de omstandigheden waarschijnlijk gunstiger. Op 2 augustus 2027 is er een totale eclips te zien in het zuiden van Spanje, het noorden van Spanje en in Egypte, bij Luxor. In die plaats duurt de totaliteit 6 minuten en 23 seconden, wat lang is.