China woedend op Nederland na incident met marineschip: 'Inbreuk op soevereiniteit'

Daarmee reageert China op een incident vorige week in de Oost-Chinese Zee, waarbij twee Chinese gevechtsvliegtuigen rakelings langs een Nederlands fregat vlogen. Het incident zet de relatie tussen Nederland en China op scherp.

'Illegale activiteiten'

De Zr. Ms. Tromp bevindt zich momenteel in Azië, als onderdeel van een wereldwijde tour. Vorige week voer het vanuit Vietnam naar Zuid-Korea, toen het ter hoogte van de havenstad Shanghai in het nauw werd gedreven. De gevechtsvliegtuigen vlogen langs het fregat en kwamen dicht bij een Nederlandse helikopter die vanaf de Tromp een patrouilleronde maakte.

China spreekt van illegale activiteiten van de Nederlanders, terwijl de Nederlandse marine zegt dat China een mogelijk onveilige situatie creëerde. Volgens Nederland bevond het schip zich in internationale wateren, als onderdeel van een VN-missie. Het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken kon er vandaag niet meer over kwijt, meldde een woordvoerder.

Defensiewoordvoerder Zhang zegt dat Nederland zijn 'inbreuken op China's soevereiniteit en rechten' probeert te verdoezelen. 

Zhang: "Nederland liegt over de VN-missie en toonde zijn spierballen in het zee- en luchtruim dat onder onze jurisdictie valt. Het creëerde hiermee spanningen en beschadigt de vriendschappelijke relaties tussen beide landen."

Wie gelijk heeft in deze kwestie valt niet precies vast te stellen. Politicoloog Friso Dubbelboer, gespecialiseerd in het zeerecht, denkt dat een Nederlandse overtreding op dat gebied onwaarschijnlijk is. "Het hangt af van de exacte locatie van het voorval. Als het gebeurd is binnen China's territoriale wateren, die reikt tot 12 zeemijlen uit de kust, dan heeft China een punt."

Maar de kans daarop acht Dubbelboer om meerdere redenen niet waarschijnlijk. "Het probleem is dat China ook vaak autoriteit claimt tot ver buiten de eigen territoriale zee. Met die claim staat China echter internationaal gezien vrijwel alleen."

Provocatie

Dat is niet het enige heikele punt voor China. Zr. Ms. Tromp voer enkele dagen eerder ook al door de Straat van Taiwan. Dit ligt gevoelig, omdat China Taiwan als eigen territorium claimt. Tussen China en Taiwan door varen met een militair vaartuig wordt door China opgevat als provocatie, en steun aan Taiwan. 

'Bewust in een wespennest'

Door de Straat van Taiwan te bevaren heeft Nederland er bewust voor gekozen zich in een wespennest te begeven, vindt Dubbelboer. "Nederland hecht heel erg aan vrije scheepvaart. Maar het wil ook morele steun geven aan de Verenigde Staten, dat er een punt van maakt regelmatig door dit gebied te varen. Je moet het zien als een diplomatiek statement."

Het is hoe dan ook een statement dat Peking in het verkeerde keelgat schiet. China heeft officieel beklag gedaan bij Nederland, meldt woordvoerder Zhang. "Het Chinese leger is altijd waakzaam en zal de nationale soevereiniteit, veiligheid en maritieme rechten bewaken," zegt hij.