Wat de dood van Hamasleider Sinwar betekent voor de oorlog: 'Israël is nog lang niet klaar'

1. Wat betekent de dood van Sinwar voor Hamas?

"De dood van Sinwar is een enorme klap voor Hamas", zegt Peter Malcontent, expert in het Israëlisch-Palestijnse conflict. "Maar Hamas houdt hiermee waarschijnlijk niet op te bestaan, ook al is het niet meer de militaire organisatie die het ooit was."

"Hamas heeft op nog geen enkele manier met geweld gereageerd op de dood van Sinwar. Het kan dus best zijn dat Hamas gedesorganiseerd is. Misschien zelfs dat het op omvallen staat, maar dat valt van afstand niet te zeggen. Niemand weet dat, de Israëli's waarschijnlijk ook niet. Maar het is duidelijk dat Hamas in de hoek zit waar de klappen vallen."

Hamas bevestigt wel dat Sinwar dood is. Het politiek bureau van de organisatie zegt daarnaast tegen persbureau AFP: "Hamas is een bevrijdingsbeweging die wordt geleid door mensen die streven naar vrijheid en waardigheid en dat kan niet worden geëlimineerd. Het lijkt erop dat Israël denkt dat het doden van onze leiders het einde van onze  beweging en de strijd van het Palestijnse volk betekent. Maar Hamas werd iedere keer sterker en populairder en deze leiders werden een voorbeeld voor toekomstige generaties die de strijd voor een vrij Palestina blijven voortzetten."

Bekijk hier de vermeende laatste beelden van Sinwar, die met een drone zijn gefilmd:

2. Wat betekent dit voor de oorlog?

"Israël had de mogelijkheid om de dood van Sinwar te presenteren als eindoverwinning", zegt Pepijn Nagtzaam, verslaggever voor RTL Nieuws in het Midden-Oosten. "Na iets meer dan een jaar oorlog zijn Sinwar, Mohammed Deif en Ismail Haniyeh uitgeschakeld, dé drie Hamaskopstukken die verantwoordelijk werden gehouden voor de aanslag op 7 oktober vorig jaar. De dood van Sinwar zou een logisch moment zijn voor Israël zijn geweest om zich terug te trekken, maar er gebeurt nu niets in die richting wat daarop wijst."

Sterker nog, zegt Nagtzaam, Israël heeft juist nieuwe troepen gestuurd naar Gaza. "Dat duidt erop dat Israël nog niet klaar is, maar het strategische plan daarachter is onduidelijk. Een organisatie als Hamas kun je niet uitschakelen met geweld, dat hebben de Amerikanen ook wel gemerkt met hun oorlogen tegen al-Qaeda en de taliban. De vraag voor Israël is dan: tot welk punt vecht je door?"

Ook Malcontent denkt dat het 'veel te vroeg' is om te denken dat de oorlog in Gaza hiermee ten einde komt.

3. En voor de 101 gijzelaars die nog vastzitten?

Er zijn twee scenario's denkbaar, zegt Malcontent. "Het eerste is dat de onderhandelingen over een wapenstilstand worden hervat. Door de dood van Sinwar kunnen die onderhandelingen misschien wat makkelijker worden gevoerd. De Amerikanen zullen daar op hopen, omdat ze op die manier een vinger aan de pols kunnen houden in het gebied. Het is de bedoeling dat Gaza dan enige mate van autonomie terugkrijgt en de gijzelaars  vrijkomen die in handen zijn van Hamas."

"Het tweede scenario is dat Israël besluit om door te vechten tot de laatste Hamasstrijder is opgepakt of doodgeschoten en daarbij maar ziet wat er met de gijzelaars gebeurt. Mooi als ze vrijkomen, pech als er nog aantal komt te overlijden, zou Israël kunnen denken. Dan krijg je een scenario waarbij Israël volledig zijn gang gaat in Gaza en komt er dus ook geen tweestatenoplossing meer. Ik neig nu naar dit laatste scenario, omdat de Israëli's in de winning mood zijn. Ze zullen Hamas nu niet de kans willen geven om te hergroeperen."

4. Is er een nieuwe gedoodverfde Hamasleider?

Sinwar was sinds de dood van politiek leider Ismail Haniyeh, afgelopen juli in Iran, zowel politiek als militair leider van Hamas. Malcontent: "Het kan zijn dat Hamas buiten Gaza een nieuwe leider naar voren schuift. Dat zou bijvoorbeeld Khaled Mashal kunnen zijn, die in Qatar woont, ook een Hamasleider van het eerste uur. Hij is een stuk pragmatischer dan Sinwar, wat ook goed nieuws zou kunnen betekenen voor eventuele vredesonderhandelingen."

"Op het moment dat je een leider uitschakelt van een organisatie als Hamas, kan het zijn dat die al een nieuwe heeft klaarstaan", zegt RTL Nieuws-verslaggever Nagtzaam. "Het kan ook zijn dat Hamas uit elkaar valt na de dood van Sinwar, Deif én Haniyeh. Vaak zie je dan dat er na verloop van tijd een nieuwe organisatie ontstaat, die heel erg lijkt op de oude, met misschien een nieuwe naam en nieuwe poppetjes, maar met hetzelfde doel."

"Als leidinggevende bij Hamas weet je dat je ten dode bent opgeschreven", vult Malcontent daarop aan. "Daar zijn zulke organisaties ook op ingericht. Ze gaan er eigenlijk al vanuit dat hun leider niet lang leeft. Dat is zeker bij Hamas het geval, maar ook bijvoorbeeld bij Hezbollah in Libanon. De ene na de andere Hezbollahleider werd de afgelopen maanden van de aardbodem geveegd, tot Hassan Nasrallah aan toe. Maar ook daar zie je dat de dood van de één niet het einde van de hele organisatie betekent. Want ook Hezbollah is nog steeds alive-and-kicking."