Kiezen voor Rusland óf de EU? Cruciale verkiezingen in Georgië

De uitslag is bepalend voor de toekomst van het kleine landje in de Kaukasus dat grenst aan Rusland. "De regering wil dat we Russen worden, maar we willen geen Russen worden. Wij zijn Europeanen en dat zijn we altijd geweest", zegt Marika Mikiasjvili tegen RTL Nieuws. Zij is lid van één van de oppositiepartijen.

Die partijen hebben zich, ook al zijn ze van verschillende politieke kleuren, voor deze verkiezingen verenigd. Alles voor dat ene doel: bij Europa horen. Maar met deze regering lukt dat niet, zegt Mikiasjvili: "We hebben een verraderlijke regering die weigert de eeuwenoude wens van het Georgische volk te vervullen, en ons terugduwt in de Russische invloedssfeer."

Geen gelopen race

Uit peilingen blijkt dat 80 procent van de Georgiërs voor toenadering met Europa is, maar dat betekent niet dat de verkiezingen een gelopen race zijn. Ook de regerende Georgische Droom zegt voor Europa te zijn: de regering vroeg zelfs het lidmaatschap van de Europese Unie aan. 

Maar sinds de Russische inval in Oekraïne zijn de Georgische regering en de Europese Unie het steeds vaker oneens, bijvoorbeeld over mensenrechten. Volgens GD is een keuze voor de oppositie een keuze voor oorlog.

Hoezeer de regering verbonden is met Rusland bleek eerder dit jaar. In juni werd een omstreden 'buitenlandse-agenten-wet' aangenomen, die 'de Russische wet' wordt genoemd. "Die komt rechtstreeks uit Rusland", ziet correspondent Olaf Koens. 

"Het is een berucht middel om NGO's en andere organisaties uit het maatschappelijke middenveld aan banden te leggen. En net als in Rusland bestaat er een verbod op wat 'LGBTI-propaganda' is gaan heten, alle uitingen van niet-traditionele seksuele oriëntatie staan onder druk. Precies zoals een aantal jaar geleden in Rusland." Na het aannemen van de wet besloot de Europese Unie het toetredingsproces van Georgië stil te zetten.

Fel protest

Tegen de komst van de wet is maandenlang fel geprotesteerd. De politie trad hardhandig op tegen de demonstranten, en de wet kwam er toch. David Katsarava was één van de demonstranten die door de politie werd opgepakt. 

Hij zegt zelf erover: "Ik werd niet gearresteerd, ik werd ontvoerd en vastgehouden. Ze hebben me vijf keer geslagen. Alle botten in mijn gezicht waren gebroken en ik had een hersenschudding, het was heel zwaar."

Katsarava is blij dat hij het heeft overleefd en grotendeels is hersteld. En hij is niet van plan om te stoppen met vechten tegen de regering. "Ik werd alleen nog maar bozer en vastbesloten te vechten tegen dit regime. Wij Georgiërs moeten blijven vechten voor onze vrijheid, anders verliezen we onze onafhankelijkheid en worden we deel van Rusland."

Onafhankelijk sinds 1991

Georgië heeft 3,7 miljoen inwoners. Het land werd in 1991 na de val van de Sovjet-Unie onafhankelijk. Twee Georgische deelrepublieken, Abchazië en Zuid-Ossetië wilden zich afscheiden. 

Rusland schoot de republieken te hulp. Het leidde in 2008 tot de Russisch-Georgische oorlog. Sindsdien houdt Rusland de twee gebieden bezet, tot woede van veel Georgiërs.

Volgens correspondent Olaf Koens, die vaak in Georgië is geweest, zijn er twee mogelijke redenen waarom de Georgische regering toch vasthoudt aan Rusland. "Het land moet wel compromissen sluiten, ze moeten wel blijven praten en onderhandelen met de Russen, anders worden ze vermorzeld. Maar veel waarschijnlijker is dat de huidige Georgische machthebbers, en specifiek oud-premier Bidzina Ivanisjvili, geen belang hebben bij verdere economische integratie met Europa."

Dat zou namelijk zorgen voor strenge anticorruptiewetgeving, en daar wil hij niet aan. Koens: "Hij wil Europa te vriend houden, maar wel alleenheerser blijven in een corrupt geheel waar hij ook met Rusland heel goed zaken kan doen. Het is tragisch, maar de wil van één man gaat hier boven wat de Georgiërs zelf te zeggen hebben."

Intimidatie en geweld

Wie deze verkiezingen gaat winnen is niet te zeggen. Maar wie het ook wordt, de rust keert niet terug. Als GD wint, dreigen ze oppositiepartijen te gaan verbieden. Het leidt zeker tot nieuwe protesten. Als de oppositie wint, is het de vraag of de huidige machthebbers zich daarbij neerleggen.

De aanloop naar deze verkiezing beloofde al niet veel goeds. Tijdens de campagne werden oppositieleden en activisten aangevallen, journalisten bedreigd. Mensen die in overheidsdienst werken werd duidelijk gemaakt dat van ze verwacht wordt dat ze op Georgische Droom zullen stemmen. Als ze hun baan willen houden.