Hamas is hard geraakt, maar laat zien: 'Wij zijn de baas in Gaza én blijven de baas'

Sinds de aanval van Hamas op 7 oktober is het voor de Israëlische premier Benjamin Netanyahu het belangrijkste oorlogsdoel: de totale vernietiging van Hamas. Maar na ruim 15 maanden oorlog voeren is de organisatie nog niet verslagen. In - wat lijkt - groten getale en met hun geweren in de lucht, rijdend in pick-up's, verschijnen ze op beeld. 

In deze video is te zien hoe Hamas-strijders een gegijzelde Israëlische militair vrijlaten:

Hamas zegt dat te doen om de veiligheid en orde te bewaren tijdens de uitlevering van Israëlische gijzelaars. Maar het is ook een moment om een signaal af te geven aan Israël en de rest van de wereld, legt Arabist Leo Kwarten uit. "Hamas zegt hiermee: 'Wij zijn de baas in Gaza én blijven de baas'.

Flinke klappen

De afgelopen anderhalf heeft Hamas flinke klappen gekregen. Van de naar schatting 30.000 strijders die Hamas had voor 7 oktober, zegt Israël er 20.000 gedood te hebben. Bronnen rondom Hamas spreken van een verlies van 6.000 tot 7.000 leden, blijkt uit een rapport van de Europese denktank ECFR.

Hoeveel strijders Hamas heeft verloren en hoeveel er nog over zijn is lastig in te schatten. "We zien tientallen, misschien honderd strijders op de beelden. Meer zien we niet", zegt Midden-Oostencorrespondent Pepijn Nagtzaam. "Zij weten ook dat de camera's op hen gericht zijn en laten zien: 'Heel Gaza ligt in puin, maar wij zijn er nog en onze uniformen zijn niet eens vies'."

Naast de vele verliezen heeft Hamas er waarschijnlijk ook veel nieuwe leden bijgekregen. "We denken dat Hamas bijna evenveel nieuwe militanten heeft gerekruteerd als het heeft verloren", zei Anthony Blinken tijdens een van zijn laatste optredens als Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken.

Herpakken

Nieuwe rekruten of niet, de afgelopen 15 maanden is Hamas hard geraakt. "Ze zijn niet alleen manschappen verloren, ook hun wapenvoorraad is flink geslonken", vertelt Leo Kwarten. Volgens Israëlische media is het raketarsenaal van Hamas voor een groot deel verwoest door het leger van Israël.

Zichzelf herpakken is nu dan ook een van de grootste uitdagingen voor de organisatie, legt Kwarten uit. "Ze moeten zichzelf opnieuw bewapenen en nieuwe manschappen trainen, om zo de Gazastrook in handen te houden."

Hamas hoopt in het zadel te blijven in Gaza, al is het nog maar de vraag of het met nieuwe leiders kan komen. In het afgelopen jaar zijn grote kopstukken van Hamas zoals Ismail Haniyeh en Yahya Sinwar gedood. Zowel binnen als buiten Gaza wist Israël deze leiders te doden.

Ander bestuur

Als het aan Israël ligt moet Hamas zo snel mogelijk uit Gaza verdwijnen en moet er een andere partij komen voor het bestuur van het gebied. Zo wordt er gesproken over de Palestijnse Autoriteit, die op de Westelijke Jordaanoever de baas is, al zijn zij niet erg populair onder de Palestijnen. "Ze worden gezien als verraders, omdat ze strijders uitleveren aan Israël en soms hard optreden tegen gewapende Palestijnen", zegt Leo Kwarten.

Palestijnen zelf zijn verdeeld als het gaat om Hamas. "Er is een groep uitgesproken aanhangers, die pal achter de organisatie staan én er is een groep die niks met ze maken wil hebben", vertelt Kwarten. "Maar die groep houdt zich gedeisd uit angst voor repercussies." En er is nog een groep, 'de stille meerderheid: een groep zonder sterke mening, die het allemaal een over zich heen laten komen zoals het is'.

"Hamas heeft in ieder geval duidelijk gemaakt dat ze de controle over Gaza niet willen opgeven", vertelt Nagtzaam. "Maar voor er daadwerkelijk over besturen gepraat kan worden, moet er eerst puin worden geruimd in Gaza."