Macron waarschuwt Europa en vergelijkt komst Trump met 'elektrische schok'

De Franse president deed de uitspraken in een groot interview dat vannacht door The Financial Times online werd gezet. Het gesprek met Emmanuel Macron vond plaats kort nadat Donald Trump en Vladimir Poetin hadden besloten over te gaan tot vredesonderhandelingen over Oekraïne.

Europa langs de lijn 

Bij die gesprekken over Oekraïne is Europa de grote afwezige, werd deze week duidelijk. Zeven Europese landen, waaronder Frankrijk, kwamen daarom samen met de Europese Commissie al met een verklaring.

Daarin stond dat Europa wil meepraten over het lot van Oekraïne: "Onze gezamenlijke doelstelling moet zijn om Oekraïne in een sterke positie te brengen. Oekraïne en Europa moeten deel uitmaken van alle onderhandelingen."

In het interview met de Britse zakenkrant doet Macron daar nog een schepje bovenop. "Alleen de Oekraïense president Volodymyr Zelensky kan namens zijn land onderhandelen", vindt Macron.

'Oekraïners aan zet'

De enige vraag die op dit moment écht telt, is 'of Poetin werkelijk bereid is om in te stemmen met een staakt-het-vuren', zegt Macron. "Daarna is het aan de Oekraïners om met Rusland te onderhandelen", vindt de Franse president. "Wij moeten in de tussentijd waakzaam blijven." 

Duidelijk is dat er in Amerika anders over gedacht wordt. Trump zegt dat Poetin 'vrede wil' in Oekraïne. De Amerikaanse president wil zelf met Poetin onderhandelen over die vrede. Ook vindt hij dat Oekraïne grondgebied moet opgeven. 

Verslaggever Roel Schreinemachers peilde gisteren in Brussel hoe andere NAVO-landen erover denken. Europese defensieministers zijn overvallen door de plannen, zo werd duidelijk: 

Macron vindt dat Europa meer verantwoordelijkheid moet nemen voor zijn eigen veiligheid. Dat Amerika zelfstandig beslissingen neemt, zonder met Europa te overleggen, is niet nieuw, zegt Macron. Zo kreeg hij 'ook geen telefoontje van Biden' voordat de Amerikanen zich in 2021 terugtrokken uit Afghanistan, noemt hij als voorbeeld. 

'Extreme onzekerheid'

"Trump laat aan Europa weten dat het aan ons is om de lasten te dragen. Wij moeten dat gaan doen", vindt Macron. Hij zegt dan ook 'niet verrast' te zijn door Trumps uitspraken over Oekraïne. 

De Franse president heeft een waarschuwing voor Europeanen. Trumps ideeën om de Gazastrook 'over te nemen' of Groenland te kopen zijn volgens Macron voorbeelden van de 'extreme strategische onzekerheid' waar de wereld nu mee te maken heeft. Het vergt een 'radicale herziening van de manier waarop Europa opereert'. 

"Het is als een elektrische schok, het komt als een klap voor Europeanen", zegt Macron. Vertrouwde wereldbeelden moeten we loslaten, zegt hij. "Het idee dat Amerika altijd veiligheid biedt, de Chinese markt altijd voorhanden is en Russisch gas beschikbaar blijft voor goedkope productie, vergeet dat allemaal maar."

Conferentie in München

De gesprekken over Oekraïne gaan intussen door. Zelensky spreekt vandaag de Amerikaanse vice-president J.D. Vance op een veiligheidsconferentie in het Duitse München. Het is de eerste keer dat de twee met elkaar om tafel gaan. 

Tijdens de conferentie van vorig jaar weigerde Vance, toen nog senator, Zelensky te ontmoeten. Eerder zei hij dat het hem 'niet echt kan schelen wat er met Oekraïne gebeurt'.

Wel of geen ontmoeting op 'hoog niveau'

Donald Trump zei dat er in München ook een ontmoeting op 'hoog niveau' met vertegenwoordigers van de VS, Rusland en Oekraïne op de agenda staat. Oekraïne ontkent echter dat er vandaag met Rusland gesproken gaat worden. 

President Trump is sinds zijn aantreden non-stop in het nieuws, voornamelijk door zijn eigen uitspraken en beslissingen. Daar zit een plan achter, vertelde correspondent Erik Mouthaan eerder. Hoe dat zit, zie je in onderstaande video: