'Gaza wordt onleefbaar gemaakt': alarm over Israëlische plannen voor uitbreiding oorlog

"Het plan omvat onder andere de verovering van de Gazastrook, de verplaatsing van de Gazaanse bevolking naar het zuiden, en krachtige aanvallen op Hamas", zegt een woordvoerder van de Israëlische overheid. Het plan zou volgende week in werking worden gezet, na een bezoek van de Amerikaanse president Donald Trump.

In een verklaring geeft de Israëlische minister Bezalel Smotrich van Financiën een radicaler beeld van het plan. Hij pleit ervoor dat Palestijnse burgers vertrekken uit Gaza, en in andere landen worden opgevangen. "Gaza wordt geheel vernietigd."

Er wonen nog ongeveer 2 miljoen mensen in de Gazastrook, en een groot deel van hen zou door Israël worden opgeroepen om zich opnieuw te verplaatsen. "Er gaan nu kaartjes rond waarbij het uiterste zuidwestelijke puntje van Gaza wordt aangewezen als nieuwe zone waar al die mensen naartoe moeten", vertelt Midden-Oostencorrespondent Pepijn Nagtzaam.

"Israël praat over een vrijwillig vertrek van de burgerbevolking, maar in de praktijk zal het neerkomen op dwang. Dan zou het Israëlische leger de rest van Gaza mogelijk innemen en tot een zogeheten bufferzone maken. Het komt erop neer dat bijna heel Gaza zo onleefbaar wordt gemaakt."

In de onderstaande video legt Nagtzaam uit hoe Palestijnen worden verjaagd uit Gaza.

"Het Rode Kruis maakt zich enorme zorgen over het feit dat mensen al anderhalf jaar lang moeten verplaatsen", zegt woordvoerder Bastiaan van Blokland. "Burgers moeten steeds weer naar een nieuw gebied vertrekken. Daar worden vervolgens heel veel mensen bij elkaar gezet. En die faciliteiten die er nodig zijn, die zijn er amper."

Israël stelt dat het controle wil over de verdeling van humanitaire hulp onder de bevolking van Gaza. Daarmee zegt het te willen voorkomen dat humanitaire hulp in handen van Hamas valt. De Verenigde Naties verwerpen het plan, omdat het in strijd lijkt te zijn met het humanitair recht.

Ruim 60 dagen zonder humanitaire hulp

Het Rode Kruis roept op om de grenzen te openen, de hulpgoederen naar binnen te laten en de gevechten te stoppen. Al meer dan 60 dagen komt er geen humanitaire hulp meer de Gazastrook in, waaronder eten, medicijnen en brandstof. "Schoon water is op dit moment echt de meest urgente nood in Gaza. Iedere dag minder schoon water betekent meer zieken en doden door uitdrogen en ziekten, vanwege vervuiling", vertelt Van Blokland.

"Er is geen toegang, en elke hulporganisatie in Gaza is zo ongeveer door hun spullen heen. Dus het wordt heel moeilijk voor ons om ons werk te doen. Het Rode Kruis wil de vele hulpgoederen die het heeft zo snel mogelijk Gaza in krijgen en distribueren. Aan de grens met Egypte staan warenhuizen vol hulpgoederen en vrachtwagens gereed, net als in Jordanië en op anderen plekken."

Volgens Israël zijn er nog genoeg hulpmiddelen, maar hulporganisaties en journalisten melden dat dat niet klopt. Veel mensen krijgen alleen nog eten van gaarkeukens, die soms worden geplunderd.

Uithongering als oorlogsmiddel

De Israëlische premier Benjamin Netanyahu en zijn voormalig minister van Defensie Yoav Gallant hebben zich volgens het ICC schuldig gemaakt aan oorlogsmisdaden, waaronder het gebruik van honger als oorlogswapen en 'moord, vervolging en andere onmenselijke daden' die neerkomen op misdaden tegen de menselijkheid. "Er lopen nu meerdere verschillende rechtszaken, en veel daarvan gaan over uithongering als oorlogsmiddel", vertelt Iva Vukušić, expert op het gebied van oorlogsmisdaden aan de Universiteit van Utrecht.

"Ik denk dat het hier gaat om een vorm van collectief straffen", zegt Vukušić. "Israël zegt namelijk dat ze hulpgoederen blokkeren omdat ze niet willen dat het in de handen van Hamas komt. Ze zeggen dat ze allerlei plekken bombarderen omdat Hamas daar is. Maar dat kan geen algemeen excuus zijn. Je kunt niet zomaar zeggen: daar zit iets van Hamas, we kunnen alles platgooien en we laten geen voedsel meer binnen.

Ongunstig voor Israël?

"Je kan je ook afvragen of dit plan wel gunstig is voor Israël", zegt correspondent Nagtzaam. "Ook binnen de Israëlische samenleving stijgt namelijk de onvrede over deze stappen. Netanyahu krijgt steeds meer het verwijt dat hij dit doet om zelf aan de macht te blijven en zijn radicaal-rechtse coalitie overeind te houden. En er zijn ook een hoop Israëliërs die deze oorlog niet meer steunen. Steeds minder mensen vinden dat de oorlog nog bijdraagt aan de veiligheid van Israël."

Door het nieuwe plan van Israël zegt Hamas dat het niet meer bereid is om te praten over een nieuw staakt-het-vuren of de vrijlating van gijzelaars. Een hooggeplaatste Hamas-vertegenwoordiger zegt tegen de BBC dat het 'geen zin heeft' om verder te praten.