Klachten over felle lichtflitsen bij acts songfestival: 'Niet voor iedereen toegankelijk'

Na de eerste halve finale van het Eurovisiesongfestival regende het op internet klachten over de vele lichtflitsen tijdens de optredens. Sterker nog, ze kunnen zelfs gevaarlijk zijn voor mensen met epilepsie. "Het songfestival zou voor iedereen toegankelijk moeten zijn, en dat is het nu zeker niet."
Vooral tijdens de optredens van België (met het nummer 'Strobe Lights') en Cyprus afgelopen dinsdag werd veelvuldig gebruikgemaakt van flitsende lichteffecten. Dat zorgde bij veel kijkers voor opgetrokken wenkbrauwen en toegeknepen ogen.
Op X uitten veel kijkers hun onvrede over het visuele geweld tijdens de optredens. Voor mensen die last hebben van lichtgevoelige epilepsie, kunnen zulke lichteffecten gevaarlijk zijn.

"Ze kunnen aanvallen krijgen. Ze kunnen stijf worden en schokken krijgen", zegt neuroloog Marian Majoie. "Dat komt door overprikkeling van het brein. Epilepsie kan uitgelokt worden door verschillende overprikkelingen", legt ze uit. "Dat kan slaaponthouding zijn, of alcohol of stress." Maar dus ook lichtflitsen.
Tienduizend mensen
In Nederland hebben volgens expertise- en onderzoeksorganisatie EpilepsieNL zo'n 200.000 mensen epilepsie. Zij hebben niet allemaal last van lichtgevoeligheid. Het gaat om zo'n 5 procent van de gevallen, zo'n tienduizend mensen dus. Met name kinderen en jongeren met epilepsie hebben last van lichtgevoeligheid die een aanval kan uitlokken.
Ook bij EpilepsieNL viel het aantal heftige lichtflitsen tijdens deze editie van het songfestival op. "We kijken het elk jaar, en er is altijd veel licht, maar dit keer zijn het wel heel veel flitsen", zegt woordvoerder Laura M'Rabet. "Toen kwam de inzending van België, en toen dachten we: oké, dit is wel een moment om er wat meer ruchtbaarheid aan te gaan geven."
Het optreden van België. Let op: deze video bevat felle lichtflitsen.
Volgens M'Rabet is het visuele spektakel zo intens, dat het songfestival voor mensen met lichtgevoelige epilepsie niet te bekijken is. "Het songfestival is een Europees initiatief dat wordt uitgezonden door de publieke omroep. Het zou voor iedereen toegankelijk moeten zijn, en dat is het nu zeker niet. Je wil misschien wel iets maken dat aantrekkelijk is, en door veel mensen leuk gevonden wordt, maar het moet ook voor iedereen te bekijken zijn."
Speciaal icoon
EpilepsieNL werkt aan een speciaal icoon dat getoond kan worden in programma's, maar ook in bijvoorbeeld games, dat gebruikers waarschuwt voor mogelijk gevaarlijke lichteffecten. "Dat was helaas net nog niet klaar voor het songfestival", zegt de woordvoerder.
AVROTROS, de omroep die het songfestival in Nederland uitzendt, waarschuwde voor de eerste halve finale in de uitzending niet voor de lichteffecten, en ontving ook een aantal klachten. "We hebben twee meldingen ontvangen en daarnaast enkele reacties op social media gezien. We bekijken of en hoe we vooraf kunnen waarschuwen voor lichtflitsen tijdens acts, bijvoorbeeld in beeld of via de commentator", laat een woordvoerder van de omroep weten.
Overigens vormde Claude, de Nederlandse inzending, een uitzondering op het vele geflits. Tijdens zijn C'est La Vie zijn nauwelijks lichtflitsen te zien. België en Cyprus, die juist wel veel flitsten, zijn allebei niet door de halve finales gekomen, en zien we zaterdag dus niet terug in de finale.