Oekraïne kampt met nieuwe dreiging: Russische drones aan een draadje

De eerste keer dat Ruslandcorrespondent Olaf Koens de bedrade drones in actie zag, herkende hij de nieuwe techniek aan de kwaliteit van de beelden die online verschenen. 

"Dronebeelden die we de afgelopen oorlogsjaren zagen, waren korrelig, toonden witte schimmen en dan was het ineens boem; een explosie. Deze beelden zijn haarscherp", legt hij uit. 

Nieuwe techniek

Dat komt door een nieuwe techniek die Rusland sinds een half jaar gebruikt. Drones aan een draad, die tot wel twintig kilometer lang kan zijn, worden ingezet op het slagveld. De glasvezelkabel zorgt voor het kraakheldere beeld. 

Maar nog veel belangrijker is dat het bijna onmogelijk blijkt om de drones te stoppen, zoals je in deze video kunt zien:

"Deze nieuwe techniek wordt enorm veel ingezet", zegt correspondent Koens. "Uit allerlei gebieden langs de frontlinie komen berichten van soldaten die struikelen over al die kabels en draadjes. Het is er één grote bende." 

Drone-vanger

Voor de Russen zitten er grote voordelen aan het gebruik van de bedrade drones, zegt de Nederlandse drone-expert Arnout de Jong, directeur van het bedrijf Delft Dynamics, tegen RTL Nieuws. "Traditionele technieken om drones tegen te houden door het gps- of radiofrequentie-signaal te verstoren, hebben op deze apparatuur geen effect. De drone is immers bedraad en vliegt gewoon door, recht op het doel af." 

De Jong is momenteel in Madrid bij een vergadering van groot Europees defensieproject waar 'counterdronetechnologie' wordt besproken: dat is de techniek om drones uit de lucht te halen. "De bedrade drones die Rusland nu gebruikt, zijn hier het onderwerp van gesprek", zegt De Jong.

Het bedrijf van De Jong werkt aan een drone-killer, genaamd BASTA, die andere drones in de lucht kan uitschakelen met bijvoorbeeld een net. "Allereerst moet zo'n bedrade drone gesignaleerd worden, bijvoorbeeld door een radar, op basis van het geluid of met camera's die een gebied scannen. Hoe sneller je kan reageren, hoe beter."

Luitenant-kolonel Arjen Nijkamp, een van de dronevangers van de landmacht, legde eerder uit dat de ontwikkeling snel gaat. "Vroeger had je aan een hek en een sloot genoeg om een tegenstander tegen te houden, maar nu zijn er altijd en overal drones. En wat vandaag nog te verstoren is, vliegt morgen autonoom", zei hij.

In deze ondergrondse Oekraïense fabriek worden drones gebouwd: 

Wapenwedloop

Ook De Jong schrikt er soms van hoe snel de ontwikkeling gaat. Terwijl zijn bedrijf bezig is met drone-killer BASTA, zijn er uit Rusland al beelden gekomen van een drone die drone-vangers probeert te ontwijken met onverwachte rollende bewegingen in de lucht.

"Rusland zegt een drone te hebben ontwikkeld die automatisch uitwijkt als er snel iets op afkomt. We zitten echt middenin een wapenwedloop. Wat vorige maand nog nieuw was, is nu al achterhaald", legt De Jong uit, die zich al ruim twintig jaar met drones bezighoudt. "We moeten telkens weer wat nieuws verzinnen."

Intussen probeert Oekraïne de drones op allerlei manieren tegen te houden, ziet Koens: met enorme bollen- en visnetten boven de weg proberen militairen toegangswegen langs de frontlinie te beschermen. "Oekraïne heeft ook in Nederland duizenden van dit soort netten ingezameld, in de hoop dat deze bescherming bieden." 

De netten bieden niet altijd uitkomst, ziet Koens. "Er zijn al drones gesignaleerd die een gat in de netten knippen, waar zo'n bedrade kamikazedrone vervolgens doorheen kan vliegen. Pas als de drones hun doel raken, ontploffen ze."

Grote voorsprong Rusland 

The Economist schrijft dat Rusland een grote voorsprong heeft op Oekraïne. De kilometerslange glasvezelkabels die nodig zijn voor de drones, zou het land geleverd krijgen van China. Kyiv heeft niet zulke eenvoudige toegang tot glasvezel. 

Intussen weten vogels wel raad met alle glasvezelkabels in het Oekraïense landschap, ze maken er vogelnestjes van: