Syrië kondigt onmiddellijke wapenstilstand af in Sweida, rust is er nog lang niet

De Verenigde Staten, Turkije en Jordanië speelden een bemiddelende rol bij het tot stand komen van het akkoord. "Wij hebben internationale oproepen ontvangen om in te grijpen bij de gebeurtenissen in Sweida en de veiligheid in het land te herstellen", zei Al-Sharaa in een televisietoespraak. Hij riep alle strijdende partijen op om hun wapens neer te leggen, zodat Syrische veiligheidstroepen de rust in de regio kunnen herstellen.

Geen vertrouwen

De wapenstilstand komt kort na een afzonderlijk staakt-het-vuren tussen Syrië en Israël. De Amerikaanse gezant voor Syrië, Thomas Barak, bevestigde het akkoord op X. Hij schreef: "De Israëlische premier Netanyahu en de Syrische president Ahmed al-Sharaa zijn overeengekomen een staakt-het-vuren te sluiten." 

Afgelopen woensdag voerde Israël luchtaanvallen uit op doelen in Damascus en op Syrische troepen in Sweida. De aanvallen waren bedoeld om de Druzenfactie, geleid door sektarisch leider Hikmat Al-Hijeri, te steunen. Deze factie bestuurt de provincie en weigert zich sinds de val van het Assad-regime te integreren in de nieuwe Syrische regering.

Israël wil zijn macht in het Midden-Oosten uitbreiden, ook in Syrië, zegt Midden-Oosten-correspondent Pepijn Nagtzaam in de onderstaande video over de Israëlische bombardementen in Syrië: 

Volgens correspondent Nagtzaam zijn veel groeperingen in Syrië vooral bezig met het beschermen van hun eigen gemeenschap. "De regering is geen eenheid. Minderheden, zoals delen van de Druzen, wantrouwen de centrale overheid diep. Het leger wordt door deze factie niet gezien als beschermer, maar als vijand."

Tientallen executies

Het conflict escaleerde toen het Syrische leger Sweida binnentrok na een dodelijk incident tussen Druzen en bedoeïenen. Deze bevolkingsgroepen leven al decennia op gespannen voet met elkaar. Israëlische bombardementen dwongen het Syrische leger zich terug te trekken, waarna de Druzen ruimte kregen voor wraakaanvallen op de Bedoeïenen in de regio.

Volgens het Syrische Netwerk voor Mensenrechten zijn er tientallen executies geweest, waaronder van kinderen en baby's. Als reactie riepen vrijwel alle bedoeïenenstammen in Syrië op tot mobilisatie. Duizenden strijders trokken richting Sweida en hebben inmiddels delen van de provincie overgenomen. "Er zijn gruwelijke beelden opgedoken van executies en misdaden", zegt Nagtzaam. "Op iedere actie komt een reactie. Het is een keten die moeilijk te doorbreken is."

Naar aanleiding van het akkoord zouden bestuurs- en veiligheidsinstellingen in Sweida onder de centrale overheid komen te vallen. Leden van de Druzenfractie worden geïntegreerd in de nationale veiligheidsdiensten. De deal biedt daarnaast ruimte voor politieke participatie van de Druzen.

Toch is het onwaarschijnlijk dat het geweld meteen stopt. "In Sweida en op het omliggende platteland wordt nog steeds gevochten", aldus Nagtzaam. "Het leger kan de rust niet afdwingen. Het grootste probleem van Syrië is dat het geen conflict is van één partij tegen een andere", legt hij uit. "Het zijn losse groepen met eigen commandanten die zich weinig aantrekken van wat de centrale overheid wil. Ze trekken hun eigen plan, en dat maakt het haast onmogelijk om een akkoord effectief in te voeren."

Volgens Nagtzaam is het herstel van vrede en vertrouwen een langdurig proces "Na veertien jaar extreem geweld is het naïef om te denken dat alle problemen in zes maanden opgelost zijn. De Syrische identiteit moet opnieuw worden opgebouwd. Minderheden moeten zich zo Syrisch voelen als andere Syriërs. Pas dan kunnen het vertrouwen en de rust terugkeren."