Busaanslag Jeruzalem zorgt voor vrees: 'Conflict laait verder op'

Volgens de politie openden twee Palestijnse schutters het vuur in een bus bij een bushalte aan de noordrand van Jeruzalem. Een beveiliger en een burger schoten terug en wisten de aanvallers te 'neutraliseren', wat doorgaans betekent dat ze zijn gedood. Zes mensen kwamen om het leven, tientallen raakten gewond.

Later op de dag meldde de veiligheidsdienst Shin Bet dat een man uit Oost-Jeruzalem is aangehouden. Hij wordt ervan verdacht de schutters per auto de stad in te hebben gesmokkeld. Volgens de Israëlische publieke omroep Kan was hij al eerder in beeld omdat hij Palestijnen hielp die illegaal in Israël verbleven.

'Een van de grootste aanslagen'

Volgens Peter Malcontent, expert in het Israëlisch-Palestijnse conflict van de universiteit Utrecht en RTL Nieuws-correspondent Pepijn Nagtzaam gaat het om de dodelijkste schietpartij in Jeruzalem sinds 7 oktober. "Er zijn de afgelopen maanden meerdere aanvallen geweest, maar dit is de grootste dodelijkste schietpartij in Jeruzalem zelf", zegt Malcontent.

Hij verwacht dat dit niet de laatste aanval zal zijn. "Israël kan dit soort aanvallen nauwelijks voorkomen, ondanks de veiligheidsbarrières en grenscontroles. Zolang Israël aanwezig blijft op de Westelijke Jordaanoever en in Gaza, blijft het risico bestaan. Hoe afkeurenswaardig ook, de aanslagen hebben een gemeenschappelijke oorzaak: woede en frustratie over de bezetting."

Reactie Netanyahu

Premier Netanyahu bezocht de plek van de aanslag enkele uren later. Hij noemde het 'een oorlog op meerdere fronten' en zei dat Israël dit jaar honderden aanslagen heeft verijdeld, 'maar dat het daar vanochtend niet in is geslaagd'. Volgens Malcontent laat dit juist zien dat totale veiligheid een illusie is. "De Palestijnse schutters kwamen uit de Westelijke Jordaanoever. Het is goed om te beseffen dat je daar niet zomaar uitkomt: je wordt heel uitvoerig gecontroleerd en moet langs zware veiligheidsbarrières. Toch is het ze gelukt."

Volgens Malcontent worden aanslagen als deze door de regering vaak aangehaald als bewijs dat Palestijnen volledig onderdrukt moeten worden. "Het frame is: zolang Palestijnen enige vrijheid behouden, vormen ze een gevaar voor Israël. Het wordt gebruikt om hardere maatregelen tegen Gaza en de Westelijke Jordaanoever te rechtvaardigen en de Palestijnse Autoriteit verder te marginaliseren."

Hieronder zie je beelden van de aanslag:

Het motief van de schutters is nog onduidelijk. "Ze zijn niet gelieerd aan de Palestijnse Autoriteit en er is geen bewijs dat ze extremistisch-islamitische motieven hadden of banden met Hamas." Hamas heeft de aanslag niet opgeëist, maar noemt die wel een 'natuurlijke reactie' op Israëls militaire operaties in Gaza.

Mahmoud Abbas, president van de Palestijnse Autoriteit, veroordeelde 'elke aanval op Palestijnse en Israëlische burgers' en riep opnieuw op tot internationale erkenning van een Palestijnse staat om 'de cyclus van geweld te doorbreken'.

Hooggerechtshof

De aanslag heeft ook interne politieke gevolgen in Israël. Malcontent wijst op de spanningen tussen regering en hooggerechtshof over de voedselvoorziening voor Palestijnse gevangenen. "De minister van Veiligheid greep de aanslag meteen aan om het hooggerechtshof te bekritiseren. Het incident wordt ook ingezet in het interne politieke debat."

Dit zijn foto's van de gedode zes slachtoffers:

Inmiddels heeft het Israëlische leger de dorpen van de schutters omsingeld. Malcontent verwacht harde maatregelen. "Huizen van daders worden vaak vernietigd en families gestraft. Dat lost niets op, het bevestigt alleen het narratief van de regering en rechtvaardigt verdergaande stappen. Het voorkomt nieuwe aanslagen niet."

Volgens Malcontent is de aanval vooral politieke munitie: "Het wordt gebruikt om de tweestatenoplossing verder op afstand te zetten en de Palestijnse Autoriteit minder serieus te nemen. Het zal het conflict alleen maar verder doen oplaaien."