Ex-president Bolsonaro van Brazilië schuldig bevonden aan plannen staatsgreep
Ex-president Jair Bolsonaro van Brazilië is door het Hooggerechtshof in dat land schuldig bevonden aan het beramen van een staatsgreep. Drie van de vijf rechters hebben hem schuldig bevonden, waarmee er een meerderheid is.
Bolsonaro heeft volgens het hof leiding gegeven aan een complot om de verkiezingsuitslag in Brazilië ongedaan te maken. Hij werd vannacht veroordeeld tot 27 jaar celstraf.
In oktober 2022 verloor hij bij de stembusgang van huidig president Lula da Silva, zij het met een klein verschil: Lula kreeg 50,9 procent van de stemmen. Bolsonaro trok de uitslag in twijfel en liet zijn achterban geloven dat het kiessysteem fraudegevoelig was.
Gesprekken met militaire leiders
Op 1 januari 2023 werd Lula beëdigd als president, waarbij hij meteen aankondigde dat Bolsonaro eventueel vervolgd kon worden voor 'fouten' tijdens de coronapandemie. Een week later bestormden aanhangers van Bolsonaro het parlement in hoofdstad Brasilia. Ook het Hooggerechtshof werd bestormd.
In september 2023 onthulden Braziliaanse media, op basis van de persoonlijk secretaris van Bolsonaro, een luitenant-kolonel genaamd Mauro Cid, dat de ex-president een staatsgreep plande. Hij zou - kort na de verloren verkiezing - met militaire leiders van de marine, het leger en de luchtmacht plannen hebben besproken om via geweld de macht in het land te behouden. Onder andere UOL, O Globo en CNN Brazil berichten over de beschuldiging.
De leider van de marine stemde in, en is in dit proces één van de medeverdachten. Ook Cid stond in de beklaagdenbank, hij was volgens Braziliaanse media de enige die een schuldverklaring heeft afgelegd. Hij trad op als getuige voor justitie.
In deze video vertellen we meer over het proces en de spanningen erover onder de Braziliaanse bevolking:
Eind 2024 bevestigde de politie in Brazilië ook dat Bolsonaro op de hoogte was geweest van een plan om Lula da Silva en opperrechter Alexandre de Moraes te vermoorden.
Vorige maand legde het Hooggerechtshof hem nog huisarrest op, omdat hij ondanks een socialemedia-verbod via de accounts van vrienden berichten had geplaatst die 'duidelijke aanmoediging en aansporing bevatten om het Hooggerechtshof aan te vallen, en openlijke steun voor buitenlandse interventie in de Braziliaanse rechterlijke macht'. Volgens The Guardian deed hij dat tijdens een pro-Bolsonaro-demonstratie.
Vonnis lang proces
Het Hooggerechtshof in Brazilië bestaat in totaal uit elf rechters, maar het vonnis in deze zaak werd uitgesproken door vijf rechters. Het uitspreken van het vonnis duurde lang, omdat elke rechter een uitgebreide toelichting geeft.
Dinsdag spraken twee van de vijf rechters hun vonnis uit. Beiden verklaarden Bolsonaro 'schuldig'. Op woensdag kwam een derde rechter aan het woord: hij acht de ex-president 'niet schuldig'. Een vierde rechter oordeelde vandaag 'schuldig', waarmee een meerderheid Bolsonaro veroordeelt.
Afhankelijk van het oordeel van de vijfde rechter blijven er minder opties over voor Bolsonaro om de veroordeling aan te vechten.
