Meer dan pracht en praal: Trump opnieuw op staatsbezoek in het Verenigd Koninkrijk
Het Britse koningshuis rolt opnieuw de rode loper uit voor de Amerikaanse president Donald Trump. Nooit eerder werd een politiek leider voor een tweede keer uitgenodigd voor een officieel staatsbezoek. Het wordt een bezoek vol koninklijke tradities, economische deals en potentieel ongemakkelijke momenten. Correspondent Anne Saenen beantwoordt vijf vragen over dit opvallende bezoek.
1. Waarom wordt juist Trump voor een tweede keer uitgenodigd door Koning Charles?
Het is inderdaad een uitzonderlijk gebaar van het Britse koningshuis. Tijdens een gezamenlijke persconferentie in het Witte Huis in februari overhandigde de Britse premier Keir Starmer in hoogst eigen persoon een brief van koning Charles waarin hij president Trump uitnodigde voor een tweede staatsbezoek. Een unieke eer die geen enkele Amerikaanse president eerder kreeg. Trumps voorgangers Barack Obama en George Bush werden dan wel een tweede keer uitgenodigd, maar die bezoeken bleven beperkt tot een lunch of een kopje thee op Windsor Castle.
De Britse regering hoopte met de uitzonderlijke uitnodiging voor president Trump de relatie met Washington te versterken. Naast investeringen in de Britse tech-industrie, hoopt Starmer Trump warm te krijgen voor steun op het gebied van veiligheid en defensie.
Melania Trump zou tijdens het vorige staatsbezoek bij koning Charles logeren:
2. Denk je dat Starmer dit soort toezeggingen aan Trump kan ontfutselen?
Harde toezeggingen op het gebied van defensie, zoals over de oorlog in Oekraïne of het conflict in Gaza, verwacht ik niet. Maar Trump reageerde wel zichtbaar gevleid. Hij noemde het 'een enorme eer' om voor een tweede keer uitgenodigd te worden en liet weten 'great things' te willen bespreken met zijn 'wonderful friends' in het Verenigd Koninkrijk.
Trump staat bekend als groot liefhebber van de koninklijke pracht en praal. Tijdens zijn eerste staatsbezoek in 2019 sprak hij vol bewondering over Buckingham Palace en de ontvangst door koningin Elizabeth.
De Britten zullen er ook dit keer weer alles aan doen om het Trump naar de zin te maken: een militaire parade, een koninklijke rijtour en straaljagers boven Windsor. Alles wordt uit de kast getrokken. Volgens ingewijden hopen Britse diplomaten dat de koninklijke ontvangst Trump in een goede stemming brengt, zodat er meer ruimte is om politieke punten te scoren. "Als hij geniet van het ceremonieel, kun je misschien nét dat ene verzoek indienen", zei een oud-minister daarover.
3. Hoe kijken gewone Britten naar het staatsbezoek?
Waar Trump met trompetgeschal zal worden onthaald door de overheid, is de ontvangst onder de bevolking heel anders. Ondanks de historische 'special relationship' tussen de twee landen, is Trump in geen enkel Europees land zo impopulair als in het Verenigd Koninkrijk. Volgens recente peilingen heeft 70 procent van de Britten een negatief beeld van Trump.
Hoewel Trump bij het merendeel van de bevolking niet geliefd is, wint het Trumpisme wel aan terrein in het Verenigd Koninkrijk. Net als in Amerika groeit het wantrouwen in de politiek, maken mensen zich zorgen over de vrijheid van meningsuiting en neemt de anti-immigratiebeweging toe. Toch worden er tijdens zijn bezoek veel demonstraties verwacht, vergelijkbaar met de protesten tijdens zijn vorige bezoek. Het grootste protest staat gepland op de eerste dag van het staatsbezoek. In Londen, ver weg van Windsor.
Prins Harry kan geen direct contact met vader Charles hebben: 'Moet eerst secretaris bellen'
4. Waarom kozen Charles en Starmer er dan toch voor Trump uit te nodigen?
Het staatsbezoek komt inderdaad op een onzeker moment voor premier Starmer. Zijn plaatsvervanger stapte vorige week op vanwege een belastingrel, en kort daarna doken er onthullingen op over contacten tussen de Amerikaanse ambassadeur Mandelson en de veroordeelde pedoseksueel Jeffrey Epstein. Binnen zijn eigen partij staat het leiderschap van de premier nu ter discussie.
Maar met de zogenoemde 'soft power' van het Britse koningshuis probeert Starmer het tij te keren. Hij hoopt dat het staatsbezoek - ondanks de hoge kosten en complexe organisatie - het Verenigd Koninkrijk uiteindelijk veel zal opleveren. Trump neemt, bijvoorbeeld, een stoet aan topmensen uit de techsector mee, en er wordt gerekend op miljardeninvesteringen in de Britse economie. De eerste deal - een nucleaire samenwerking - is zelfs al gesloten.
Starmer kan die economische steun goed gebruiken om het kwakkelende Verenigd Koninkrijk er weer bovenop te helpen. En ook op het internationale toneel heeft hij een sterke partner hard nodig. Juist nu kan hij zo'n duwtje in de rug goed gebruiken.
5. Gaat het staatsbezoek ook nog gênante situaties opleveren?
Trump staat natuurlijk bekend als onvoorspelbaar, dus een pijnlijke of gênante situatie valt zeker niet uit te sluiten. Tijdens zijn vorige staatsbezoek in 2019 ontstond er ophef toen de president tegen het protocol in vóór de koningin uitliep. Medewerkers zullen alles op alles zetten om de president beleefd bij de les te houden. Gelukkig staat koning Charles bekend als een uiterst charmante gastheer, die zich uitstekend uit ongemakkelijke situaties weet te praten.
En er wordt alles aan gedaan om president Trump zich zoveel mogelijk op zijn gemak te laten voelen. Tijdens zijn vorige bezoek werden er zelfs speciaal donuts geserveerd in Buckingham Palace, omdat hij daar dol op zou zijn. Een donut bij de thee binnen de paleismuren is bij elke andere gelegenheid moeilijk voor te stellen. Maar de kans op een ongemakkelijke opmerking blijft natuurlijk altijd bestaan. Dus het blijft hopen voor de Britten dat Trump zich laat meeslepen door de grandeur van het koninklijke ontvangst.
