Xi roept heel China op: verzet je stevig tegen onafhankelijk Taiwan

De Chinese president sprak deze dreigende woorden tijdens zijn jaarlijkse toespraak ter gelegenheid van de 76ste verjaardag van de oprichting van de Volksrepubliek China. 

President Xi  benadrukte daarin nog eens dat alle 'separatistische activiteiten en inmenging van buitenaf die gericht zijn op de onafhankelijkheid van Taiwan resoluut moeten worden bestreden'. Hij beloofde ook de uitwisseling en samenwerking tussen China en Taiwan te zullen 'verdiepen', meldt het Chinese staatspersbureau Xinhua.

De Chinese regering beschouwt Taiwan als onderdeel van China, dat desnoods met geweld herenigd moet worden. Zo zei Xi een jaar geleden tijdens zijn toespraak dat Taiwan een 'heilig' deel van China is en dat de mensen aan beide zijden van de Straat van Taiwan 'bloedbanden hebben'.

Hoe zat het ook alweer?

Taiwan is de meest gevoelige landkwestie van China. Toen de communisten in 1949 de macht grepen op het Chinese vasteland, vluchtten de nationalisten naar het eiland Taiwan. 

Zij gingen daar verder als de Republiek China en vechten sindsdien voor internationale erkenning. Die krijgen ze van veel landen niet omdat China dwarsligt. Ook niet van Nederland, dat een warme handelsrelatie heeft met Taiwan, maar de regering in Peking officieel als enige wettige Chinese regering erkent. 

De regerende Communistische Partij van China beschouwt Taiwan als een afvallige provincie die uiteindelijk met het vasteland herenigd moet worden.

De uitspraken van president Xi komen op een interessant moment, zegt China-correspondent Roland Smid vanuit Shanghai. "De Taiwanese regering ligt in Taiwan zelf onder vuur, na vermeend mismanagement van overstromingen in de stad Hualien. Dat is koren op de molen van Peking, dat de regering van de Taiwanese partij DPP als vijandig beschouwt."

Volgens Smid wil Xi Taiwan ervan overtuigen dat verzet zinloos is, en dat het beter is zich aan te sluiten bij China. "Maar voor de duidelijkheid: de Volksrepubliek China heeft nooit over Taiwan geheerst. Ook de Chinese uitspraak dat Taiwan 'sinds oude tijden' onderdeel is geweest van China, is onzin", zegt hij.

Amerikaans standpunt beïnvloeden

Ondertussen is Xi ook uit op het wijzigen van het Amerikaanse standpunt over Taiwan. Xi zou de Amerikaanse president Trump achter de schermen onder druk hebben gezet om voortaan te verklaren dat de VS 'tegen' de onafhankelijkheid van Taiwan is, onthulden Bloomberg en The Wall Street Journal begin deze week. 

Die formulering is krachtiger dan de huidige verklaring dat de Amerikanen het nastreven van de onafhankelijkheid van het eiland 'niet steunt'.

De eis zou onderdeel zijn van het nieuwe handelsovereenkomst waarover de Amerikanen en China momenteel onderhandelen. De twee grootmachten zijn dit voorjaar in een knallend handelsconflict beland nadat de regering-Trump hoge importheffingen invoerde op Chinese producten, waarop China terugsloeg. Inmiddels geldt een 'tarievenpauze' tot 10 november. 

Een verandering in het Amerikaanse beleid zou een diplomatieke koerswijziging van jewelste zijn. De VS erkent Taiwan officieel ook niet, maar geeft het eiland wel militaire steun en is bovendien Taiwans belangrijkste wapenleverancier.

De Chinese regering hoopt zo Taiwan verder te isoleren. Dit als onderdeel van het zogeheten één-Chinabeleid, dat erop gericht is dat landen geen diplomatieke banden met Taiwan mogen onderhouden. In de ogen van Xi en zijn partij mag alleen zijn regering in Peking als de enige wettige regering van China worden erkend.

'Machtsverschil groeit'

"Veel democratisch gezinde Taiwanezen zijn bang dat indien de DPP de volgende verkiezingen verliest, het wel eens snel afgelopen kan zijn met hun onafhankelijkheid", zegt correspondent Smid. "De grootste oppositiepartij KMT staat namelijk veel vriendelijker beleid ten aanzien van China voor, en de vrees is dat een KMT-regering snel zal capituleren."

Maar ook de militaire dreiging is verre van geweken. China breidt het eigen leger flink uit en dat leidt tot grote zorgen over de veiligheid van Taiwan, zegt Smid. "Het machtsverschil groeit in China's voordeel. Maar China wil deze strijd het liefst zonder wapengekletter winnen. Zolang het denkt dat dit mogelijk is, is een invasie minder waarschijnlijk. Als Peking echter tot de conclusie komt dat het alleen nog met een invasie controle over Taiwan kan krijgen, dan wordt het oppassen geblazen."

China is niet te stoppen, zei president Xi vorige maand tijdens een militaire parade vol machtsvertoon: