Geblinddoekt, vastgebonden, geëxecuteerd: door Israël overgedragen lichamen wijzen op oorlogsmisdaden

Israël heeft ook nauwelijks informatie verstrekt die het mogelijk maakt om de doden te kunnen identificeren. Volgens deskundigen zijn dit duidelijke aanwijzingen voor schending van het oorlogsrecht en de mensenrechten.

De 120 lichamen werden in het kader van de wapenstilstand tussen Israël en Hamas overgedragen aan de Gazaanse autoriteiten. Onder de lichamen bevinden zich de stoffelijke resten van burgers, gevangenen en Hamasstrijders, onder wie ook militanten die omkwamen bij de aanvallen van 7 oktober 2023. 

Tot nu toe zijn 6 lichamen geïdentificeerd, zegt arts Sameh Hamad van het Nasser-ziekenhuis.

Martelingen en executie

Hamad, die deel uitmaakt van het team dat onderzoek doet naar de lichamen, zegt dat identificatie bijna onmogelijk is. "De meeste lichamen zijn al in een vergevorderde staat van ontbinding", vertelt hij. "Bijna allemaal vertonen ze duidelijke tekenen van marteling en executie. We zagen lichamen die nog geblinddoekt, vastgebonden en van korte afstand neergeschoten waren. Aan de nek van één van de lichamen hing nog een touw, wat erop wijst dat hij is opgehangen."

Rasmia zoekt hopeloos haar zoon die al twee jaar vermist is tussen de lichamen. Tussen de 120 lichamen kon zij hem niet vinden. Bekijk haar verhaal in de video hieronder:

Volgens hoogleraar militair recht Marten Zwanenburg aan de Universiteit van Amsterdam en de Nederlandse Defensieacadamie wijzen deze berichten erop dat Israël niet zorgvuldig is omgegaan met de lichamen. "Dat kan een schending betekenen van zowel het oorlogsrecht als de mensenrechten", zegt hij.

"Volgens het oorlogsrecht moeten alle partijen in een gewapend conflict respectvol omgaan met de lichamen van overledenen. Dat geldt voor burgers en strijders. Ze moeten goed worden bewaard en mogen niet worden mishandeld."

Zeer zorgwekkend, noemt Katharine Fortin, universitair hoofddocent internationaal recht en mensenrechten aan de Universiteit Utrecht, de aanwijzingen voor martelingen en executies. "Het is uitdrukkelijk verboden om mensen te doden als je ze in handen hebt, of hen te martelen", zegt ze. "Als dat toch gebeurt, dan is dat een ernstige schending van het oorlogsrecht en kan het worden beschouwd als een oorlogsmisdaad."

Zwanenburg benadrukt dat Israël in dit geval er onderzoek naar moet doen. "Gebeurt dat niet op een geloofwaardige manier, dan is een internationaal onderzoek nodig door bijvoorbeeld de Verenigde Naties."

Het recht om de waarheid te weten

Volgens arts Hamad heeft Israël slechts drie namen van lichamen doorgegeven, maar die komen niet overeen met het officiële bevolkingsregister.

Het door Hamas geleide ministerie van Volksgezondheid heeft daarom een online database opgezet met foto's van lichamen en persoonlijke bezittingen, in de hoop dat er alsnog lichamen worden herkend door nabestaanden. Dit is de enige mogelijkheid om nog achter de namen van overledenen te komen, omdat genetisch onderzoek in Gaza niet mogelijk is.

"We hopen dat families hun dierbaren zo kunnen herkennen", zegt Hamad. "We zijn afhankelijk van de kledingstukken en spullen die met de lichamen zijn meegekomen."

Anoniem begraven

Volgens mensenrechtendeskundige Fortin moet Israël er alles aan doen om identificatie mogelijk te maken. "Dat betekent dat alle beschikbare informatie en persoonlijke bezittingen moeten worden overgedragen, zodat families hun dierbaren kunnen herkennen", zegt ze. "Families hebben het recht om te weten wat er met hun naasten is gebeurd. Dat is een fundamenteel mensenrecht: het is het recht op de waarheid", benadrukt zij.

De Britse krant The Guardian vroeg Israel om een reactie van de beschuldigingen van martelingen en executies, maar kreeg er geen reactie op. Mensenrechtenorganisaties en een onderzoekscommissie van de Verenigde Naties beschuldigen Israël van genocide in Gaza. Israël ontkent die beschuldigingen steevast.

De lichamen verkeren in een vergevorderde staat van ontbinding, waardoor ze hooguit een week in mortuaria kunnen worden bewaard. Als ze in die tijd niet worden geïdentificeerd, worden ze anoniem begraven.