Peiling in Oekraïne: 72 procent vóór bevriezen frontlinie
De Donbas zomaar weggeven aan Rusland is voor verreweg de meeste Oekraïners geen optie, het bevriezen van de huidige frontlinie in ruil voor veiligheidsgaranties wel. Dat blijkt uit een recente opiniepeiling in het land.
De Oekraïense president Zelensky heeft weer een drukke week vol gesprekken over een einde aan de oorlog met Rusland. Gisteren en vandaag besprak hij plannen in Berlijn, morgen is hij in Nederland en overmorgen gaat hij naar Polen. Inzet is een zo goed mogelijke deal voor de Oekraïeners, die zelf meer en meer beginnen in te zien dat consessies aan de Russen onvermijdelijk zijn.
Uit een recente peiling van Kyiv Internationaal Instituut voor Sociologie (KIIS) blijkt dat 72 procent van de Oekraïners bereid is een vredesplan goed te keuren dat onder meer een bevriezing van de huidige frontlinie en veiligheidsgaranties voor Oekraïne omvat. "Bevriezen betekent dat de frontlinie zoals hij nu is, de facto de grens tussen Rusland en Oekraïne wordt", zegt Oekraïne-verslaggever Chris Colijn. "Het land erachter wordt dan betwist gebied, dat beide landen claimen, maar waar Rusland feitelijk de dienst uitmaakt."
Volgens Colijn erkennen de ondervraagde Oekraïeners de nieuwe realiteit. "Daarbij is het wel belangrijk om op te merken dat ze dit enkel en alleen bereid zijn om te doen wanneer er op een of andere manier veiligheidsgaranties gegeven kunnen worden."
Want wat ook blijkt uit de peiling: slechts een klein deel van de Oekraïeners, maar 9 procent, gelooft dat de oorlog binnen nu en een half jaar voorbij is. Daarbij gaan ook veel ervan uit dat de oorlog op een later moment weer verder zal gaan. "Oekraïeners kijken sceptisch naar de gesprekken die nu plaatsvinden", vertelt Colijn. "Hoop op een einde van de oorlog is er veel minder dan in Europa en dat komt grotendeels omdat het onderliggende probleem niet weg zal zijn na een eventueel bestand, namelijk: Rusland."
Donbas opgeven voor velen geen optie
Het 'compromis' waar Moskou toe bereid is, is dat het stopt met oorlog voeren, maar daarvoor wel de hele Donbas in handen krijgt, ook het deel dat momenteel nog niet in Russische handen is. Daarnaast zou het Oekraïense leger flink moeten inkrimpen. Oekraïeners zien dat volgens de peiling absoluut niet zitten: 75 procent is tegen.
Dat verder terugtrekken voor de Oekraïeners geen optie is, heeft volgens Colijn verschillende redenen. "Boven alles omdat het geen recht zou doen aan de inzet van duizenden Oekraïense militairen die zijn gestorven tijdens het verdedigen van dat land. Daarnaast wordt het gedeelte van de Donbas dat nog niet in Russische handen is behoorlijk sterk verdedigd met landmijnen, loopgraven en wegversperringen. Oekraïeners gaan ervan uit dat de Russen nog jaren nodig zouden hebben om dat volledig te veroveren."
Populariteit Zelensky verschilt per week
President Zelensky wordt, met name door de Amerikanen, onder druk gezet om verkiezingen te organiseren. Vorige week liet de Oekraïense president doorschemeren daar voor open te staan, maar alleen met hulp van de EU en de VS. Ook een overgroot deel van de Oekraïeners ziet niets in verkiezingen vóór het einde van de vijandelijkheden: slechts 9 procent is daarvoor.
"Er zijn veel bezwaren te bedenken tegen verkiezingen op dit moment", zegt Colijn. Hij somt op: miljoenen Oekraïeners wonen momenteel niet in Oekraïne; stemlocaties zouden doelwit voor bommen kunnen worden; soldaten zouden het front moeten verlaten om te stemmen."
Oekraïeners in bezet gebied niet gevraagd
De enquête van KIIS werd gehouden onder 547 mensen, allemaal woonachtig in door Oekraïne gecontroleerd gebied. Oekraïeners in het buitenland en Oekraïeners in bezet gebied zijn niet gevraagd. "Peilen in bezet gebied is niet mogelijk", verklaart Colijn. "Je kunt mensen daar wel bellen, maar kunt niet weten of ze eerlijk antwoorden. Ze leven immers in constante angst, hun telefoons worden afgeluisterd en iets negatiefs zeggen kan een straf opleveren."
In hun verantwoording geven de onderzoekers aan dat de kwaliteit van hun resultaten door oorlogsomstandigheden beïnvloed kan zijn, maar schrijft dat het onderzoek nog altijd 'een hoge mate van representativiteit' heeft en 'een redelijk betrouwbare analyse van de publieke opinie' is.
KIIS staat in Oekraïne bekend als een van de belangrijkste opiniepeilers.
