Ambassadeur VS: ASML-technologie hoort niet in China
De Amerikaanse ambassadeur in Nederland bevestigt dat Amerika druk heeft uitgeoefend op Nederland om te voorkomen dat chipmachinefabrikant ASML zijn geavanceerde machines levert aan China.
"We hebben het aan de Nederlanders vrij duidelijk gemaakt: wij geloven dat dit bijzonder gevoelige technologie is, die niet thuishoort op bepaalde plaatsen", zegt Pete Hoekstra in het Financieele Dagblad.
Relatie met China in gevaar
Hoekstra reageert op de woorden van zijn Chinese collega Xu Hong. Die zei in dezelfde krant eerder deze week dat de relatie tussen Nederland en China gevaar loopt als het kabinet de export om politieke redenen blijft tegenhouden.
Het Britse persbureau Reuters wist toen al te melden wat die 'politieke redenen' waren: Amerikaanse druk.
Dergelijke dreigende taal wil Hoekstra niet uitslaan. "Vrienden hoeven elkaar niet te bedreigen. Zo gaan wij niet met elkaar om", zegt hij. "We begrijpen wel dat de Nederlandse overheid tussen twee vuren zit, en dat dit een heel moeilijk besluit is. Maar dat is nu eenmaal wat overheden iedere dag moeten doen: moeilijke besluiten nemen."
Meest krachtige chips
Het gaat om de kostbare EUV-machines, ASML's paradepaardjes, waarmee de krachtigste chips gemaakt kunnen worden. ASML mag andere machines wel nog uitvoeren naar China.
Door het intrekken van de vergunning werd er in ieder geval een order voor een EUV-machine geannuleerd. Dat kostte ASML 150 miljoen dollar (134 miljoen euro) aan omzet.
Verdrag van Wassenaar
EUV-machines vallen onder het Verdrag van Wassenaar. Dit internationale verdrag beperkt de export van wapens naar bepaalde landen, maar ook van moderne technologie die voor militaire doeleinden kan worden gebruikt. Voor de uitvoer daarvan is daarom eerst goedkeuring uit Den Haag nodig.
Handelsoorlog
China heeft de EUV-machines van ASML nodig om zelf een eigen chipindustrie op te bouwen, aldus analist Jos Versteeg van InsingerGilissen. Het zal ze echter veel tijd kosten om die zelf te ontwikkelen, denkt hij.
De VS kunnen de export van ASML-machines naar China echter niet tegenhouden, omdat er minder dan 25 procent aan Amerikaanse producten inzitten. "Dus doet de VS het op deze manier, met indoctrinatie, op een oneerlijke manier druk uitoefenen, net zoals China doet, dit is heel kwalijk", zegt Versteeg.
"Dit is de handelsoorlog, het gaat om macht, om geopolitiek. De VS wil niet dat China te groot en belangrijk wordt", voegt beurscommentator Hans de Geus daar aan toe.