Leven nog duurder in november: inflatie naar hoogste niveau in bijna 40 jaar
Het dagelijks leven is in november 5,2 procent duurder geworden dan een jaar eerder. De prijzen die Nederlanders voor goederen en diensten betalen zijn sinds september 1982 niet meer zo hard gestegen, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).
De grote boosdoeners zijn de energieprijzen: gas en elektriciteit werden fors duurder. Maar ook kleren stegen in prijs, meldt het statistiekbureau. De inflatie was vorige maand fors hoger dan de 3,4 procent in oktober.
Voedsel ook duurder
Elektriciteit was driekwart duurder dan in november vorig jaar. Gas steeg ruim de helft in prijs en benzine was ruim 31 procent duurder dan een jaar eerder. Voor kleding moesten Nederlanders ruim 5 procent meer betalen.
Eten en drinken werd 1,1 procent duurder, waarmee de prijzen voor voedingsmiddelen veel harder opliepen dan in oktober. Onder andere koffie, aardappelen en fruit kostten meer.
Hoogste cijfer deze eeuw
Het beeld komt overeen met dat van vorige week. Toen meldde Europees statistiekbureau Eurostat al dat de volgens Europese meetmethoden vastgestelde inflatie voor Nederland, volgens voorlopige cijfers, op 5,6 procent uitkwam in november. Dat was het hoogste cijfer sinds de metingen in 1997 begonnen. Het CBS heeft dit cijfer nu nog eens naar boven bijgesteld tot 5,9 procent.
Waarom stijgen de lonen niet ook, nu het leven zoveel duurder is geworden, vraagt menigeen zich af. Voor een deel zal dit nog wel gebeuren, verwacht Ronald Dekker, arbeidseconoom van TNO. Het gaat alleen wat langzamer dan het tempo waarin het leven duurder wordt.
Lonen bewegen langzamer
"Inflatie is een dagkoers, loonstijging is vrij permanent", legt hij uit. Dat lonen niet meteen stijgen bij inflatie, komt omdat de lonen ook niet - of in ieder geval veel langzamer - omlaag gaan als de inflatie minder hoog is, aldus Dekker.
De terughoudendheid om al te snel lonen te verhogen bij inflatie, is de angst bij economen voor de loonprijsspiraal. Daarbij werken loonsverhoging alleen nog maar hogere prijzen in de hand. Consumenten met meer inkomen gaan meer besteden, waardoor er meer vraag is dan aanbod, waardoor de prijzen verder stijgen. Deze angst is vooral theoretisch, er is geen bewijs voor uit het verleden, aldus Dekker.
Deels gecompenseerd
De huidige inflatie valt volgens Dekker ook nog wel mee, als je deze uitsmeert over het hele jaar. "Hij was een tijdje lager, nu is die wat hoger. Dat is een teken dat de economie weer op gang komt."
De hogere prijzen zullen voor een deel wel gecompenseerd worden in nieuwe cao's die vakbonden afsluiten. En ook individuele werkzoekenden die onderhandelen over de arbeidsvoorwaarden voor een nieuwe baan maken hier afspraken over, vertelt Dekker.
ECB wil niet ingrijpen
De Europese Centrale Bank, die als taak heeft de inflatie rond de 2 procent te houden, is ondanks de sterk oplopende prijsstijgingen niet van plan in te grijpen. Nog altijd zijn de rentes op historisch laag niveau. Goedkoop geld stimuleert doorgaans de inflatie.
De oorzaken achter de hoge inflatie zijn tijdelijk, oordelen de beleidsmakers van de centrale bank voor de eurozone vooralsnog. De hoge prijzen zijn onder meer de danken aan een inhaalslag die de industrie moest maken door het verrassend snelle economische herstel van de coronacrisis. Daarnaast zorgde de pandemie in 2020 nog voor erg lage inflatie, soms zelfs prijsdalingen, zo voeren ze aan.