Waarom is het gas in Nederland duurder dan in de rest van Europa?
Nergens in Europa is gas voor huishoudens zo duur als in Nederland. Hoe kan dat?
In juli lag de prijs voor een nieuw gascontract op 28,3 cent per kilowattuur, blijkt uit gegevens van de Household Energy Price Index (HEPI). Daarin worden maandelijks de energieprijzen in 33 Europese landen met elkaar vergeleken.
Dat komt neer op 2,76 euro per kubieke meter.
Enorme verschillen
En dat is dus meer dan waar dan ook in Europa. De verschillen zijn met recht gigantisch te noemen. In Nederland betalen we bijna 11 keer zoveel als in Hongarije, het land waar het gas het goedkoopst is.
Dat het gas in Hongarije goedkoop is, zegt dan weer niet zo heel veel. Het land heeft nog altijd vrij nauwe banden met Rusland en krijgt nog altijd zijn gas goedkoop geleverd van Gazprom.
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Maar ook in Duitsland (17,23 cent per kWh), België (13,71 cent), Frankrijk (11,35 cent) en Spanje (16,58 cent) is het gas veel goedkoper.
Extreem flexibele markt
Een van de redenen dat de kosten in Nederland zo hard omhoog zijn geschoten, is dat aanbieders van gas helemaal gestopt zijn met het aanbieden van langeretermijncontracten, schrijft HEPI.
Daardoor kunnen mensen alleen nog maar kiezen voor variabele tarieven, die min of meer direct meebewegen met de gasprijs op de beurs. Dat is vrij uniek in Europa en zorgt er dus voor dat hogere kosten op de groothandelsmarkt sneller dan in andere landen worden doorberekend aan klanten.
Geen bescherming
Maar er speelt meer. Zo heeft Nederland, in tegenstelling tot veel andere landen, weinig beschermingswallen opgeworpen voor consumenten. In landen als Griekenland, Spanje en Frankrijk heeft de overheid een maximumtarief ingesteld, legt Koen Kuijper, energiedeskundige van Energievergelijk.nl, uit. In weer andere landen worden energiemaatschappijen gesubsidieerd om de prijzen laag te houden.
Dat soort prijsplafonds kennen we niet in Nederland, en dat merken huishoudens elke dag.
Geen alternatieven
Een extra probleem voor Nederland: we hebben relatief veel gas nodig. Een groot deel van de elektriciteit wordt hier opgewekt via – jawel – gascentrales. In andere landen om ons heen wordt veel elektriciteit opgewekt via kerncentrales, waterkracht of kolencentrales.
Daardoor is een tekort in Nederland al snel nijpender dan elders, wat hogere prijzen tot gevolg heeft.
In onderstaande video legt Carien ten Have uit hoe de droogte de energiecrisis verergert:
Bovendien zijn de belastingen hier relatief hoog, aldus Kuijper. Zo hebben we de energiebelasting, de opslag duurzame energie en de btw. Bij de huidige gasprijzen zijn die heffingen samen goed voor zo'n 30 procent van de totaalprijs, volgens energieleverancier Essent.
Deze combinatie van factoren zorgt er dus voor dat jij een stuk meer voor je gas betaalt, dan je mede-Europeanen.