Amsterdam gaat boren naar aardwarmte
Energiebedrijven Vattenfall en Eneco hebben een vergunning gekregen om naar aardwarmte te gaan zoeken in de omgeving van Amsterdam. Daarvoor wordt onder meer een proefboring gedaan. Als de boring slaagt, kunnen duizenden huizen in de hoofdstad met deze methode worden verwarmd. Aardwarmte is echter ook omstreden omdat het voor trillingen kan zorgen.
De proefboringen zullen worden gedaan op een locatie langs de A2 ter hoogte van de Johan Cruijf Arena. Er wordt zo gekeken of er genoeg warmte in de ondergrond zit en of het terrein geschikt is voor aardwarmte.
Energie Beheer Nederland zal de boringen doen. Dat gebeurt in het kader van een landelijk onderzoek naar aardwarmte. Als dit overheidsbedrijf de locatie geschikt vindt, mogen Vattenfall en Eneco verder onderzoek doen ook en een productielocatie bouwen.
Duizenden woningen
Om aardwarmte rendabel te maken, denken de energiebedrijven, de gemeente Amsterdam en de provincie Noord-Holland dat ze minimaal 'een paar duizend' huizen moeten kunnen aansluiten. Als de proefboringen slagen zal er vanaf 2030 aardwarmte geproduceerd kunnen gaan worden voor Amsterdam. Als de locatie niet geschikt is, wordt mogelijk op ander plekken verder gezocht, zo zegt Vattenfall.
Aardwarmte - ook wel geothermie genoemd - is te vinden in aardlagen op een diepte van vijfhonderd meter tot vier kilometer. Daar zit warm water (van ongeveer 90 graden) dat naar boven wordt gepompt en gebruikt wordt voor het verwarmen van huizen. Het afgekoelde water wordt vervolgens weer teruggepompt de aarde in.
Hoe boren naar aardwarmte precies in zijn werk gaat, zie je in onderstaande video:
Schone warmte
Aardwarmte wordt al op meerdere plaatsen in Nederland geproduceerd. Daarbij wordt meestal geboord tot een diepte van ongeveer drie kilometer. De techniek wordt veel toegepast in het kassengebied in Zuid-Holland. Tientallen gemeenten in Nederland bekijken ook of ze aardwarmte kunnen gebruiken om woonwijken mee te verwarmen. Dan zouden die huizen van het gas af kunnen. Bij de productie van aardwarmte komt nauwelijks CO2 vrij.
Trillingen en bevingen
Nadeel van aardwarmte is dat het kan zorgen voor aardbevingen en trillingen. En bij de boringen kunnen omwonenden maandenlang last krijgen van geluidsoverlast.
Het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) stelde in een rapport over geothermie in Noord-Limburg in 2017 dat daar een verhoogde kans op aardbevingen is. De veiligheidsrisico’s zijn er volgens SodM vergelijkbaar met die in de olie- en gassector. De toezichthouder vond ook dat er te weinig aandacht was voor die gevaren.
Volgens de belangenorganisatie Geothermie Nederland is de kans op aardbevingen bij aardwarmte veel kleiner dan bij de gaswinning. Dat komt volgens hen omdat het gebruikte water weer teruggepompt wordt de aarde in. Er blijven dus geen lege ruimtes achter zoals bij gasvelden.
Als je dieper gaat dan drie kilometer of boort in een gebied waar van nature aardbevingen plaatsvinden of andere mijnbouwactiviteiten zijn, is de kans op aardbevingen wel wat groter, aldus de belangenorganisatie.