Niet altijd gouden business na topprestatie op Spelen: 'Er zit andere kant aan medaille'

"Goud, zilver of brons winnen is sowieso lucratief, maar er zit ook een andere kant aan de medaille", zegt Adam Bakker van NL Sporter, dat belangen van Nederlandse sporters behartigt.

De Nederlandse sportkoepel NOC*NSF keert naast de 30.000 euro voor een gouden plak, 15.000 euro uit voor zilver en 7500 euro voor brons. Dit zijn de bedragen voor individuele sporters zoals Femke Bol en Sifan Hassan. Voor teamsporters zijn de bedragen per persoon wat lager. 

Als een sporter meerdere medailles wint, dan wordt er, in tegenstelling tot eerdere edities van de Olympische Spelen, maar voor één medaille prijzengeld uitgekeerd. "Het prijzengeld voor de olympische medailles gaat iets omlaag om de verhoging aan de paralympische kant te kunnen bekostigen", schrijft NOC*NSF op de site. In totaal heeft NOC*NSF 1,3 miljoen euro begroot voor de Nederlandse medaillebonussen in Parijs.

Aandacht belangrijk 

Deelnemers aan atletiekwedstrijden maken nog kans op extra prijzengeld. De internationale atletiekbond World Athletics beloont winnaars van gouden medailles ook nog. Iedere gouden medaille levert zo'n 46.000 euro op. Estafettelopers moeten dit bedrag delen. De bond is de enige die dit doet. De internationale zwem-, turn- of boogschietbond doen dit niet. 

Hoeveel garen een sporter uiteindelijk financieel spint bij sportief succes hangt volgens Bakker niet af van het prijzengeld zelf. "Het gaat niet om wereldschokkende bedragen." Hij zegt dat de aandacht die een sporter krijgt belangrijker is, want dan haken sponsoren aan en worden ze uitgenodigd als spreker op een evenement. "Een medaille winnen is een manier om in de spotlights te staan." 

1 keer in vier jaar aandacht 

"En sommige sporten krijgen alleen tijdens de Olympische Spelen aandacht", legt Bakker uit over het verschil tussen olympische sporters. "Voor atletiek is op andere momenten ook aandacht en is daardoor commercieel aantrekkelijker, terwijl het voor andere sporters één keer in de vier jaar het moment is om echt serieus geld te verdienen. Nu dus." 

De grootte van de sport op mondiale schaal maakt dan niet eens altijd uit verwijst Bakker naar de Nederlandse 3x3-basketballers die maandagavond goud wonnen. "Basketbal, ook het reguliere 5 tegen 5, is in Nederland commercieel gezien niet groot. In tegenstelling tot bijvoorbeeld Amerika. Pas nu kunnen ze serieus verdienen."

Dit blijkt ook uit de praktijk. De Nederlandse 3x3-basketballers zijn direct na hun finalewinst door rapper Ice Cube, de oprichter van de Amerikaanse 3x3-competitie, uitgenodigd voor een vriendschappelijke wedstrijd tegen een Amerikaanse all-starteam. De winnaar krijgt omgerekend bijna 140.000 euro. 

Zwemmer Maarten van der Weijden, die in 2008 een gouden medaille won, is volgens Bakker een goed voorbeeld van iemand die op de lange termijn heeft geprofiteerd van zijn medaille. "Het is een kwestie van actueel blijven en dat lukt hem goed. Bij andere sporters zie je dat de populariteit afneemt en dat ze worden ingehaald door sporters die op dat moment populair zijn." 

Belang sociale media 

Het winnen van een medaille is niet eens een voorwaarde voor financieel succes op de Spelen, zegt de belangenbehartiger. Als een sporter opvalt vanwege bijvoorbeeld zijn/haar gedrag, een activistische houding of een bijzondere moment op de Spelen, dan kan er ook aandacht gegenereerd worden. 

Handig zijn met sociale media kan een sporter ook financieel een flinke steun in de rug geven, aldus Bakker. "Dit zie je bijvoorbeeld aan schaatsster Jutta Leerdam. Al is zij ook op sportief vlak succesvol. En dat is toch de belangrijkste weg naar aandacht en dus geld." 

Bakker benadrukt dat de verreweg meeste sporters op de Spelen geen medailles winnen. Als er dan toch een sportief en financieel succes(je) is, dan compenseert dat in sommige gevallen de investeringen die in de jaren voor de Spelen zijn gedaan. "De meerderheid van Nederlandse sporters verdient onder modaal. Ook kun je in de sportwereld minder dan het minimumloon verdienen." 

"En dan zijn er sporten waar het inkomen niet laag hoeft te zijn, maar waarbij de kosten heel erg hoog zijn", vervolgt Bakker. Hij noemt paardrijden, zeilen, roeien en tennis, vanwege de kosten van het reizen, het materiaal, de fysiotherapeuten en de coaches. 

Hij geeft verder aan dat er aan de Olympische Spelen veel verschillende sporters meedoen die buiten het evenement om hun eigen inkomstenbronnen hebben. Een basketballer uit de Amerikaanse NBA met miljoenencontracten bij sponsoren en een club is niet te vergelijken met een Nederlandse triatleet.

Pensioen in Maleisië 

De sporters die het echt moeten hebben van de Spelen en ook nog eens presteren, kunnen zich het best laten naturaliseren tot Hongkonger. Een gouden medaille levert daar omgerekend meer dan 700.000 euro op, onderzocht zakentijdschrift Forbes. In Maleisië krijgen deelnemers een levenslang pensioen van 400 tot 1000 euro per maand.

In Polen krijgt de sporter naast het appartement ook nog een kunstwerk en een tegoedbon voor een vakantie. In Noorwegen ligt er geen geldbedrag klaar. Daar moet een medaillewinnaar het doen met de eer. 

De eer is volgens Bakker ook iets moois. Al hoopt hij dat er ook als de Spelen niet bezig zijn er voldoende aandacht is voor de sporters. Zeker door de politiek. "Want medailles of niet, de meeste topsporters hebben geen woest aantrekkelijk beroep."