Oei, we zitten in een 'duisterluwte': gebrek aan wind zorgt voor torenhoge stroomprijs

Het zijn slechte tijden voor duurzame stroom. Afgelopen week werd maar 14 procent van de stroom in Nederland opgewekt door zon en wind. Terwijl dat normaal gesproken 43 procent is, zo blijkt uit gegevens van energieopwek.nl. "Om toch aan de stroomvraag te voldoen draaiden gascentrales afgelopen week op volle kracht”, zegt Martien Visser, lector Energietransitie aan de Hanzehogeschool. "Onze centrales moesten ook stroom exporteren aan België en Duitsland, want ook daar hebben ze last van de windstilte."

Duisterluwte

'Dunkelflaute', noemen de Duitsers dit fenomeen. Een periode waarin het amper waait en de zon niet schijnt. In het Nederlands hebben we er (nog) geen mooi woord voor. 'Duisterluwte', stelde het KNMI vorige week voor, al staat het instituut open voor betere suggesties, schrijven ze. 

Dunkelflautes komen wel vaker voor, maar waren meestal niet zo’n probleem. Als de zon en wind het lieten afweten, gingen de energiecentrales gewoon harder draaien. "Maar in België en Duitsland zijn veel centrales gesloten, zoals kerncentrales. En er is nog weinig voor in de plaats gekomen", zegt Visser. "Gelukkig was het afgelopen dagen in Frankrijk niet koud, en konden de Franse kerncentrales veel stroom exporteren aan de rest van Europa."

Stroom vier keer zo duur

Stroomprijzen gingen de afgelopen dagen door het dak. Mensen met een dynamisch energiecontract hebben dat gemerkt. Vorige week woensdag om 18 uur kostte een kilowattuur bijna 70 cent. Dat is vier keer zo hoog als gemiddeld.

"Vandaag waait het wel behoorlijk, zeker boven de Noordzee. Maar de aankomende dagen zien er weer slecht uit voor duurzame opwek", zegt Maurice Middendorp van Buienradar. "Door een hogedrukgebied zal er opnieuw weinig wind zijn, en veel bewolking, waardoor er ook weinig zonne-energie wordt opgewekt." De prijzen zullen dan opnieuw snel stijgen. 

Ook vast contract duurder

Mensen met een dynamisch contract merken het dus direct, maar op termijn zal iedereen zijn energieprijzen zien stijgen door langdurige dunkelflautes, zegt lector Energietransitie Visser. "Energiebedrijven verrekenen zulke dure periodes in hun vaste contracten, die zullen dus ook in prijs stijgen."

Dat we in de zomer juist regelmatig het tegenovergestelde zien, een overschot aan zonne- en windstroom, maakt het niet goed, zegt Visser. "In de zomer zie je soms negatieve stroomprijzen, en krijg je dus geld toe als je stroom gebruikt. Maar dat kunnen bedrijven niet tegen elkaar wegstrepen. De meeste fabrieken hebben in de winter ook verplichtingen om te leveren. Die kunnen hun machines niet stilzetten als het windstil is en de stroom heel erg duur."

Vandaag is wasdag

"Ik laat vandaag overdag mijn wasmachine draaien," geeft Middendorp als tip mee. "Vandaag waait het en is de stroom goedkoop en duurzaam. De komende dagen zal dat niet meer zo zijn."