Hoe het Chinese DeepSeek met relatief weinig geld ChatGPT naar de kroon steekt
China heeft met AI-model DeepSeek de achterstand op de VS op het gebied van kunstmatige intelligentie voor een flink deel ingehaald. Naar eigen zeggen zonder miljardeninvesteringen te hebben gedaan. Hoe hebben ze dat voor elkaar gekregen? En gaat Europa er iets van merken?
In China is AI topprioriteit voor de overheid, vertelt Roland Smid, correspondent van RTL Z in China. Dat betekent dat bedrijven als DeepSeek al een paar jaar ruim baan krijgen om te innoveren, met daarbij de nodige staatssteun.
Niet gehinderd door sancties
In relatief korte tijd is AI gegroeid tot een miljardenbusiness. Het was een kwestie van tijd voordat China de Amerikaanse concurrenten zou benaderen, zegt Smid. Ondanks de Westerse sancties op import van de meest geavanceerde chips, zoals van Nvidia.
"Al langer wordt er gewaarschuwd dat hoe meer sancties je oplegt aan China, hoe harder ze zelf proberen om voorop te lopen. De CEO van ASML heeft daar al wel eens voor gewaarschuwd. Het lijkt erop dat je dat nu ziet gebeuren", aldus Smid.
Veel lagere kosten
Er zijn twee redenen voor het succes van DeepSeek, zegt Pascal Wiggers, lector Responsible AI aan de Hogeschool van Amsterdam (HvA). In de eerste plaats is een aantal technieken gebruikt om modellen op een slimme, energiezuinige manier te ontwikkelen, zegt hij. Zo worden bij de berekeningen minder cijfers achter de komma gebruikt, zodat minder energie nodig is om het model te ontwikkelen.
Daarnaast is bij de ontwikkeling van DeepSeek gebruik gemaakt van zogeheten reinforcement learning, oftewel leren van fouten die je maakt, aldus Wiggers. Daardoor hebben de Chinezen minder menskracht nodig dan andere bedrijven, dat is ook efficiënter, zegt hij.
'Kosten veel hoger dan 6 miljoen'
"Maar ik geloof eerlijk gezegd niet dat de 6 miljoen dollar die ze zeggen dat het gekost heeft, de enige kosten zijn." Er staat bijvoorbeeld nergens wat het heeft gekost om alle data te verzamelen, legt Wiggers uit. En daar is ook wel tijd in gaan zitten.
Zo zouden er op een gegeven moment 800.000 documenten met de hand zijn gecontroleerd, maar die kosten zijn waarschijnlijk niet meegerekend. "Die arbeidskosten zijn, denk ik, aanzienlijk hoger dan 6 miljoen euro", zegt Wiggers.
Pascal Wiggers, lector Responsible AI aan de Hogeschool van Amsterdam, vertelt in de video hieronder hoe DeepSeek erin geslaagd is te concurreren met ChapGPT.
De Chinezen stonden op achterstand in vergelijking met de Amerikanen, maar die lijken ze flink ingelopen te hebben, denkt Wiggers. Op punten kan DeepSeek zich met de beste Amerikaanse modellen meten, aldus Wiggers.
Tegelijkertijd is al gebleken uit onderzoek door een Amerikaans cybersecuritybedrijf dat DeepSeek er vaker naast zit dan Amerikaanse AI-modellen. "En DeepSeek werkt het beste in het Chinees en het Engels, terwijl Amerikaanse modellen veel meer talen aankunnen. Dus op details liggen de Amerikanen nog steeds voor."
Zijn de miljarden wel nodig?
Vorige week werd bekend dat onder meer de Amerikaanse techbedrijven OpenAI en Oracle onder de naam Stargate 100 miljard dollar investeren in datacenters om kunstmatige intelligentie (AI) verder te ontwikkelen. In de komende vier jaar moet dat bedrag groeien tot 500 miljard dollar. Dat is aanzienlijk meer geld dan de Chinezen in DeepSeek zeggen te hebben gestoken.
Toch kun je niet zeggen dat de bedragen die de Amerikanen in AI willen steken nutteloos zijn, aldus Wiggers. "Als je ook video in AI wilt integreren, of nog meer fouten eruit wilt halen, dan kan ik me best voorstellen dat grote investeringen nodig zijn", zegt hij. Met de resultaten die geboekt zijn met DeepSeek kun je je wel afvragen of de honderden miljarden die nu over tafel gaan wel echt zo nodig zijn, merkt Wiggers op.
'Interessante kansen voor Europa'
De 1,5 miljard euro die de EU wil investeren in AI komt ineens in een heel ander daglicht te staan. Het is weinig in vergelijking met wat ze in de VS doen, maar de resultaten van DeepSeek laten zien dat je met minder geld een hele hoop stappen kunt maken, zegt hij. "Dus ook voor Europa liggen hier interessante kansen."
We moeten ook oppassen met Chinese AI, denkt Roland Smid. China wil niet alleen vooroplopen in de sector van de toekomst, maar het is ook een kwestie van invloed over de hele wereld die je daarmee krijgt, zegt hij.
ChatGPT wordt al gebruikt in klaslokalen in Europa. China zou graag zien dat DeepSeek ook gebruikt gaat worden, om op die manier onderwerpen die in China gevoelig liggen wereldwijd te kunnen censureren, legt Smid uit.
Hoe dat precies in zijn werk gaat, legt hij in onderstaande video uit.