Minister Heinen niet afwijzend over defensieplan EU: 'Voldoet aan alle voorwaarden'
Minister van Financiën Eelco Heinen lijkt positief te staan tegenover de plannen van de Europese Commissie om honderden miljarden vrij te maken voor het herbewapenen van Europa. In een eerste reactie tijden het Wekelijks Gesprek op RTL Z zegt hij dat het 'voldoet aan alle voorwaarden' die Nederland heeft gesteld.
Commissievoorzitter Ursula von der Leyen presenteerde vanochtend een plan waarmee de komende jaren 800 miljard euro vrijgespeeld moet worden om de Europese defensie op peil te krijgen.
Twee gevoelige punten voor Nederland
De twee belangrijkste onderdelen daarvan liggen traditioneel gevoelig bij Nederland. Ten eerste moeten de begrotingsregels tijdelijk buiten werking worden gesteld om extra uitgaven aan defensie mogelijk te maken. Landen krijgen dan geen problemen met de Commissie als ze als gevolg van extra defensie-uitgaven een te hoog begrotingstekort hebben. Als EU-landen 1,5 procent van hun bbp meer aan defensie uit gaan geven, zorgt dat voor 600 miljard euro aan extra investeringen.
Ten tweede wil de Commissie zelf geld lenen op de kapitaalmarkt, om dat geld vervolgens tegen gunstige rentes uit te lenen aan lidstaten, die daarmee grote investeringen kunnen doen. Dat moet 150 miljard euro aan extra investeringen mogelijk maken. Gezamenlijke schulden, daar is Nederland altijd een felle tegenstander van geweest, hoewel het tijdens de coronapandemie uiteindelijk ook daarmee heeft ingestemd.
Milde opstelling
Opmerkelijk genoeg lijkt Heinen toch met beide voorstellen weinig problemen te hebben. Hoewel de minister eerder had gezegd dat het een slecht idee is om de defensie-uitgaven niet mee te laten tellen voor het begrotingstekort, vindt hij het huidige voorstel toch acceptabel op het eerste oog, omdat het volgens hem een tijdelijke maatregel is, in tijden van nood.
"We gaan het Stabiliteitspact niet openbreken", benadrukt Heinen. Of dat betekent dat Nederland ook gaat instemmen met het voorstel, wil hij nog niet zeggen. "Maar waar ik blij mee ben is dat de regels zelf niet worden opengebroken."
Leningen
Ook de gezamenlijke leningen blijken toch een minder groot probleem dan verwacht. De precieze details van dat voorstel zijn nog niet helemaal duidelijk, maar het lijkt er nu op dat de Commissie ervoor kiest om die te financieren door zelf extra geld te lenen zonder dat lidstaten daarvoor meer garantstellingen hoeven te geven.
Een vergelijkbare maatregel werd de afgelopen jaren vaker ingezet. Voor Heinen zou dat wel acceptabel kunnen zijn. "Ik heb van het begin af aan gezegd: nieuwe instrumenten met nieuwe schulden is niet verstandig. Naast een sterke veiligheid, die we met elkaar moeten opbouwen, is een sterke economie net zo belangrijk', zegt hij.
De Commissie moet overigens nog wel de kapitaalmarkt op voor het lenen van de 150 miljard. Dat nieuw geleende geld zou dan vervolgens weer geleend worden aan de lidstaten, die dat uiteindelijk moeten terugbetalen.
Nog geen besluit
Heinen benadrukte wel meerdere malen dat hij de details van de plannen nog moet bestuderen, en dat het kabinet dus ook nog geen besluit heeft genomen.
De komende tijd zullen Europese landen de plannen met elkaar bespreken en moet blijken of er voldoende steun voor is in Europa. Donderdag staat er al een Europese top op de planning waar het onderwerp hoog op de agenda staat.
Bekijk hier het hele gesprek met minister van Financiën Eelco Heinen: