Waarom de olieproductie verrassend genoeg wordt opgevoerd: 'Landen onder druk'
Acht grote olielanden die zich verenigd hebben in kartel Opec+ gaan vanaf mei meer olie produceren dan verwacht. En dat is opvallend, want door de wereldwijde handelsoorlog was de olieprijs al aan het dalen. Nu er nog meer olie op de markt zal komen, zal het 'zwarte goud' nog goedkoper worden. Experts zijn dan ook verrast.
Vanaf volgende maand moeten er 411.000 vaten meer per dag geproduceerd worden. Volgens het oorspronkelijke plan ging het om 135.000 extra vaten. De verhoogde productie is tot stand gekomen na een online bijeenkomst van acht landen van de Opec+, te weten Algerije, Irak, Koeweit, Saudi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten, Kazachstan, Oman en Rusland.
"Een aanhoudend gezond fundament onder de markt en positieve vooruitzichten", liggen volgens de landen ten grondslag aan het besluit.
'Verrassend'
Desondanks nemen deskundigen Hans van Cleef van adviesbureau Publieke Zaken en Coby van der Linde van kenniscentrum CIEP allebei het woord 'verrassend' in de mond. "Het besluit voelt contra-intuïtief en de logica erachter is mij onduidelijk", zegt Van Cleef. Hij doelt op de dalende olieprijs door onder meer de handelsoorlog.
Hij benoemt dat de olieprijs een geopolitiek spel is. De olieproducerende landen maken afspraken over de productie, zodat simpel gezegd vraag en aanbod enigszins in evenwicht blijven en de prijs niet te veel zakt (want anders wordt er te weinig verdiend aan die olie).
Opec vs Opec+
Opec en Opec+ zijn niet hetzelfde. De Organization of the Petroleum Exporting Countries (OPEC) bestaat uit 12 landen (Algerije, Congo, Equatoriaal-Guinea, Gabon, Iran, Irak, Koeweit, Libië, Nigeria, Saudi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten en Venezuela). Angola, Ecuador, Indonesië en Qatar zijn relatief recent uitgettreden.
Doordat een kleine tien jaar geleden de olieprijzen flink afnamen tekenden de OPEC-landen in 2016 een overeenkomst met toen elf andere olieproducerende landen, zodat de gezamenlijke macht groter werd en er meer invloed op de olieprijs ontstond. Rusland is het belangrijkste land dat toe werd gevoegd aan het machtsblok.
Rusland is echter dus nog steeds geen lid van de Opec. Desondanks zit het land wel aan tafel als er belangrijke prijsafspraken worden gemaakt, zoals gisteren. Net zoals Kazachstan en Oman, die ook geen lid zijn van de OPEC. Het gaat niet om bevriende naties, maar eerder om een verstandshuwelijk, om zo het oliepeil in orde te houden.
Hij ziet dat niet iedereen binnen het kartel zich aan de geldende afspraken houdt. Dit wordt bevestigd door persbureau Reuters. Zo zou onder meer Kazachstan juist te veel olie hebben opgepompt. Tot onvrede van andere landen, die met het oog op de olieprijs met de rem erop produceren.
"De druk binnen de landen van de OPEC+ werd te hoog", duidt Van der Linde het besluit. Ze zegt dat de olieproducerende landen, de uitzonderingen daargelaten, de laatste jaren over het algemeen 'gedisciplineerd' te werk gingen. Oftewel, ze schroefden hun productie terug. Iets wat ze niet altijd wilden, want meer produceren kan ook meer geld opleveren.
Deze productiedrift en de druk van Trump, die de olieprijs graag lager wil hebben, maken het besluit van Opec+ ook weer niet zo onlogisch volgens haar. Ook omdat er al een tijdje geleden is afgesproken dat de productie weer omhoog mocht. Ze noemt de timing wel ongelukkig. "Ze hadden dit besluit ook na de volgende vergadering, in de zomer, kunnen nemen."
Op dat moment zou de rust op het wereldtoneel immers weer wat meer teruggekeerd kunnen zijn. Het kan ook zijn dat landen van de Opec+ vooruitlopen op rustigere tijden.
Ook Van der Linde benoemt dat de oliehandel opgeschud wordt doordat Trump de geopolitieke panelen flink aan het verschuiven is. Zo probeert de Amerikaanse president bijvoorbeeld China te bewegen om de sancties op de olie-export van bijvoorbeeld Venezuela en Iran te respecteren.
Venezuela gedraagt zich volgens Trump bijvoorbeeld 'gewelddadig' tegenover de Verenigde Staten. Laat het Zuid-Amerikaanse land nou net veel olie naar China exporteren, het land waar Trump nou ook niet bepaald mee bevriend is. Ondertussen roert Poetin zich ook nog. Onder meer in het eerdergenoemde Kazachstan.
Wat levert het ons op?
Uiteindelijk wil iedere consument natuurlijk weten wat voor gevolgen dit heeft bij het tankstation. De prijs van een vat Brentolie, de gebruikelijkste graadmeter voor olieprijzen, daalde door het tarievennieuws van Trump en de aangekondigde productieverhoging tot onder de 70 dollar. De verwachting is dat de prijs nog verder omlaaggaat als de productieverhoging eenmaal een feit is.
In Nederland zijn de prijzen van diesel en benzine, na een stijging in de dagen ervoor, op vrijdag iets gezakt. "Al kun je de prijs van een vat olie en de brandstofprijzen hier niet 1-op-1 vergelijken. Dit komt bijvoorbeeld door heffingen en belastingen", aldus Van der Linde. Van Cleef verwacht wel dat de prijzen aan de pomp verder dalen de komende tijd.
Recessievrees
Volgens hem komen de lagere prijzen niet alleen door het nieuws over de verhoogde productie, maar ook door de gedaalde dollarkoers ten opzichte van de euro. Daarnaast blijft de onrust die Trump zaait een factor. Of zoals beursanalist Durk Veenstra van RTL Z zegt: "Er is recessievrees ontstaan."
Zit er een economisch masterplan achter de plannen van Trump? Bekijk het in de video hieronder: