Prominenten willen Nederlandse investeringsbank voor defensie en tech: 'Ideale vehikel'
Vijftig prominenten willen dat er een nationale investerings- en innovatiebank komt in Nederland. Jeroen Dijsselbloem, burgemeester van Eindhoven en een van die prominenten, wijst tegenover RTL Z op de 'urgente investeringen' die nodig zijn in Nederland. Het gaat bijvoorbeeld om defensie, de energietransitie en de techsector. "Waar we veel te afhankelijk van China en de Verenigde Staten."
Dijsselbloem doet deze oproep onder meer met Bunq-topman Ali Niknam, prins Constantijn en VNO-NCW-voorzitter Ingrid Thijssen. Daarnaast delen oud-eurocommissaris Neelie Kroes en oud-ASML-baas Peter Wennink deze oproep.
Op de vraag waarom zo'n investeringsbank nodig is, en het kabinet die investeringen niet kan doen, gaat Dijsselbloem dieper in. "De lopende uitgaven, voor bijvoorbeeld zorg en onderwijs, en de investeringen die nu nodig zijn, moeten uit elkaar getrokken worden."
Weinig begrotingsruimte
De burgemeester, die tevens voorzitter is van Stichting Brainport, legt uit dat de huidige onderhandelingen over de voorjaarsnota laten zien dat er in Nederland weinig begrotingsruimte is. Hij zegt daarom dat de investeringen die nodig zijn niet middels deze politieke begrotingen gefinancierd moeten worden.
"Onze stelling is: gebruik de ruimte in de staatsschuld, die heel laag is, om vermogen te stoppen in een investeringsbank die de markt op kan met een forse balans", aldus Dijsselbloem. Hij denkt dat investeringen hierdoor naar voren kunnen worden gehaald en versneld uitgevoerd kunnen worden. "Zonder dat het op korte termijn de begroting van de minister van Financiën (Eelco Heinen, red.) in de weg zit."
Luister hieronder naar het hele gesprek met Jeroen Dijsselbloem:
"Er zijn helaas geen andere partijen die dit kunnen. Ook de Nederlandse Bank en commerciële banken zijn hier niet voor geschikt", zegt Dijsselbloem. Volgens hem is de Europese Investeringsbank (EIB) op zoek naar een Nederlandse evenknie. "Dit geven ze ook steeds aan. De EIB staat voor ons klaar, maar alleen de EIB geeft te weinig kracht."
Volgens de prominenten "mist Nederland de boot bij het aantrekken van Europese gelden die via de EIB worden verdeeld, en missen pensioenfondsen en andere private investeerders een aanspreekpunt bij de overheid dat op een zakelijke manier grootschalige co-financiering kan mobiliseren."
Duitsland en Frankrijk voorbeelden
Dijsselbloem zegt dat er in bijvoorbeeld Duitsland (KfW) en Frankrijk (Bpifrance) al grote nationale investeringsbanken zijn. "Die doen heel veel samen met de EIB." Hij zegt dat de Duitsers nu ook in de gaten hebben dat investeringen nodig zijn. Duitsland voert 'solide begrotingsbeleid op de lopende uitgaven', maar geeft ruimte voor investeringen. "Dat is wat wij ook bepleiten."
Een investeringsbank is volgens de oud-minister van Financiën het ideale vehikel hiervoor. De nieuwe bank moet ruimte creëren voor financiering van in totaal meer dan 100 miljard euro. Het moet gaan om professionele bank met een door de politiek bepaald mandaat die in de uitvoering wel op afstand van de politiek opereert.
InvestNL en het Nationaal Groeifonds, andere initiatieven die investeringen moeten stimuleren, zijn volgens Dijsselbloem te klein voor alles wat er in Nederland nodig is.
Regio Eindhoven
De 59-jarige Dijsselbloem zegt dat hij geen topfunctie bij de eventuele nieuwe bank ambieert. Hij voelt zich vooral door zijn rol in de regio Eindhoven betrokken. "Hier zitten veel van die technologiebedrijven die behoefte hebben aan kapitaal. We zien nu veel investeerders uit het buitenland komen die onze technologie proberen te kopen en mee te nemen naar de Verenigde Staten. Wij vinden dat Nederland zelf moet gaan investeren, zodat die bedrijven hier door kunnen blijven groeien."
Het is volgens hem nu aan de politiek om te bepalen of zo'n bank er komt. Het huidige kabinet zou er, denkt Dijsselbloem, baat bij hebben. "Het helpt echt bij het acute probleem rondom de voorjaarsnota en de begroting."
