Woonlasten steeds lager, vooral bezitters koophuis goedkoper uit
Nederlanders zijn een steeds kleiner deel van hun inkomen kwijt aan woonlasten. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Hoewel de woningnood onverminderd groot is, zijn de woonkosten voor de gelukkigen die al een woning hebben juist gedaald.
De zogenoemde woonquote - het percentage van het inkomen dat opgaat aan woonlasten - is de afgelopen jaren gedaald voor zowel huurders als huiseigenaren. In veel gevallen liggen de woonlasten nu zelfs onder het niveau van 2018. De belangrijkste reden: inkomens zijn harder gestegen dan de huren of hypotheeklasten.
Sociale huur profiteert
Bij huishoudens in de sociale huursector ging in 2018 nog bijna een derde van het inkomen op aan huur, inmiddels is dat gedaald tot ongeveer een kwart.
Huiseigenaren zien hun woonlasten dankzij de hypotheekrenteaftrek dalen. Zij besteden inmiddels gemiddeld nog maar 17 procent van hun inkomen aan woonlasten.
Tussen 2018 en 2023 daalden de gemiddelde woonlasten flink, laat deze grafiek zien
Huurders in de vrije sector zien de minste daling, maar hun inkomens zijn gemiddeld het sterkst gestegen — met ruim 30 procent in de afgelopen jaren.
Toch staat deze positieve ontwikkeling in schril contrast met de aanhoudende woningnood. Volgens experts ontstaat er een steeds grotere kloof tussen mensen die al een woning hebben en mensen die nog op zoek zijn. Wie eenmaal een huis heeft, zit relatief goed. Maar voor nieuwkomers op de woningmarkt wordt het steeds moeilijker om een betaalbare woning te vinden.
Uitstel belagrijke levenskeuzes
Deze situatie leidt ertoe dat veel mensen belangrijke levenskeuzes uitstellen, zoals op zichzelf wonen, scheiden of kinderen krijgen. De vraag rijst dan ook of de lagere woonlasten niet ten koste gaan van de toegankelijkheid van de woningmarkt voor nieuwe generaties.
De daling van de woonlasten was het grootst in Zeeland en Friesland, hoe dat komt heeft het CBS niet uitgezocht. Mogelijk speelt mee dat in deze regio's de bevolkingsaanwas kleiner is, met minder druk op de voorraad (sociale huur)woningen als gevolg.
Groot Amsterdam
Voor inwoners van groot-Amsterdam (Amsterdam en omstreken) is dat juist andersom, daar daalde de gemiddelde woonquote met slechts 4 procentpunt in de afgelopen jaren vanwege de extreme druk op de woningmarkt.
Huurders die in een woning van een investeerder wonen zijn met 11 procent de kleinste groep op de woningmarkt, gevolgd door huurders van een woningcorporatie (28 procent) en huizenbezitters (60 procent).
