Olie- en gasprijs pieken na aanval Israël op Iran: 'Weer een oorlog erbij'
De aanval van Israël op Iran zorgt voor een piek in de olie- en gasprijzen en een schrikreactie op de beurs. Iran is een sterspeler als het gaat om olieproductie, en die komt met een nieuw conflict onder druk te staan.
"Een vaatje brentolie, toch wel de wereldmaatstaf voor olieprijzen, schoot vrijdag richting de 75 dollar", zegt Durk Veenstra, beurscommentator bij RTL Z. Vlak na de aanvallen stegen de olieprijzen met zo’n 13 procent, de grootste stijging sinds maart 2022.
De Europese gasprijzen stegen ook tot het hoogste niveau sinds eind mei. De prijs op de Europese gasbeurs in Amsterdam (levering in juli) stond bijna 3 procent hoger op ruim 37 euro per megawattuur.
"We hebben er toch weer een oorlog bij", zegt Veenstra. Dat zorgt op de financiële markten voor 'de gebruikelijke schrikreactie'. Op de Amsterdamse beurs gaan zo'n beetje alle fondsen omlaag, behalve olie- en gasbedrijf Shell. Waar voor de meeste bedrijven olie en energie een kostenpost is, is dat voor Shell juist een inkomstenbron.
Beleggers hadden de aanval wel zien aankomen, toch zie je volgens Veenstra in dit soort situaties de aandelenkoersen omlaag gaan en de obligatieprijzen juist omhoog. Ook goud doet als veilige haven goede zaken, maar olie is dus de grootste uitschieter als het gaat om prijsstijgingen.
De oplopende spanningen in de regio en angst voor een uitslaand conflict doen de olieprijzen stijgen. Het Midden-Oosten is goed voor een derde van de wereldwijde productie van ruwe olie. Iran neemt zo’n 5 procent voor zijn rekening. Oorlog betekent dat die aanvoer zou kunnen stokken en dat zorgt weer voor duurdere olie.
Amerika is de grootste producent van ruwe olie, zegt Veenstra. "Maar zij maken niet genoeg om de hele wereld te kunnen voorzien."
Grote vraag
De grote vraag op de markten is: hoe lang gaat de onzekerheid duren? "Dit soort schrikreacties op de beurzen zijn vaak van korte duur", zegt Veenstra. De olieprijzen kunnen volgens hem ook weer snel dalen. Temeer omdat de olieproducerende landen van het kartel OPEC weer meer olie zijn gaan maken en de prijzen juist weer de weg naar beneden hadden gevonden.
Veel zal afhangen van de reactie van Iran op de aanval van Israël en in hoeverre de toevoer vanuit de regio wordt geraakt door het conflict. Een van de belangrijkste aanvoerroutes voor olie uit het Midden-Oosten, de Straat van Hormuz, ligt tussen Iran en Oman.
Analisten zeggen tegenover persbureau Bloomberg dat de olieprijs bij verdere escalatie van het conflict, en bijvoorbeeld het sluiten van de Straat van Hormuz, richting de 80 dollar voor een vat Brent-olie kan stijgen.
Worst-case
"Een worst-case scenario, zoals bij sluiting van de Straat van Hormuz, of aantasting van de export van Iran's 2,1 miljoen vaten per dag, kunnen er serieuze gevolgen ontstaan voor de wereldwijde aanvoer van olie", zegt analist Charu Chanana tegen Bloomberg.
Een hogere olieprijs is daarentegen goed nieuws voor olieland Rusland. De inkomsten worden onder meer gebruikt om de oorlog tegen Oekraïne te financieren. In de laatste maanden van dalende olieprijzen en daarmee slinkende budgetten, namen de financiële zorgen van Moskou toe - maar duurdere olie betekent meer geld, en optimisme op de beurzen aldaar.
'"Israël heeft dit lang voorbereid", zegt correspondent Olaf Koens over aanval op Iran in deze video.
