Dit zijn de opvallendste punten in Trumps controversiële begroting
Na een zenuwslopende marathonsessie in beide kamers is het Amerikaanse Congres toch akkoord gegaan met de ingrijpende begrotingswet van president Donald Trump. Met de door hem zo geliefkoosde 'big, beautiful bill' krijgt Trump wat hij zo graag wil. Maar ten koste waarvan? Dit zijn de meest in het oog springende uitgaven én bezuinigingen.
Allerlei belastingvoordeeltjes
De omstreden belastingverlagingen die aan het begin van Trumps eerste termijn (2017-2021) zijn ingevoerd, worden verlengd. De meeste bedrijven betalen hierdoor fors minder winstbelasting door het vaste tarief van 21 procent (eerder liep dit tarief nog op tot 39 procent).
Maar ook Amerikaanse burgers betalen minder inkomstenbelasting doordat de tarieven in alle zeven belastingschijven wordt teruggeschroefd. Hun standaardbelastingaftrek wordt juist verhoogd, zodat het bedrag waarover zij belasting betalen (het belastbaar inkomen) wordt verlaagd.
Belastingverlaging én bezuinigingen: Senaat VS neemt Trumps omstreden 'grote, mooie wet' aan
Verder zijn er allerlei belastingmeevallers, zoals voor huizenbezitters met een hypotheek, voor mensen met kinderen en voor mensen die geld hebben geërfd.
Wie van deze belastinghervorming profiteert? Uiteindelijk toch vooral de rijkste groepen Amerikanen en grote bedrijven. Zij gaan er verhoudingsgewijs het sterkst op vooruit. Bovendien wordt de rekening voor al deze belastingvoordeeltjes betaald door fors te bezuinigen op de sociale programma's waar de lagere inkomens gebruik van maken.
Snijden in zorg en voedselbonnen
Zo wordt er bezuinigd op de zorgverzekering en andere federale steun voor miljoenen Amerikanen met een laag inkomen. Voor veel van deze gezinnen zal het verlies van deze steun hard aankomen. Zo wordt hard gesneden in Medicaid, het overheidsprogramma dat gezondheidszorg biedt aan ruim 71 miljoen Amerikanen (zo'n 20 procent van de bevolking) met een kleine portemonnee, onder wie veel ouderen, zwangere vrouwen en mensen met een beperking.
Medicaid regelt bijvoorbeeld ook betaalbare of gratis gezondheidszorg aan kinderen uit gezinnen die in armoede leven. Zoals dokters- en tandartsbezoek, vaccinaties, en ziekenhuisopnames. Dit programma wordt onder Trump veel minder toegankelijk gemaakt. Naar verwachting verliezen bijna 12 miljoen mensen binnen tien jaar hun toegang tot zorg.
Ook wordt aanzienlijk bezuinigd op het landelijke voedselbonnenprogramma. Daarmee hebben nu nog zo'n 42 miljoen Amerikanen maandelijks toegang tot voldoende en voedzaam eten. Trump maakt het moeilijker voor mensen om in aanmerking te komen voor deze bonnen voor voedselhulp en verlaagt het bedrag voor degenen die er wel recht op hebben.
1000 dollar per baby
Trumps begrotingswet bevat ook een rekening voor ieder kind dat geboren wordt in de VS. De zogenoemde 'Trump-accounts' zijn belastingvrije beleggingsrekeningen die worden beheerd door de ouders of voogden. De Amerikaanse overheid stort een startkapitaal van 1000 dollar per baby.
Het idee is dat de rekeningen 'een aandelenindex' volgen en dat de rekeninghouders er zelf maximaal 5000 dollar per jaar op mogen storten. Een Trump-account 'geeft een generatie kinderen de kans om het wonder van samengestelde groei te ervaren en zet ze vanaf het begin op koers naar welvaart', aldus het Witte Huis.
Bouw die muur (verder)
De wet bevat ook iets meer dan 46,5 miljard dollar voor het verlengen van de grensmuur tussen de VS en Mexico. Die muur bestaat uit een reeks losse fysieke barrières en moet volgens Trump illegale migranten weren.
Nog eens 45 miljard dollar is gereserveerd voor het uitbreiden voor de detentieplekken aan de grens waar migranten in hechtenis worden gebracht. Daar bovenop komt nog eens 30 miljard dollar extra voor het werven en trainen van grensbewakers.
Gouden koepel
Ook aan het Amerikaanse leger is gedacht. Trumps begrotingswet maakt nog eens een slordige 150 miljard dollar extra vrij voor defensie. Daarbij wordt prioriteit gegeven aan de bouw van marineschepen en het aanvullen van de munitievoorraden.
Een deel van het extra geld is bestemd voor luchtafweer. Trump wil namelijk een nieuw raketschild-systeem bouwen om de VS te beschermen tegen de dreiging van kernwapens. Deze door hem genoemde 'Golden Dome', die raketten moet kunnen onderscheppen met behulp van satellieten, moet in totaal 175 miljard dollar kosten.
Belastingvrije fooi
Om toch de nodige steun van de 'gewone Amerikaan' voor de begrotingswet te vergaren, wordt ook de federale inkomstenbelasting op fooien geschrapt. Dat is goed nieuws voor mensen die horeca werken, waar fooi een groot deel van het salaris uitmaakt. Aan de andere kant zorgt het ook voor een tweedeling: werk je in een winkel en krijg je geen fooi, dan betaal je voor hetzelfde salaris dus meer belasting.
De vrijstelling geldt bovendien ook alleen voor de federale belasting op fooi. Werknemers moeten nog steeds loonheffing en andere sociale belastingen (die per staat kunnen verschillen) betalen over hun fooien. Belastingexperts zijn daarom kritisch: zij vinden dat je ongeveer dezelfde belasting zou moeten heffen voor werknemers met hetzelfde inkomen, in plaats van belastingvoordeeltje creëren voor bepaalde soorten werk.
Terug naar fossiel
Trumps wet geeft ook de fossiele industrie een duwtje in de rug. Bedrijven die olie, gas of kolen delven betalen minder royalty's aan de federale overheid, die ook meer gronden en wateren openstelt voor olie- en gaswinning.
Het wetsvoorstel voorziet in 24,6 miljard dollar voor de aanschaf van ijsbrekers, vliegtuigen en de bouw van havens. Geld dat gebruikt kan worden voor de zeer omstreden productie van olie, gas en mineralen in het Noordpoolgebied.
Tegelijkertijd maakt de wet een einde aan de subsidies voor ondernemers in zonne- en windenergie. Ook worden subsidies voor de aankoop van elektrische auto's afgeschaft, net als de belastingaftrek voor zonnepanelen en warmtepompen.
Schuldenplafond omhoog
Dit alles komt met een prijs. Een stevige erfenis zou je zelfs kunnen stellen. De VS, dat volgens het IMF al kampt met een een zorgwekkend hoge staatsschuld, ziet die schuld alleen maar verder toenemen.
De laatste schatting van de onpartijdige begrotingswaakhond, de Congressional Budget Office, is dat de Amerikaanse staatsschuld door Trumps begrotingswet in de periode 2025 tot 2034 oploopt met minimaal 3300 miljard dollar.
Dat is zelfs veel partijgenoten van Trump te gortig. Toch heeft de overgrote meerderheid van hen ingestemd met zijn begrotingswet. Een wet die financieel gezien nog lang zal nadreunen.
