Belangrijke raming voor verkiezingen: Nederlandse economie draait best aardig

Die instabiliteit heeft in de eerste plaats te maken met het 'grillige' handelsbeleid van de VS. De importheffingen van Trump zorgen ervoor dat de wereldhandel minder hard groeit en dat handelsstromen verschuiven. Bovendien kunnen oorlogen, zoals die in het Midden-Oosten en Oekraïne voor schokken zorgen. Net als het conflict tussen China en Taiwan dat verder kan escaleren. 

Maar vooralsnog vallen de klappen voor Nederland wel mee. Daarbij rekent het CPB met Amerikaanse invoertarieven van 10 procent. Als die heffingen straks toch hoger uitpakken, kan het er weer heel anders uit zien. 

Toch laat de handelsoorlog zich ook nu al wel voelen. Bedrijven stellen investeringen uit, omdat ze niet weten waar ze aan toe zijn. Daarvoor waarschuwde de Europese Commissie deze week ook al.

Koopkracht groeit

CPB-directeur Pieter Hasekamp is alles overziend niet ontevreden: "Het is al met al een redelijk positief beeld waarbij Nederland het beter doet dan andere Europese landen." Ook minister van Financiën Eelco Heinen (VVD) is positief. "De economie groeit, de koopkracht stijgt, de armoede daalt en dat tegen een achtergrond van een lage staatsschuld. Ik ben tevreden."

Als de voorspellingen uitkomen, ziet het er ook voor de koopkracht van de meeste Nederlanders goed uit. Die stijgt, voornamelijk omdat de lonen wat harder stijgen dan de inflatie. Daardoor kunnen mensen geld uit blijven geven, wat de economie aan de praat houdt. Ook stijgende overheidsuitgaven dragen daaraan bij.

Op deze 5 manieren word jij geraakt door Trumps importheffingen:

Zorgen om tekort

Dat is dan meteen ook wel weer een punt van zorg. Het CPB schat in dat, bij ongewijzigd beleid, het begrotingstekort in 2030 oploopt naar 2,5 procent van het bruto binnenlands product, de omvang van de hele Nederlandse economie dus. Het goede nieuws is dat we daarmee nog binnen de Europese begrotingsregels blijven, maar de voorgenomen stijging van de defensie-uitgaven zitten hier nog niet in.

Vorige maand beloofden de landen van de NAVO om hun uitgaven te verhogen, van minimaal 2 procent naar 3,5 procent in de komende tien jaar. Op dit moment besteedt Nederland ongeveer 2 procent van het BBP aan defensie. 

Politiek verslaggever Roel Schreinemachers:

Het goede nieuws is dat er komende jaren niet meteen keihard hoeft te worden bezuinigd. Maar er liggen ook geen miljarden te wachten op een bestemming. Dus partijen die nieuwe wensen willen opnemen in hun verkiezingsprogramma's zullen in dat geval toch - mogelijk pijnlijke - keuzes maken om de financiële plaat kloppend te krijgen. 

Alleen al oplopende defensie-uitgaven zijn al forse rekening die nog niet in deze plaatjes is verwerkt. En er is nog aantal problemen - stikstof, klimaat - waar oplossingen voor moeten worden gevonden die ook niet gratis zijn. Maar de uitgangspositie is goed.

Deze nieuwe raming van het CPB is niet alleen belangrijk voor het demissionaire kabinet, maar ook voor de politieke partijen die druk bezig zijn om hun verkiezingsprogramma's te schrijven. Op basis van deze raming kunnen ze namelijk doorrekenen welke van hun plannen haalbaar zijn. 

Het kabinet gebruikt de augustusraming (die nu al in juli is gepubliceerd vanwege de naderende verkiezingen) om de begroting voor het volgende jaar bij te sturen.

Weinig werk richting Prinsjesdag

Daarbij wordt traditioneel veel aandacht besteed aan de 'koopkrachtplaatjes' van verschillende groepen. Die zien er dit jaar behoorlijk eenduidig uit. Vrijwel alle groepen gaan er door de bank genomen tussen de 0,5 en 0,9 procent op vooruit. Alleen gepensioneerden lijken er met 0,1 procent groei iets bekaaider vanaf te komen.

"Met deze koopkrachtplaatjes hoeft er richting Prinsjesdag weinig te worden gedaan door het demissionaire kabinet", zegt politiek verslaggever Schreinemachers. "Al zullen politieke partijen daar met het oog op de verkiezingen vast anders over denken."