'Sociale chocolade' verkopen ondanks gestegen cacaoprijzen: dit duo durft het

"Wil jij met mij een chocolaterie beginnen", vroeg Mark Goos (26) spontaan aan Linda Nieuwenburg (46). "Om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt te begeleiden naar een volgende stap?" Hij kreeg ineens het idee na een workshop chocola maken. Met Nieuwenburg had hij al eens een project gedaan. "Ik wist dat Linda ervaring had met de doelgroep en het menselijke aspect, ik zit wat meer aan de businesskant: een interessante match. Maar ze lachte me uit: 'Chocola, wat moet ik daarmee'?", blikt Goos terug.

Chocodoki

Een dik jaar later is de sociale onderneming Chocodoki van Goos en Nieuwenburg toch een feit, met behulp van een stuk of acht investeerders uit het eigen netwerk en een dosis ondernemerslust. Op de avond voor de opening in juni, werken de twee eigenaren nog tot diep in de nacht aan de laatste voorbereidingen. Iedereen die langsliep, kon hen aan het werk zien door de enorme glazen winkelpui.

Dankzij goede contacten met gemeentes in de regio, had het kersverse bedrijf al gauw vijftien werknemers uit onder andere Syrië, Libanon, Curaçao en ook Nederland over de vloer. "De gemeenten waren enthousiast, er bleek een grote behoefte aan ontwikkelplekken voor deze doelgroep", zegt Goos. Dat gaat bijvoorbeeld om mensen met een migratieachtergrond, uit de bijstand of die herstellende zijn van een burn-out.

Goos en Nieuwenburg zijn zelf elke dag fulltime aanwezig, of ze nu taal onderwijzen, het maakproces van chocola uitleggen of klanten bedienen. "Gemiddeld komen de werknemers een paar dagdelen per week. Maar de chocola is ondergeschikt aan de dienstplanning. Het begeleiden van de deelnemers staat op één", zegt Goos. "De chocola komt daaruit voort."

Verdienmodel

Gemeentes kopen de ontwikkelingsplekken van Goos en Nieuwenburg. Tegelijkertijd verdienen de ondernemers geld met het verkopen van chocola. Goos is daar optimistisch over, ook al is de cacaoprijs hard gestegen. "In de supermarkt stijgen de prijzen ook, dus mensen vinden het normaal. Maar het is wel jammer, het liefst hebben we meer chocola voor die prijs."

In verhouding met luxe bonbons van bekende chocolaterieën (in Amsterdam betaal je voor Puccini en Holtkamp-bonbons zo'n 9 euro per 100 gram) is de Chocodoki-prijs van 6,50 euro nog aan de lage kant. Dat neemt niet weg dat Chocodoki streeft naar de beste kwaliteit. "Maar soms is de chocola wel eens wit uitgeslagen of is de verhouding van de bonbonvulling anders dan normaal. Dat noemen wij 'lekkere foutjes' en zo adverteren we die chocola dan ook."

Uitdagingen

Het proces van chocola maken luistert best nauw: het gaat om de juiste timing, temperatuur en luchtvochtigheid. Lastig, als deelnemers de taal nog niet zo goed beheersen. "We moeten vaak dingen herhalen", zegt Goos. "Maar ik houd heel erg van spelletjes. Ik zoek verschillende manieren om hetzelfde te zeggen. Maak een cirkel, maak een rondje, ga eromheen. Zo'n spel doen we ook in onze gespreksochtenden: de deelnemers moeten dan woorden aan ons uitleggen in het Nederlands, zonder het woord zelf te zeggen."

De transformatie van deelnemers betaalt uiteindelijk het meest uit, vindt Goos. "Een van hen sprak bij de intake liever niet dan wel, maar die deed uiteindelijk bij de regionale omroep gewoon het video-interview. Een andere dame vond het te spannend om in de winkel te staan, maar kwam op een druk moment uit zichzelf naar voren om te helpen. Een ander heeft zelfs een smaakcombinatie bedacht van een chocoladebrokstuk: appel, pistache, ananas. Dat is ons meest verkochte product."

Is de sociale chocolade van Chocodoki eigenlijk wel een beetje lekker? Goos: "Ik had een sixpack, maar inmiddels ben ik vijf kilo aangekomen. En dat terwijl we pas sinds maart bezig zijn met chocola."

Sociaal ondernemen in Nederland

Het is lastig te meten hoeveel ondernemingen er in Nederland zijn die naast een commercieel doel ook een sociaal doel nastreven. Het is namelijk niet altijd duidelijk wanneer een ondernemer aan zo'n sociaal doel voldoet. Suzanne Bijkerk onderzocht dit soort ondernemingen voor de Rabobank. "Het balanceren van twee bedrijfsdoelen is moeilijk, want soms zijn ze tegenstrijdig. Maar er zijn zeker voorbeelden van succesvolle sociale ondernemers. Tony Chocolonely, bijvoorbeeld." 

Ondernemingen als Chocodoki hebben een streepje voor omdat ze putten uit een andere, grote groep arbeidskrachten. "Er zijn nog steeds zo'n 386.000 mensen die werk zoeken", zegt Bijkerk. "Dus er is zeker behoefte aan sociale ondernemers die zich richten op deze doelgroep." Hoewel zij meer moeite hebben om te groeien, zegt Bijkerk dat een onderneming als Chocodoki wel de welvaart vergroot van haar werknemers. "Het hebben van werk levert niet alleen inkomen, maar bijvoorbeeld ook sociale contacten op. Dat is niet altijd in geld uit te drukken."