Verhoging accijns op tabak levert schatkist niets meer op, voornamelijk door aankoop over de grens
De prijs voor een pakje sigaretten is op een kantelpunt beland. Verdere verhoging van de accijnzen op tabak levert de schatkist vanaf nu geen cent méér op.
Dat blijkt uit een document dat het ministerie van Financiën jaarlijks publiceert op Prinsjesdag. Vorig jaar ging men er nog vanuit dat elke accijnsverhoging van 5 cent de staatskas 7 miljoen euro extra zou opleveren. Inmiddels staat dat bedrag op 0.
"De verwachting is dat bij de huidige hoogte van de tabaksaccijns, verhogingen tot sterke gedragseffecten zullen leiden waardoor uiteindelijk de extra opbrengst volledig teniet worden gedaan", schrijft het ministerie van Financiën.
Kopen over de grens
Dat zit hem in twee dingen, legt een woordvoerder van staatssecretaris Eugène Heijnen van Financiën uit. "Minder roken en aankopen over de grens, dragen substantieel bij aan de afname van het aantal verkochte sigaretten, waarbij het laatste effect naar onze inschatting het grootste is."
Door het verhogen van de prijzen worden er dus veel meer sigaretten gekocht in het buitenland. Die mensen blijven gewoon roken, maar de schatkist ziet daar niks van terug. Uit een onderzoek dat de Douane vorig jaar heeft laten uitvoeren door gevonden pakjes te analyseren, bleek dat 45 procent geen Nederlandse accijnszegel had.
Dat percentage is nogal spectaculair gestegen de afgelopen jaren, toen de accijns in meerdere stappen fors werd verhoogd. In 2021 ging het nog om 15 procent, en in 2023 om 25 procent.
Veruit het grootste deel van pakjes zonder Nederlands accijnszegel komt uit het buitenland, omdat daar vaak minder accijns wordt geheven. Verder is ruim 10 procent van de gevonden pakjes inmiddels illegale namaak.
Stoppers
Daar schiet de volksgezondheid natuurlijk niets mee op, maar het raakt wel de schatkist. Toch is het verhogen van de accijnzen vanuit gezondheidsperspectief niet zinloos. Na de vorige verhoging is naar schatting 7 procent van de rokers gestopt, blijkt uit onderzoek van het RIVM.
22 procent van de ondervraagden gaf aan minder te zijn gaan roken, bij ongeveer twee derde van die groep speelde de accijnsverhoging een rol.
2,5 miljard
Dit jaar verwacht het ministerie van Financiën 2,5 miljard euro op te halen via de tabaksaccijns, volgend jaar is dat naar verwachting evenveel. Een nieuwe accijnsverhoging staat niet in de planning. Op dit moment bedraagt de accijns op een pakje sigaretten 7,81 euro.
Helpen accijnsverhogingen jongeren van het roken af? Dat zie je in deze video: