Wat is een stablecoin? Dreigt financiële chaos? En vier andere vragen

1. Wat is een stablecoin precies?

Een stablecoin is in de eerste plaats een cryptomunt: een digitale munteenheid die is versleuteld met cryptografie om geldtransacties te beveiligen. In tegenstelling tot traditionele valuta, zoals de euro, dollar of pond, is er bij cryptogeld geen centrale autoriteit, zoals een centrale bank of een overheid, die de controle heeft over het systeem. Dit wordt 'decentraal' genoemd.

2. Wat maakt stablecoins dan zo stabiel?

Stablecoins hebben een onderpand met een vaste waarde en willen zo 'stabiel' (stable) zijn. Dat is nodig omdat de meeste cryptomunten bijzonder volatiel zijn: ze schieten qua waarde alle kanten op. Denk aan de koers van de bekendste cryptomunt, de bitcoin, die is gebaseerd op vraag en aanbod.

Het belangrijkste verschil is dus dat de waarde van een stablecoin 'stabiel' is, en die van andere cryptomunten, zoals de bitcoin, meestal niet.

3. Hoe wordt een stablecoin stabiel gemaakt?

Doordat de waarde ervan wordt gekoppeld aan geld dat door een overheid is uitgegeven. Oftewel een wettig betaalmiddel, zoals de Amerikaanse dollar of de Europese euro, vaak in de vorm van staatsobligaties. Verreweg de grootste stablecoins zijn Tether en Circle - beide met de dollar als onderpand. Al zijn er ook uitzonderingen van stablecoins die zijn gekoppeld aan grondstoffen, zoals goud of graan.

Zo'n onderpand is liquide: gebruikers kunnen hun stablecoins op ieder moment inwisselen voor geld, dat in korte tijd niet zo maar veel meer, of minder waard wordt. Dat maakt een stablecoin een stuk betrouwbaarder dan andere cryptomunten. Stablecoins zijn op die manier dus ook een koppeling tussen de cryptowereld en de traditionele financiële markten.

4. Wat kan je doen met stablecoins?

Je kan met een stablecoin snel en betrekkelijk eenvoudig een internationale betaling doen. Zonder dat je een traditionele bankrekening nodig hebt, en vooral ook zonder transactiekosten. Denk aan mensen die in het buitenland werken en veilig en zonder extra kosten geld willen overmaken naar familie die is achtergebleven in het thuisland. Zoiets is ook handig als je maar kort verblijft in het buitenland, of als je daar geen bankrekening kan openen.

Maar inmiddels worden stablecoin ook veel gebruikt door internationale handelaren en beleggers. Diezelfde voordelen van stablecoins zijn er namelijk ook als je bijvoorbeeld grondstoffen of andere goederen verhandelt waarvan de waarde schommelt. Of wanneer je opereert in landen met een hoge inflatie of een zwakke munt.  

Naast gemak en kostenbesparingen worden stablecoins ook veel gebruikt om de winst van een bepaalde (crypto)belegging veilig te stellen. Of om risico's te spreiden door niet al je beleggingen in één bepaalde munt of digitale portemonnee aan te houden.

5. Waarom zijn er dan zorgen over stablecoins?

De Europese Centrale Bank (ECB) is kritisch op de snelle opmars van stablecoins en pleit voor strengere regulering. Er is namelijk niet altijd goed zicht op of de cryptomunten netjes gedekt zijn. Daarbij mag in principe iedereen een eigen stablecoin uitbrengen. 

Wel is in de EU sinds vorig jaar de MiCAR-regelgeving van kracht. Daarbij geldt nu dat wanneer een uitgever van stablecoins geen licentie heeft, gereguleerde partijen (zoals banken of crypto-exchanges) deze niet mogen aanbieden aan klanten.

Een ander risico is dat mensen - om welke reden dan ook - hun vertrouwen verliezen en in groten getale tegelijk hun onderpand willen verzilveren. De vraag is of uitgevers van stablecoins bij zo'n soort bankrun dan wel voldoende geld hebben aangehouden. Kortom: kunnen alle stablecoins dan wel worden ingewisseld? 

Het zou in het slechtste geval voor een schokgolf kunnen zorgen die het hele financiële systeem raakt. Wat weer zeer grote kosten zou meebrengen voor de belastingbetaler. "Als het misgaat met stablecoins, hebben heel veel partijen daar gelijktijdig last van", legt econoom Arnoud Boot uit in onderstaande video.

De ECB is ook niet blij dat stablecoins vooral gedekt worden door dollars. Dat is een munteenheid waarover het niets te zeggen heeft. Zij kan er dus ook geen invloed op uitoefenen, zoals de rente verlagen of verhogen om de inflatie in de hand te houden.

6. Vanwaar dit initiatief van de ING en andere Europese banken?

De banken hebben een bedrijf opgericht dat zelf een stablecoin wil uitbrengen in de tweede helft van 2026. Die stablecoin krijgt als onderpand de euro. Een uitzondering, want naar schatting 98 procent van alle stablecoins is nu gekoppeld aan de dollar. 

Daarbij geeft de Amerikaanse president Trump de cryptobranche momenteel ruim baan. Trump promoot stablecoins om ervoor te zorgen dat de dollar de wereldwijde reservevaluta blijft. Daarnaast verhandelt de familie Trump een eigen cryptomunt, waardoor soepele regels hen ook niet slecht uitkomen.

De ING ziet vooral voordelen van stablecoins bij internationale betalingen, maar rekent ook op nieuwe toepassingen omdat de betalingen met de digitale munten ook kunnen worden geprogrammeerd. "Denk aan een schip dat de haven binnenkomt", zegt Floris Lugt, hoofd digitale munten bij ING, tegen RTL Z. "Zo'n schip kan met behulp van stablecoins dan direct en geautomatiseerd afrekenen bij zowel leveranciers als de belastingdienst. Dat is sneller en goedkoper, zonder tijdrovende tussenstapjes."  

Uiteindelijk moet de 'euro-stablecoin' beschikbaar komen in de bekende bankapp, waar klanten dan een bepaald bedrag in stablecoins kunnen aanhouden. Het wordt dus geen investeringsproduct of spaarproduct, legt Lugt uit. Wel verwacht de bank winst te maken met stablecoins omdat het geld dat klanten storten om stablecoins te krijgen, rente oplevert voor een bank.

Het consortium hoopt dat meer Europese banken zich binnenkort aansluiten bij het initiatief.