Kwetsbaar en ongeschikt voor defensie: zeker 600 miljoen nodig voor verouderd Nederlands spoor

Uit de analyse blijkt dat het Nederlandse spoor nog te kwetsbaar is voor sabotage en in 'de huidige vorm' geen structurele toename van militair transport aankan zonder dat 'gewone' treinreizigers daar geen last van hebben.

Het Nederlandse spoor voldoet bijvoorbeeld niet aan de Europese eisen, valt te lezen in de analyse. "Eén enkele militaire trein kan het reguliere vervoer over een hele corridor tot drie uur lamleggen. Bij meerdere militaire treinen komt het civiele spoorvervoer feitelijk tot stilstand met maatschappelijke en economische ontwrichting als gevolg."

Sabotage

En het spoor is dus ook gevoelig voor sabotage. Onder meer doordat grote delen van het spoor buiten bewoond gebied liggen, waardoor die delen doorgaans vrij toegankelijk zijn. Ook voor personen/mogendheden met minder goede bedoelingen. Nu wordt er nog uitgegaan van 'incidentele, niet-moedwillige verstoringen'. Een aanname die volgens de analyse niet langer houdbaar is. "Fysieke sabotage en cyberaanvallen zijn reële dreigingen geworden."

Daarbij komt dat de digitalisering efficiëntie heeft gebracht, maar ook 'grote afhankelijkheid' heeft gecreëerd. "Herstel bij complexe verstoringen leunt op kleine groepen experts, waarbij capaciteitstekorten een bottleneck vormen", aldus het onderzoek.

Om het Nederlandse spoor weer klaar voor de toekomst te maken, moet er geïnvesteerd worden in 'beter toegangsbeheer, slimme detectiesystemen, monitoring op digitale systemen en anti-drone-maatregelen'. Met toegangsbeheer wordt bedoeld wie er toegang heeft tot kritieke systemen en objecten.

Rol Prorail 

Er is uiteraard ook een rol weggelegd voor voor spoorbeheerder Prorail. De verantwoordelijke partij voor het Nederlandse spoor moet zich beter voorbereiden met mobiele noodsystemen - systemen die ervoor zorgen dat het treinverkeer opgestart kan worden na uitval van de reguliere systemen. Ook moet Prorail zorgen voor meer reserveonderdelen, voldoende herstelvermogen (door minder afhankelijk te zijn van externen) en draaiboeken voor grootschalige incidenten.

Om (meer) militair transport mogelijk te maken, moet de portemonnee ook getrokken worden. Meer capaciteit in havengebieden, langere (opstel)sporen zodat er treinen van 740 meter kunnen rijden, het verwijderen van obstakels langs het spoor, efficiëntere grensovergangen (minder wisselingen van locomotieven en machinisten) en behoud van elektrificatie op militaire routes worden in de analyse genoemd. 

'Dual-use' 

Bij elkaar kost dit minimaal 600 miljoen euro. Maar, zeggen de opstellers van het rapport, de investeringen hebben een dual use karakter. Oftewel, ze dienen militaire maar ook civiele doelen. Het goederenvervoer kan bijvoorbeeld ook profiteren.

De analyse van het Overlegorgaan Fysieke Leefomgeving is tot stand gekomen in samenwerking met deskundigen van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, het ministerie van Defensie en Prorail. 

In de onderstaande video is te zien dat Prorail in ieder geval niet meer gaat investeren in fietsgoten bij nieuwe stationstrappen: