Welvaart behouden? Dan moet Nederland keihard aan de bak

Afgelopen zomer vroeg het kabinet aan Wennink om advies uit te brengen over het investeringsklimaat en het toekomstige verdienvermogen van Nederland. Ofwel: hoe verdienen we over tien jaar ons geld?

Wennink werd daarvoor als de aangewezen persoon gezien. Hij bouwde als topman van ASML het Veldhovense bedrijf uit tot de absolute wereldmarktleider in chipmachines. In een 159 pagina's tellend rapport doet Wennink uit de doeken hoe hij tegen de economische toekomst van Nederland aankijkt. Hij ging daarbij te rade bij tientallen deskundigen uit het bedrijfsleven en bij kennisinstellingen. 

Twee voor twaalf

'Het is in Nederland twee voor twaalf', sombert Wennink. Volgens meerdere voorspellingen groeit de Nederlandse economie de komende jaren met slechts 0,5 tot 1 procent. Veel te weinig om de gigantische kosten die eraan komen, te kunnen betalen. 

Vakbonden ontevreden, industrie blij met rapport

Vakbonden CNV en De Unie zijn niet te spreken over het rapport van Wennink. "De mens wordt gezien als productiemiddel en als kostenpost", zegt Reinier Castelein, voorzitter van De Unie. Voorzitter Piet Fortuin van CNV vindt het 'vreemd' dat de vakbonden niet zijn geraadpleegd bij het opstellen van het rapport.

Werkgeversverenigingen VNO-NCW en MKB-Nederland zijn wél enthousiast. Net als de haven van Rotterdam. Volgens Theo Henrar van FME, de ondernemersorganisatie voor bedrijven in de technologische industrie, moeten D66, CDA en VVD het rapport 'volledig omarmen'.

Lees alle reacties op het rapport van Wennink in ons liveblog.

Denk aan stijgende zorgkosten door de vergrijzing, de enorme uitgaven aan defensie en de energietransitie. Om op het huidige welvaartsniveau te blijven, is volgens Wenninks analyse een jaarlijkse groei van minimaal 1,5 tot 2 procent noodzakelijk.

Minder regels, veel meer investeren

Hoe? Door een hele waslijst aan maatregelen. Zo moeten er minder overheidsregels komen en een snellere vergunningverlening. En ja, dat kan, denkt Wennink. Als voorbeeld geeft hij de bouw van een LNG-terminal in de Eemshaven tijdens de energiecrisis, drie jaar geleden. Normaal zou dat jaren duren, maar door de acute druk regelde de overheid het toen in slechts 200 dagen. 

RTL Z spreekt Peter Wennink deze ochtend uitgebreid. Het hele interview zal om 17.15u op televisie te zien zijn op RTL Z en op deze website. In de video hieronder zie je alvast een stukje uit de presentatie. (tekst loopt door onder de video)

Willen Nederland en Europa aanhaken bij de Verenigde Staten en China, dan is er volgens Wennink heel wat nodig. Een van zijn voorstellen is het oprichten van een Nationale Investeringsbank. Als de overheid daar 10 tot 20 miljard euro voor beschikbaar stelt, kan die bank 100 miljard aan leningen verstrekken. 

De bank kan door de flinke kapitaalinjectie van de overheid zelfstandig geld ophalen om uit te lenen en moet er ook voor zorgen dat andere clubs, zoals banken en pensioenfondsen, mee-investeren. Wennink schat in dat er tot 2035 151 tot 183 miljard euro aan investeringen in de economie nodig zijn.

Wennink geeft in zijn rapport ook 51 projecten waar geld in gestoken zou kunnen worden. 

Boeren uitkopen

Ook moet de regering zo snel mogelijk het stikstofprobleem en het volle stroomnet oplossen. Want daardoor staan duizenden projecten momenteel stil. Volgens Wenninks analyse moet de overheid boeren verplicht uitkopen. Zodat ruimte ontstaat voor nieuwe bedrijvigheid, die volgens zijn analyse veel meer oplevert dan de veeteelt momenteel bijdraagt aan onze economie. 

Om aan de benodigde miljarden te komen oppert Wennink om niet-strategische staatsbelangen te verkopen, zoals ABN Amro, De Volksbank en Holland Casino.

Chefsache

Wennink vindt dat het op peil houden van onze concurrentiekracht Chefsache moet zijn, dus een taak van de minister-president zelf.  In zijn rapport toont Wennink zich ook een economische equivalent van Johan Cruijff, met uitspraken als: "Wie technologisch niet meetelt, zit niet aan tafel – en wie niet aan tafel zit, staat op het menu." Of wat te denken van: "Als een auto vier lekke banden heeft, moeten ze alle vier worden vervangen."