Deze koffietent wordt gerund door ex-gedetineerden: 'Geven ze een toekomst'
Voor wie een tijd achter de tralies verdwijnt, kan het heel moeilijk zijn om weer terug te keren in de maatschappij. Jaarlijks komen tienduizenden mensen in Nederland vrij, maar 80 procent van deze groep is na een jaar nog werkloos, met alle gevolgen van dien. Bij Zuivere Koffie hebben ze daar iets op bedacht: een koffiezaak waar ex-gedetineerden achter de balie staan. "Ze blijven voor veel bedrijven minder aantrekkelijk om aan te nemen."
"Als je vrijgelaten wordt, ligt er geen rode loper voor je klaar", vertelt Stephan, ex-gedetineerde en barista bij Zuivere Koffie. Dankzij de koffietent in Amsterdam kreeg hij de kans om opnieuw te beginnen. "Als je wel wil veranderen maar je weet niet hoe verandering eruit ziet, is het lastig om het zelf klaar te spelen. Daarom is het belangrijk dat er een partij is die je ondersteunt, die in jou gelooft."
En in de mensen geloven, is wat Jemuel Lampe als oprichter van Zuivere Koffie doet. "Ik weet hoe lastig het voor ze is", vertelt hij. Zelf is hij ook ex-gedetineerde. "Toen ik vrij kwam ben ik in de koffiewereld beland. Die twee werelden heb ik samengevoegd. Op deze manier geef ik ex-gedetineerden de kans op een goede, stabiele baan."
Terug in het criminele circuit
Die stabiele baan is belangrijk om het leven weer op te kunnen pakken. "Veel mensen die vrij komen, weten niet waar ze heen moeten en belanden daardoor weer in criminele circuit", zegt Jerzy Soetekauw van Humanitas, die zich ook inzet om ex-gedetineerden te helpen aan een nieuwe start.
Hij is blij met de komst van de koffiezaak. "Initiatieven als Zuivere Koffie kunnen heel goed mensen helpen. Uiteindelijk wil niemand dat ex-gedetineerden weer het criminele circuit inslaan, maar daarvoor moeten ze wel hulp krijgen."
Werkervaring opdoen
Lampes koffietent, die volledig gerund wordt door ex-gedetineerden, is pas drie weken open. Maar de ondernemer helpt al langer (ex-)gedetineerden aan het werk. Sinds 2016 kunnen die aan de slag in zijn koffiebranderij en bakkerij, die beide gevestigd zijn in een gevangenis in Zaandam.
Daar worden gedetineerden klaargestoomd voor het leven na hun vrijlating en kunnen ex-gedetineerden, net als in de nieuwe koffiezaak, werkervaring opdoen. "Wij leiden voornamelijk mensen op als barista. Dat wij ze alles al leren, kunnen andere horecazaken waarderen, want een ex-gedetineerde blijft toch minder aantrekkelijk om aan te nemen."
Bureaucratisch systeem
Soetekauw van Humanitas beaamt dat. "Als je uit de gevangenis komt, ben je gebrandmerkt", zegt hij. "Alle drempels zijn hoger, veel hoger dan voor iemand die geen strafblad heeft en uit de gevangenis komt." Zo vragen veel werkgevers om een Verklaring Omtrent Gedrag. "Die hebben veel ex-gedetineerden niet. Dat maakt het het lastig om te re-integreren in de samenleving. "
"Hetzelfde geldt voor veel andere basisdingen", vervolgt Soetekauw. "Deze mensen hebben vaak geen adres of ID en moeten weer helemaal onderaan beginnen. Dat terwijl ze het ooit wel allemaal hadden. Het is een zeer bureaucratisch systeem."
Maatschappelijke impact
Met die bureaucratie probeert Lampe ook af te rekenen. Sinds 2016 plaatst de ondernemer ook ex-gedetineerden bij andere bedrijven. "We hebben al meer dan 100 mannen en vrouwen naar betaald werk begeleid", vertelt hij trots. "Hopelijk worden dat er veel meer."
"Wij zijn echt een 'social enterprise', zoals je dat mooi noemt. Maatschappelijke impact vinden wij heel belangrijk, veel belangrijker dan economische impact. Wij helpen gedetineerden om die maatschappelijke impact te hebben. We geven deze mensen een toekomst."