Zo ga je als ouder om met jonge kinderen die gewelddadige oorlogsbeelden zien

"Het zijn heel heftige beelden", zegt mediapedagoog Jacqueline Kleijer. "Zowel de beelden als het geluid zijn ongefilterd. Je hoort de angst van mensen en dat komt binnen."

Volgens Kleijer kan het vooral grote impact hebben op kinderen, omdat zij nog geen 'kijkconditie' hebben ontwikkeld. "Het mee-ervaren van doodsangst doet iets met je hersenen", legt Kleijer uit. "Niemands hersenen zijn klaar voor dit soort beelden en geluiden, maar volwassenen kunnen het beter in perspectief plaatsen dan kinderen."

Het liefst heb je daarom dat heel jonge kinderen de beelden niet zien, vertelt de deskundige. "Maar de kans is groot dat ze het toch meekrijgen. Iedereen is nieuwsgierig, kinderen ook."

Extra zorg

Bij het NOS Jeugdjournaal proberen ze dagelijks de wereldse gebeurtenissen voor de jongste doelgroep te duiden. Ook daar merken ze dat kinderen proberen te begrijpen wat ze horen en waar ze naar kijken. "We krijgen vragen als 'waarom gebeurt dit?' en 'wanneer stopt dit'?", vertelt Jochem Nuhn, plaatsvervangend chef van het nieuwsprogramma. "Dit zijn grote gebeurtenissen die veel indruk kunnen maken en waar we als redactie extra zorgvuldig mee zijn."

Zo worden bepaalde beelden niet getoond en sommige woorden bewust vermeden. "Als het bijvoorbeeld gaat over een 'slachtpartij' op het festival, gaan wij dat woord niet gebruiken."

Korte praktische antwoorden

Toch kan het gebeuren dat kinderen via sociale media als TikTok met ongefilterde beelden geconfronteerd worden. Ook kunnen ze het meekrijgen als het nieuws thuis aan staat. Dit kan veel vragen bij hen oproepen, die volwassenen vervolgens moeten beantwoorden. "Als heel jonge kinderen vragen hebben, dan is het wel goed om die kort te beantwoorden, maar er niet te diep op in te gaan", vertelt Kleijer. "Jonge kinderen hebben behoefte aan korte, praktische antwoorden."

Met kinderen die op de basisschool zitten, kun je het nieuws volgens Kleijer al wat beter bespreken. "Over het algemeen hebben we het dan over kinderen vanaf negen jaar. Dat is ook de leeftijd waarop ze naar het Jeugdjournaal gaan kijken." De mediapedagoog geeft zelf ook gastlessen aan deze leeftijdsgroep op scholen.

Volgens Kleijer is het belangrijk om als ouder niet boos te worden op je kind als ze toch naar de heftige beelden kijken. "Bespreek juist samen wat jouw kind heeft gezien", zegt Kleijer. "Zeg vooral niet: 'Ik heb toch gezegd dat je niet naar de beelden moet kijken'. Maar wees blij dat ze naar je toekomen en bied troost en afleiding."

Uit het systeem

Ook bij de redactie van het Jeugdjournaal neemt haar doelgroep heel serieus. "We proberen de kinderen breed te informeren en zo goed mogelijk te vertellen wat er aan de hand is inclusief alle bijbehorende onzekerheden", zegt Nuhn. "Bij alles wat we doen, proberen we de balans te vinden tussen: 'Het is heel erg wat er hier is gebeurd', zonder daarbij te denken: 'O mijn hemel, ik kan nu niet gaan slapen.'"

Mediapedagoog Kleijer raadt sowieso aan om na het kijken van dit soort nieuws niet meteen te gaan slapen. "Het is goed als kinderen iets doen om het uit hun systeem te krijgen", zegt Kleijer. "Dat kan bijvoorbeeld door een filmpje te kijken waar ze vrolijk van worden, een vriendje of vriendinnetje te bellen, te knuffelen met een huisdier of de nare beelden weg te schoppen tijdens een potje voetbal."

Uiteindelijk verschilt per kind wat werkt en wat niet. "Ieder kind verwerkt iets op eigen wijze en ik adviseer ouders daarom om zelf te kijken hoe hun kind omgaat met dit nieuws", vervolgt Kleijer. "Stel, een kind is gevoelig, dan kun je ervoor kiezen om eerst zelf het Jeugdjournaal te kijken en vervolgens aan je kind uit te leggen waar het over gaat. Jouw kind kan dan zelf aangeven het wel of niet te willen kijken."