Cor was 40 jaar brandweerman en kreeg PTSS: 'We denken dat 't ons nooit gebeurt'
Een posttraumatische stressstoornis (PTSS) moet net als bij politie en defensie erkend worden als beroepsziekte, stelt Dilan Yesilgöz van de VVD. Dit naar aanleiding van een onderzoek van Zembla waaruit blijkt dat de nazorg voor brandweermensen met PTSS in ons land tekort schiet. Oud-brandweerman Cor Kraaijenhagen weet er alles van. Hij is al een tijd met pensioen, maar veertig jaar bij de brandweer heeft diepe sporen achtergelaten.
Elke keer als Kraaijenhagen over de A12 rijdt flitsen er beelden door zijn hoofd van een verkeersongeluk dat jaren geleden plaatsvond: twee dodelijke slachtoffers en drie slachtoffers met zwaar letsel. Alle hulpdiensten kwamen ter plaatse, waaronder hij en zijn collega's van de brandweer.
Het is één van de vele gebeurtenissen die in zijn geheugen staan gegrift. "Het zijn vlekken op mijn ziel die ik niet meer kwijtraak", zegt Kraaijenhagen. "In veertig jaar bij de brandweer heb ik veel meegemaakt en dat heb ik ook verwerkt. Maar op het moment dat er iets ingrijpends gebeurt in mijn leven, haalt dat het verleden terug."
Symptomen
Toen in 2,5 jaar tijd niet alleen zijn schoonzoon, maar ook zijn moeder én zijn zwager kwamen te overlijden en hij ook nog een zware darmoperatie onderging, liep de emmer over. Het was zijn vrouw die aan de bel trok. "Ik was gejaagder, nerveuser en huilerig", licht Kraaijenhagen toe. "Mijn vrouw zei: zou je niet naar de huisarts gaan? Je hebt de symptomen."
Het is ironisch, want hij zat jarenlang in het zogenoemde 'bedrijfsopvangteam' van de brandweer, vertelt hij. Het hield in dat Kraaienhagen vrijwilligers van de brandweer ondersteunde na een traumatische ervaring, om hen er weer bovenop te helpen. "Zij hadden nog geen PTSS, maar dreigden dat wel te krijgen", zegt Kraaijenhagen. "Ik had collega's gewaarschuwd voor PTSS, maar dacht: het zal bij mij zo'n vaart niet lopen. Zonder het te weten kreeg ik het zelf."
Hij gaat verder: "Ik wist niet hoeveel impact het op mij had, want wij denken bij de brandweer vaak: dat gebeurt bij ons niet. Dan ga je 's nachts slapen en zie je beelden. Je bent net een klein kind en zit in de kamer te janken bij het minste of geringste. 's Nachts word je twee keer wakker en ben je drijfnat van het zweet."
Landelijke erkenning
Kraaienhagen heeft uiteindelijk veel baat gehad bij EMDR-therapie. "Het heeft de scherpe kantjes eraf gehaald", zegt hij. "Daarna moet je het zelf doen door te wandelen, fietsen en ontspannen."
De oud-brandweerman is daarom blij dat het probleem onder de aandacht komt. "Dat had al veel eerder gemoeten." Hij pleit voor landelijke erkenning van PTSS onder brandweerlieden door landelijk beleid en handvatten om het te voorkomen. "Het was mijn beroep, maar 80 procent van de brandweer is vrijwilliger. Die mensen doen het naast hun werk. Als zij daarin niet gehoord worden, dan is dat des te moeilijker."