1800 veroordeelden mogen straf in vrijheid afwachten: hoe gevaarlijk is dat?
Het ministerie van Justitie en Veiligheid noemt het een 'pijnlijke, maar noodzakelijke beslissing' om 1800 veroordeelden hun straf voorlopig niet te laten ondergaan. Dit als gevolg van personeelstekorten bij de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI). Maar wat zijn de risico's van deze noodmaatregel?
Volgens het ministerie van Justitie en Veiligheid is de krapte in de capaciteit bij de DJI geen nieuw probleem. Dit komt voornamelijk door schaarste op de arbeidsmarkt.
"Te weinig personeel op de vloer kan leiden tot onveilige situaties voor onze medewerkers en gedetineerden", laat een woordvoerder weten aan Editie NL. Daarom heeft het ministerie er dus voor gekozen om 1800 veroordeelden voorlopig niet te laten zitten.
Zelfmelders
Het gaat om zogeheten zelfmelders die niet worden opgeroepen. Dit zijn personen die zijn veroordeeld tot een gevangenisstraf en een oproep hebben ontvangen om zichzelf bij een gevangenis te melden. "Pas wanneer er structureel weer capaciteit beschikbaar is bij DJI, zullen zelfmelders weer worden opgeroepen", aldus het ministerie.
Moet de samenleving zich zorgen maken over deze loslopende veroordeelden? "In principe niet", zegt strafrechtadvocaat David Rutten tegen Editie NL. "Het Openbaar Ministerie (OM) maakt namelijk een weloverwogen keuze welke zelfmelders zich nog niet hoeven te melden."
Volgens het ministerie gaat het voornamelijk om zelfmelders met korte straffen. Er wordt ook gekeken naar de geschiedenis en de psychische gesteldheid van de veroordeelde.
Lichtere vergrijpen
Je hoeft dus niet te vrezen dat je straks moordenaars tegenkomt op straat. Volgens strafrechtadvocaat Rutten moet je eerder denken aan mensen die zijn veroordeeld voor lichtere vergrijpen zoals uitgaansgeweld. Geeft een verdachte of veroordeelde wel reden tot zorg? Dan mag deze persoon zijn proces of gevangenisstraf sowieso niet in vrijheid afwachten.
Voorwaarden
In deze gevallen mag iemand zijn straf niet in vrijheid afwachten:
- Ernstig gevaar voor vlucht: wanneer er een risico bestaat dat de verdachte op de vlucht slaat omdat hij geen vaste woon- of verblijfplaats in Nederland heeft.
- Een zogeheten twaalfjaarsfeit met geschokte rechtsorde: dat gaat om zware misdrijven waar je volgens de wet een gevangenisstraf van 12 jaar of meer kunt krijgen.
- Recidivegevaar: als het gevaar aanwezig is dat een verdachte opnieuw strafbare feiten gaat plegen.
- Onderzoeksgrond: als het gevaar aanwezig is dat een verdachte het onderzoek van de politie kan belemmeren.
Bron: Rutten Advocatuur
Niet zonder risico
Toch is de noodmaatregel niet geheel risicoloos. "Het OM kan een zelfmelder alsnog verkeerd beoordelen", vertelt Rutten. Denk bijvoorbeeld aan stalkers of bedreigers die hun slachtoffer(s) weer kunnen benaderen. "Dat is wel onwenselijk voor de samenleving."