Opruimvideo's een hit op TikTok, maar niet realistisch: 'Je kunt erin doorslaan'

Hele accounts staan vol met opruimvideo's. Influencers, ook wel cleanfluencers genoemd, hebben hun koelkasten volstaan met plastic bakjes met daarin zorgvuldig schoongemaakt groente en fruit. Voor blikjes drinken zijn er handige gadgets, zoals een systeem dat een nieuw blikje naar voren schuift wanneer je er eentje pakt. En het drinken blijft dus niet in de pakken zitten, maar wordt overgegoten in plastic vervangers, zodat alles er georganiseerd en mooi uitziet. 

Dat is alleen nog maar de keuken. Ook in alle andere ruimten van het huis zijn de cleanfluencers constant bezig met het ordenen van spullen. Is de voorraad op? Dan wordt er gewoon weer nieuw spul ingeslagen om alle bakjes, die perfect in de lades en kastjes passen, te vullen.  

Luxe organizing

'Luxe organizing' heet dat, vertelt Yvette Vermeulen, voorzitter van de Nederlandse Beroepsvereniging voor Professional Organizers (NBPO). "Er zijn professionele organizers die zich hierop richten, bij klanten die er blij van worden dat alles strak in de kasten staat." 

Maar, zoals het woord 'luxe' al zegt, is dit voor de liefhebber die er tijd en geld voor over heeft. Voor sommige mensen is de boel überhaupt netjes houden ontzettend moeilijk, bijvoorbeeld door verzamelwoede of een andere mentale of fysieke beperking. Laat staan dat het wasmiddel in een gelabelde fles zit en de haarproducten op kleur geordend zijn.   

We leren het niet

Ook bij mensen zonder onderliggende oorzaak ziet Vermeulen dat het lastig kan zijn om alles netjes te houden. "Het opruimen en organiseren van spullen is niet iets wat we op school leren. Er zijn veel mensen die daar in hun leven tegenaan lopen", vertelt de voorzitter. "Zij worden het zat dat ze niks terug kunnen vinden en zoeken soms hulp."

Zoals bij een professional organizer, die iemand probeert te helpen om zijn leven weer op orde te krijgen en te houden. "Vaak organiseren we een ruimte of kast samen en dan leren we ze een methode om er zelf mee verder te gaan." Als alles op orde is, scheelt dat volgens Vermeulen stress. "Je bent blijer met hoe je omgeving eruitziet en houdt tijd over omdat je dingen makkelijk kunt vinden." 

Hoe iemand het opgeruimd wil hebben, met of zonder professional, is erg persoonlijk. "Sommigen worden er blij van als alles in potjes zit en op alfabet staat, maar een ander hoeft dat niet: zolang ze maar weten waar alles staat." 

Prestatiedruk

Het is dus heel persoonlijk wanneer iemand tevreden is. Toch kan er een bepaalde druk bij komen kijken door bijvoorbeeld organizing-video's op TikTok, denkt psycholoog Carin Prins. "Men zit al veel op TikTok, dat geeft al een bepaalde druk. Je hebt dat verslavende element, daar begint het al mee." 

Vervolgens wordt er allerlei content aangeboden, bijvoorbeeld organizing-video's. Ben je hierin geïnteresseerd en kijk je dit graag, dan zal het algoritme van TikTok dit ook veelvuldig laten zien. "En als je in een patroon zit van alsmaar kijken, dan word je ook meer beïnvloed", zegt Prins. "Het kan dan voelen als een soort opdracht om alles opgeruimd te hebben." 

Ze gaat verder: "Je kan je daardoor neerslachtig gaan voelen omdat je denkt: ik heb er zelf geen grip meer op." 

Doorslaan

Tegelijkertijd vreest Prins juist dat mensen hierdoor kunnen doorslaan in het opruimen. "Het is hetzelfde als wanneer je er op een bepaalde manier uit wil zien, met fillers, bijvoorbeeld. Dat kan een verslavend effect hebben, maar de vraag is of dit goed voor je is op de langere termijn."

Volgens de psycholoog is het daarom belangrijk om eerst afstand te nemen van wat je in de video's ziet. "Dan kan je bepalen hoe belangrijk je het vindt voor je eigen leven, zonder je te laten beïnvloeden." Zo kun je bijvoorbeeld beslissen of je wel of niet al je drinken wekelijks over wil gieten in plastic pakken. "We kunnen onderscheid maken tussen wat we praktisch vinden of slechts leuk voor het oog. Dat is een keuze." 

Motiverend 

Die video's kunnen dus druk geven of juist verslavend werken, maar Vermeulen van de NBPO denkt dat ze ook kunnen motiveren. "Ik ken genoeg mensen die op weg zijn met organiseren en juist die video's bekijken en er inspiratie uit halen." 

Maar luxe organizen is echt voor een bepaalde doelgroep, benadrukt de voorzitter. Niet alleen qua geld, maar ook qua tijd en of je het ervoor over hebt. "Dat is niet voor ieder huishouden de realiteit."