Japanse ruimtevaartorganisatie zoekt naam voor nieuwe ruimtesteen

De ontdekte ruimtesteen is ongeveer 440 bij 700 meter groot, maar verder is er niet veel over bekend. In 2026 is de Japanse ruimtesonde er dichtbij en komen we er meer over te weten.

International Astronomical Union

Volgens Rob van den Berg van sterrenwacht Sonnenborgh in Utrecht, worden er 'nogal wat' ruimtestenen ontdekt. Bij echte nieuwe ontdekkingen mag de ontdekker zelf een naam bedenken. De naam moet uiteindelijk goedgekeurd worden door de International Astronomical Union (IAU), een organisatie gericht op het bevorderen en beschermen van de wetenschap van de astronomie.

Maar voor asteroïden die al ontdekt zijn, kun je vaak ook nog wel een naam indienen. Er zijn namelijk veel ruimtestenen die alleen nog bekend staan met een serienummer. "Je kan het ook naar iemand vernoemen", vertelt Van den Berg. "Govert Schilling heeft zo zijn eigen ruimtesteen."

Voorwaarden IAU

Een planeet of een ster een naam geven is een unicum. Van belang is dat je naam aan een strenge set regels voldoet.

• Maximaal 16 karakters

• Het liefst is het 1 woord

• Goed uit te spreken

• Geen namen van huisdieren

• Niet beledigend

BRON: International Astronomical Union (IAU)

Volgens David Baneke, wetenschapshistoricus gespecialiseerd in sterrenkunde, bestaan er al veel ruimtestenen met Nederlandse namen. "Een Nederlands koppel Van Houten hield hun hele leven lang zich bezig met het ontdekken van asteroïden", vertelt Baneke. "Daardoor is er een enorme lijst met ruimtestenen die zij hebben ontdekt en ook Nederlandse namen hebben gegeven."

Politieke of religieuze

"De namen voor asteroïden zijn vaak wat minder streng van voor sterren", gaat hij verder. "Maar er zijn wel veel regels voor. Zo mag, afhankelijk van of het om een planeet of asteroïde gaat, vernoeming naar een persoon meestal alleen wanneer deze al minimaal honderd jaar geleden is overleden. Ook mogen namen niet beledigend zijn, verwijzen naar een merknaam of te sterke politieke of religieuze connotaties hebben."

Volgens de wetenschapshistoricus streeft de IAU naar een neutraal imago. "Daar zijn in de jaren '70 procedures voor ingevoerd omdat veel politici werden voorgedragen en dan later een staatsgreep pleegden of op een andere manier controversieel werden verklaard. Daar wilden ze zich niet meer aan branden."

Een nieuwe naam indienen voor de 2001 CC21 kan tot 9 mei 2024.

Wist je dat? Zo komen planeten, sterren en asteroïden gewoonlijk aan hun naam.

• Planeten kennen we al een paar honderd jaar en die hebben hun namen gekregen vanuit de oudheid. Toen werden ze vaak vernoemd zijn naar goden. 
• Bepaalde ontdekkingen, bijvoorbeeld een planeet dat in een bepaald zonnestelsel staat, krijgen ook nog de naam van Griekse of Romeinse goden uit de oudheid. Daar zijn verdragen voor, waar astronomen zich aan houden.
• Sterren hebben vaak Arabische namen, ook vanuit de oudheid. Dat komt omdat astronomie al een oude wetenschap in de Arabische wereld was. 
• Alle zichtbare sterren hebben meerdere namen en een formele indicatie. Die laatste bestaat onder meer uit een serienummer dat is gekoppeld aan het sterrenbeeld waar ze zich in bevinden, een code van instituut waar de telescoop staat, een nummer voor het jaar, de jaargetijde, en een nummer voor het hoeveelste object ze zijn.
• Heldere sterren hebben ook andere namen waarbij ze ook bij het grote publiek bekendstaan, een 'publiekvriendelijkere' naam.

Bron: Rob van den Berg van sterrenwacht Sonnenborgh in Utrecht.